گزارش| وضعیت اردوگاه مخالفین سیاسی در ترکیه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ در روزهای اخیر، انتشار اخباری در مورد دیدار محرمانه و پنهانی یکی از سران حزب جمهوری خلق با رئیس جمهور ترکیه، همچون یک بمب خبری، توجه تمام محافل سیاسی و رسانه‌ای این کشور را به سوی خود جلب کرده است.

ماجرا از این قرار است که یکی از تحلیل گران روزنامه سوزجو (از معدود روزنامه های مخالف حزب حاکم) اعلام کرد که یکی از سران حزب جمهوری خلق در کاخ ریاست جمهوری بش تپه با رجب طیب اردوغان دیدار کرده و اردوغان به طور محرمانه از او خواسته تا سکان هدایت حزب مخالف را بر عهده بگیرد و مانع از برخی تهدیدات امنیتی علیه ترکیه شود.

اما این خبر به شکل قاطعانه توسط اردوغان تکذیب شد و کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق نیز در مورد جزئیات این دیدار، مواضعی اتخاذ کرد که عملاً بزرگترین حزب مخالف دولت را در شرایط دشواری قرار داد و راه پس و پیش را از او گرفت.

انتشار خبر مزبور در رسانه‌های ترکیه، تنها در عرض چند روز موجب انتشار دهها تحلیل از سوی ستون نویس‌های روزنامه‌ها و برگزاری ده‌ها میزگرد و مصاحبه در شبکه‌های تلویزیونی شد. اما سوال اینجاست: چرا این ماجرا تا این اندازه توجه مردم و رسانه‌ها را به سوی خود جلب کرد؟

در پاسخ باید می‌توان به این دلایل اشاره کرد:

1. مجموعه بزرگ و گسترده‌ای از رسانه‌های تحت امر حزب عدالت و توسعه به شکلی وسیع این خبر را برجسته کردند تا نشان دهند که اختلاف نظر جدی در هسته رهبری بزرگترین حزب مخالف دولت وجود دارد.

2.حزب حاکم  و نهاد ریاست جمهوری، به دنبال آن بود تا نه تنها سنگینی این اتهام حقوقی را از گردن دولت بردارد، بلکه همزمان از آن استفاده کرد تا جایگاه کمال کلیچدار اوغلو را نیز تضعیف کند.   

3.رقابت رسانه‌ای بین روزنامه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی ترکیه، موجب آن شد حداکثر استفاده از این موضوع صورت بگیرد.

زلزله در حزب جمهوری خلق

محرم اینجه از نمایندگان قدیمی و برجسته حزب که در انتخابات ریاست جمهوری و در رقابت با اردوغان، توانسته بود بیش از 30 درصد آرای مردم ترکیه را به دست بیاورد، از مهمترین افرادی بود که در مظان اتهام قرار گرفت و برخی از رسانه‌ها اعلام کردند که او همان فردی است که به دیدار اردوغان رفته است.

از دیگر سو، رسانه‌های دیگری هم اعلام کردند که محرم اینجه به بش تپه نرفته و آن فردی که در پشت پرده با اردوغان دیدار کرده، اکرم امام اوغلو، شهردار محبوب استانبول است.

در این میان کمال کلیچدار اوغلو نیز اعلام کرد:"من می‌دانم چه کسی به کاخ ریاست جمهوری رفته است."

بنابراین انتشار این خبر که بر اساس خطا و اشتباه یکی از روزنامه نگاران مخالف اردوغان صورت گرفته بود، در عمل، تبدیل به زلزله‌ای در حزب جمهوری خلق شد و پیامدهای اجتماعی تلخی برای کلیچدار اوغلو و همراهان او به دنبال آورد.

جالب اینجاست که خانم مرال آکشنر رهبر حزب خوب که در چارچوب ائتلاف ملت، با کلیچدار اوغلو شراکت دارد، واکنشی به این موضوع نشان نداد و در عمل، ائتلاف مخالفین نیز تا حد مشهودی زیر سوال رفت.

