تعویق مجدد دادگاه پرونده باتوکایف؛ چه کسی از فرسایش پرونده سود می‌برد؟
به نظر می‌رسد به تعویق افتادن پرونده باتوکایف و وارد شدن آن به روند فرسایشی، با توجه به نزدیک شدن به بازه انتخابات پارلمانی و شوراهای محلی در سال ۲۰۲۰ و احتمال انتشار برخی اطلاعات از سوی آتامبایف، بیش از همه به نفع رئیس‌جمهور سابق باشد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پرونده مربوط به آلماس‌بیک آتامبایف، رئیس‌جمهور سابق قرقیزستان به یک جدال سیاسی و حقوقی تمام عیار در این جمهوری آسیای مرکزی تبدیل شده است. علی‌رغم حساسیت‌ها و اهتمام ویژه دولت سورانبای جین‌بیک‌اف، پرونده اتهامات آتامبایف همچنان به نتیجه نرسیده و به نظر می‌رسد وارد یک فرایند فرسایشی به منظور حساسیت‌زدایی و کاهش تنش‌ها شده است. با این حال، به نظر می‌رسد هر چه فاصله بسته شدن این پرونده با برگزاری انتخابات پارلمانی پیش‌رو کمتر باشد، جناح‌های مقابل آتامبایف با سهولت بیشتری می‌توانند برنامه‌های خود را پیگیری نمایند. طبیعتا آتامبایف حتی اگر در بازداشت هم باشد ظرفیت قابل توجهی به ویژه برای به چالش کشیدن جناح‌های مقابل دارد.
آخرین نقطه عطف در پرونده آتامبایف پس از قضایای کوی‌تاش و دستگیری وی توسط نیروهای امنیتی در اواخر ماه اکتبر به وقوع پیوست. در آن زمان اتاق قانون اساسی قرقیزستان درخواست وکلای آتامبایف مبنی بر غیرقانونی بودن لغو مصونیت وی را رد کرد و اظهار داشت این اقدام پارلمان منطبق بر قانون اساسی این کشور بوده است. پس از آن بود که مجددا دوره بازداشت موقت وی تمدید شد و تیم حقوقی و سیاسی آتامبایف موارد دیگری را مطرح کردند. اظهار اتهاماتی از تصویب غیرقانونی و سریع تفاهم‌نامه دریافت وام برای مدرنیزاسیون نیروگاه حرارتی بیشکک با نفوذ شخصی اصیلبیک جین‌بیک‌اف، برادر رئیس‌جمهور و رئیس وقت پارلمان این کشور، آخرین اقدامی بود که از سوی جناح حامی آتامبایف صورت گرفت. در آخرین اقدام سیاسی نیز که در اوایل ماه نوامبر صورت گرفت، شماری از نمایندگان پارلمان به دیدار آتامبایف در بازداشتگاه کمیته دولتی امنیت ملی رفته و از وضعیت وی آگاه شدند.
سرگئی اسلساروف، وکیل آتامبایف نیز روز گذشته ضمن اعتراض به روندهای تحقیقات حقوقی از پرونده موکلش، اظهار داشت که آتامبایف به دلیل نقض مراحل بازپرسی، از شهادت دادن و مشارکت در بازجویی‌های رو در رو امتناع می‌ورزد. وی همچنین یادآور شد که جلسه دادگاه مربوط به آزادی غیرقانونی عزیز باتوکایف ممکن است بدون حضور خبرنگاران برگزار شود. از همین رو، آتامبایف نیز در این جلسه دادگاه شرکت نخواهد کرد. وی در ادامه تصریح کرده است: «این غیرممکن است که جلسه دادگاه بدون حضور آتامبایف برگزار شود و از سوی دیگر نیز، آوردن وی به جلسه دادگاه به اجبار، غیرقانونی است».
با این حال جلسه دادگاه مربوط به آزادی غیرقانونی باتوکایف روز گذشته در دادگاه منطقه پرومایسکی شهر بیشکک آغاز شد. همانطور که پیش‌بینی می‌شد، آتامبایف از حضور در جلسه دادگاه خودداری کرد و وکلای وی اظهار داشته‌اند که برگزاری جلسه دادگاه بدون حضور وی غیرقانونی است. با این حال ایندیرا ژولدوبایوا، دادستان کل قرقیزستان، انکولوژیست امیل ماکیمبیت‌اف، و نیز یکی از معاونین آزمایشگاه به نام ایرینا تسوپوا، که از جمله شاهدین ماجرا هستند به جلسه محاکمه آورده شدند.
