کمبود منابع آبی در استان سمنان و ضرورت احیای قنوات؛ عمر قنات به ۲۰۰۰ سال می‌رسد


قنات سازه آبی سنتی است که برای بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی احداث می‌شود و در استان سمنان عمر برخی قنوات به ۲۰۰۰ سال می‌رسد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، قنات حدود 800 سال قبل از میلاد مسیح در فلات ایران ابداع شد و از 300 سال پس از آن توسط ایرانیان به 34 کشور دنیا ازجمله شمال آفریقا، جنوب اروپا و شرق آسیا انتقال یافت.

امروز در ٣٤ کشور جهان قنات وجود دارد ولی تعداد قنوات در ایران بیشتر از سایر کشورهای جهان است.

قنات در استان‌های کویری نقش بسیار مهمی در تأمین منابع آبی داشته است و در ایران نیز مهم‌ترین قنوات در استان‌های کویری قرار دارد.

قنات یکی از ساخته‌های دست بشر است که برای رفع مهم‌ترین نیاز خود ایجاد کرده است. بشر از طریق ایجاد قنات آب را به مناطق کم آب رسانده است.

در مناطقی که با خطر خشکسالی مواجه بودند یکی از منابع تأمین آب شرب و کشاورزی قنات بوده است و امروز نیز می‌توان از این کاربرد قنات بهره برد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره ویژگی ساختاری قنات می‌گوید این سازه آبی مجموعه‌ای از یک یا چند میله و یک کوره یا کوره‌های زیرزمینی با شیبی کمتر از شیب سطح زمین است که آب موجود در لایه یا لایه‌های آبدار مناطق مرتفع زمین، رودخانه‌ها، مرداب‌ها و برکه‌ها را به کمک نیروی ثقل و بدون استفاده از انرژی ضمن حفظ تعادل آب‌های زیرزمینی با جریان طبیعی جمع‌آوری و به محل مصرف می‌رساند.

سید حسن میرعماد با اشاره به تاریخچه بالای وجود قنات در استان سمنان اضافه می‌کند تاریخچه قنات در استان به 2000 هزار سال پیش می‌رسد.

او با بیان اینکه قنوات بسیار قدیمی در شهرستان‌های این استان وجود دارد تصریح می‌کند یکی از راه‌های مطلوب و باصرفه برای استحصال آب در عرصه‌های بیابانی قنات است.

مدیر آب‌وخاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان نیز از وجود 773 رشته قنات دایر و بایر در این استان خبر داد و می‌گوید اقدامات متعددی برای حفظ این میراث گران‌بها در این استان انجام‌شده است.

حسین شاهینی بر ضرورت احیای قنوات در استان سمنان تأکید می‌کند و می‌گوید در استان کم‌آبی مانند سمنان احیا و مرمت قنوات امری بسیار حائز اهمیت است.

او اضافه می‌کند از بین قنات‌های موجود در استان سمنان قنوات «شوکت‌آباد و بزرگ بیارجمند» به ترتیب با طول 12 و 9 کیلومتر و دبی به ترتیب 17.5 و 42 لیتر بر ثانیه بزرگ‌ترین قنات استان سمنان محسوب می‌شوند. قنات «فیخار» در شهرستان دامغان نیز با دبی بیش از 54 لیتر بر ثانیه پرآب‌ترین قنات استان است.

قنات میراث تاریخی و فرهنگی است

مدیر آب‌وخاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان می‌گوید میانگین دبی قنوات استان چهار و نیم لیتر بر ثانیه و میانگین طول قنوات حدود 1.1 کیلومتر است.

شاهینی از قنات به‌عنوان میراث تاریخی و فرهنگی نام می‌برد و اضافه می‌کند عدم نیاز به انرژی برای استحصال و انتقال آب، پراکندگی قنوات و نقش آن در امنیت ملی، بهره‌برداری متناسب با توان سفره زیرزمینی، نماد تثبیت و پرورش روحیه مشارکت و تعاون و اشتغال‌زایی برخی از مزایای قنات است.

جنگ آینده بر سر آب است، این موضوعی است که از سوی کارشناسان شنیده می‌شود، ازاین‌رو ضروری امروز‌ها به فکر آیندگان باشند و منابع آبی را مدیریت کرده و آب این مایه حیات برای آیندگان نیز باقی بماند.

قنات میراث زنده‌ای است که درون خاک پنهان است و باید امروز احیا شود. امروز که شهرنشینی نیز در حال گسترش و روستاها رو به خالی شدن می‌رود احیای قنوات می‌تواند به رونق اقتصادی در روستاها نیز کمک کند.

گزارش از آذر پژمان

انتهای پیام/363/ ت