به شکل اجمالی باید گفت، اجزای این تابلوی سیاسی از وضعیت حزب جمهوری خلق و اما و اگرها و ابهاماتی که در خصوص آینده رهبری این حزب وجود دارد، جایگاه بزرگترین حزب مخالف دولت را تضعیف کرده و باید در عین حال به این مساله نیز اشاره کرد که حزب جمهوری خلق به عنوان قدیمی ترین حزب ترکیه که در سال 1923 میلادی و توسط مصطفی کمال آتاتورک تاسیس شده، آلترناتیو و برنامه و استراتژی خاصی برای گذار از وضعیت فعلی ترکیه ندارد و بعید است این حزب با این شرایط، بتواند در آینده در قامت حزب صاحب اقتدار یا حزب حاکم، ظاهر شود.

وضعیت دیگر احزاب چگونه است؟

حزب خوب به رهبری خانم مرال آکشنر، به عنوان شاخه‌ای منشعب شده از جریان ملی گرا و راست افراطی حزب حرکت ملی، در عین حالی که با یک حزب کمالیست سوسیال دموکرات ائتلاف کرده، اما در میدان عمل و از حیث تحلیل جایگاه اجتماعی و طبقاتی کادرها، اعضا و هواداران احزاب، به حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی نزدیکتر و از جریان خانواده‌های کمالیست، دورتر است.

با این اوصاف و با در نظر گرفتن این موضوع که حزب خوب، به روابط حزب جمهوری خلق با کردهای هوادار پ.ک.ک نیز مخالف است، شگفت انگیز و غیرمنتظره نخواهد بود اگر در آینده، خانم آکشنر و یاران او از ائتلاف ملت خارج شده و به ائتلاف جمهور بپیوندند.

در همین حال، بررسی وضعیت سیاسی و جایگاه اجتماعی احزابی همچون حزب اسلام گرای سعادت به رهبری تمل کاراملا اوغلو، حزب وطن به رهبری دوغو پرینچک، حزب وحدت بزرگ به رهبری مصطفی دستیجی، حزب اسلامگرای کردی هداپار به رهبری اسحاق ساغلام و دیگر احزاب کوچک، نشان می‌دهد که هیچکدام از آنان نه تنها نمی‌توانند در قامت یک مخالف جدی در برابر اردوغان و تیم او قرار بگیرند بلکه در اغلب مسائل ملی با حزب حاکم همراه هستند.

همچنین حزب دموکراتیک خلق‌ها به رهبری سزایی تمللی و به عنوان یکی از نهادهای اقماری پ.ک.ک، با توجه به سنگینی اتهامات حقوقی و امنیتی، اساساً در وضعیتی نیست که بتواند برای آکپارتی، دردسرساز شود.

آیا آکپارتی می‌تواند آسوده خاطر باشد؟

با توجه به توصیف وضعیت کنونی احزاب فعال ترکیه، می‌توان چنین نتیجه گیری کرد که هیچکدام از آنان –دست کم در شرایط کنونی- مانعی جدی بر سر راه تداوم حیات سیاسی حزب حاکم نیستند و نمی‌توانند موازنه را تغییر دهند.

اما چنین چیزی، الزاماً به این معنی نیست که حزب عدالت و توسعه یا آکپارتی می‌تواند آسوده خاطر باشد. چرا که در چند ماه اخیر، انتشار خبر تحرکات سیاسی علی باباجان، عبدالله گل، احمد داوود اوغلو و دیگر جداشدگان حزب حاکم برای تاسیس احزاب جدید، تا حد زیادی اتاق فکر حزب عدالت و توسعه را نگران کرده است.

بنابراین می‌توان گفت وضعیت کنونی احزاب مخالف آکپارتی نشان دهنده این است که احزاب فعلی توان چندانی برای تغییر تابلوی سیاسی ترکیه ندارند اما احزاب نوظهور موجبات نگرانی سران حزب حاکم را فراهم کرده‌اند.

انتهای پیام/