با این حال پیش از شروع جلسه محاکمه، منشی دادگاه خبر داد که یکی از متهمین اصلی پرونده، یعنی عبدالحلیم رایمژانوف، نیز نمی‌تواند برای شرکت در جلسه محاکمه در دادگاه حاضر شوند. وی دارای شرایط جسمی نامناسبی بوده و بستری شدن وی در بیمارستان و آمادگی او برای جراحی ستون فقرات، در نهایت موجب شد که جلسه دادگاه به تعویق بیفتد.
با این حال یک پرسش اساسی در اینجا این است که به تعویق افتادن مداوم جلسات دادگاه و ورود پرونده به بن‌بست‌های حقوقی و روندهای فرسایشی بیش از همه به نفع چه کسی است؟ دولت جین‌بیک‌اف یا آتامبایف؟
یک نقطه عطف در فضای سیاسی قرقیزستان را می‌توان انتخابات پارلمانی قرقیزستان در نظر گرفت. در اکتبر سال 2020 در قرقیزستان انتخابات پارلمانی پیش‌رو است و علاوه بر آن، انتخابات شوراهای محلی نیز در ماه آوریل قرار است برگزار شود. به طول انجامیدن هر چه بیشتر پرونده، می‌تواند از یک سو تایید کننده بی‌اساس بودن اتهامات علیه آتامبایف بوده و بیش از پیش بتواند سناریوی سیاسی بودن پرونده حقوقی وی را به نمایش بگذارد. از سوی دیگر نیز آتامبایف در دوره 5 ساله ریاست‌جمهوری‌اش دسترسی قابل توجهی به یک سری اسناد، پرونده‌ها و داده‌های سیاسی داشته که هم‌زمانی ارائه این داده‌ها با برگزاری جلسات پرحاشیه دادگاه، در کنار فضای سیاسی انتخاباتی، می‌تواند ورق را به نفع وی باز گرداند. از همین منظر، آتامبایف نهایت تلاش خود را برای به تعویق انداختن جلسات دادگاه به خرج داده و از سوی دیگر نیز، دولت تلاش خواهد کرد با هر ابزار ممکن سریع‌تر پرونده را به اتمام برساند. با این حال، مشخص نیست آیا پرونده‌های دیگر آتامبایف در موضوعات دیگر نیز آیا در اولویت پرونده باتوکایف پیگیری خواهند شد، یا صحنه جدال سیاسی مذکور در همین پرونده باقی خواهد ماند.
تصویری که نمایندگان پارلمان قرقیزستان از آتامبایف در زندان ارائه دادند، دقیقا موید چنین تحلیلی است. به گفته ایرینا کاراموشکینا، «آتامبایف 63 ساله وضعیت جسمی مناسبی داشته و در بازداشتگاه مشغول مطالعه، به ویژه ادبیات کلاسیک است. او همچنین در بازداشتگاه ورزش هم می‌کند و از روحیه خوبی برخوردار است. او همچنین ضمن درخواست آزادی اطرافیانش، قول داده که جین‌بیک‌اف‌ها را می‌بخشد».
گفتنی است پرونده عزیز باتوکایف را می‌تواند پیچیده‌ترین و مهم‌ترین پرونده حقوقی سال‌های اخیر قرقیزستان در نظر گرفت. وی که در نتیجه تحولات سال 2005 به اتهام مشارکت در قتل بازداشت شده بود، در آوریل سال 2013 از زندان مرخصی گرفته و از قرقیزستان خارج می‌شود. پیش‌تر پزشک‌های وی با اثبات آن که وی مبتلا به بیماری سرطان خون است و نیاز است برای مداوا از کشور خارج شود، وی را آزاد کرده بودند. با این حال به زودی مشخص شد که اسناد ارائه شده در خصوص بیماری باتوکایف جعلی بوده و وی مبتلا به هیچ بیماری‌ای نبوده است. در نتیجه شمار زیادی از افراد از جمله پزشکان، تکنیسین‌های آزمایشگاه، مقامات قضایی و چهره‌های سیاسی در نتیجه این قضیه بازداشت شدند. در نهایت پس از مدتی با افزایش دامنه تنش‌های سیاسی، پرونده باتوکایف به آتامبایف، رئیس‌جمهور سابق نیز رسید. پیش‌تر وزارت امور داخلی قرقیزستان آتامبایف را به درگیری مستقیم در فرایند آزادی باتوکایف متهم کرده بود.
انتهای پیام/