یادداشت| اختلاف ترکیه و غرب بر سر کردها است؟

به گزارش گروه بین‌المل خبرگزاری تسنیم٬ شاید انتظار می‌رفت که پس از حمله ترکیه به مناطق کردنشین شرق فرات در شمال سوریه و رضایت ضمنی آمریکا و روسیه به این اقدام آنکارا٬ عملیات مزبور نقطه‌ پایان اختلافات را بگذارد و روابط ترکیه و آمریکا وارد مرحله نوینی شود.

اما هنوز هم اختلافات به قوت خود باقی هستند و نه تنها در نشست سران کشورهای عضو پیمان نظامی ناتو در لندن٬ بلکه در رسانه‌ها و اتخاذ مواضع فردی و گروهی از مقامات اروپایی و برخی مسئولین آمریکا همچنان به این موضوع اشاره می‌شود که آنان حاضر نیستند خواسته‌های ترکیه در مورد شمال سوریه را بپذیرند.

ترکیه توقع دارد که جبهه نظامی غرب یعنی آمریکا و کشورهای اروپایی عضو این پیمان٬ ی.پ.گ را به عنوان یک گروه تروریستی معرفی کنند، اما از رئیس جمهور  فرانسه گرفته تا وزیر دفاع آمریکا و دبیرکل ناتو همگی آشکارا اعلام می‌کنند که در این مساله٬ مانند اردوغان و تیم سیاسی – امنیتی او نمی‌اندیشند.

سوال این است: آیا چنین چیزی به منزله حمایت آشکار غرب از کردهای شمال سوریه و تلاش آنان برای تاسیس یک دولت کُردی تحت امر پ.ک.ک در شرق فرات است؟ در پاسخ باید گفت: اگر غربی‌ها در عمل به دنبال چنین هدفی بودند٬ در برابر حمله نظامی ترکیه به شرق فرات موضع آشکار می‌گرفتند یا این که برای ممانعت از حمله تدابیری می‌اندیشیدند.

اما چنین اقدامی انجام ندادند و ترکیه تا حد زیادی به اهداف خود دست پیدا کرد که عبارتند از:

1.کسب رضایت آمریکا و روسیه در دو نشست متفاوت در مورد حمله به شرق فرات.

2.عقب راندن نیروهای کُرد تحت امر پ.ک.ک از مرز سوریه و ترکیه.

3.استقرار بی‌دردسر نظامیان ترکیه در بخش وسیعی از شرق فرات.

4.سازماندهی و استقرار هزاران تن از مخالفین سوری اسد و تقویت نیروی چانه‌زنی آنکارا در مذاکرات مرتبط با فعالیت کمیته تدوین قانون اساسی سوریه.

5.قرار گرفتن ترکیه و سوریه در آغاز مسیر بازگشت به توافق آدانا.

6.اثبات این واقعیت که برخلاف تصور کردهای تحت امر پ.ک.ک٬ آمریکا و اروپا٬ حاضر نیستند در برابر هجوم مهاجمین٬ از آنها حمایت کنند.

اما چرا با وجود همه این‌ها٬ ترکیه همچنان ناراضی است؟ در پاسخ باید گفت: نارضایتی ترکیه و تداوم گلایه‌های اردوغان از آمریکا و اروپا چند دلیل مهم دارد:

اول این که اعلام نظر ترامپ در مورد باقی ماندن بیش از 500 نفر از نظامیان آمریکایی در شمال شرق سوریه و اشاره او به کردها و ضرورت بهره مندی آنان از امتیازات نفتی سوریه٬ موجبات خشم اردوغان و اعضای تیم او را به همراه آورد و آن فهمیدند که بخشی از مغزهای متفکر پنتاگون و سیا٬ حامی آن هستند که ترامپ را منصرف و کاری کنند که او به تمامی٬ میدان سوریه را رها نکند.

دوم این که ترکیه می‌خواهد در ساختار آتی سوریه مخالفین تحت حمایت خود را به قدرت برساند و تداوم حیات سیاسی و نظامی یک گروه کُردی تحت هدایت پ.ک.ک و پشت گرم به پشتیبانی آمریکا را موی دماغ و عامل تهدید می‌داند.

سوم این که اساساً ترکیه آن قدرها که نشان می‌دهد از ماجرای تداوم ارتباط آمریکا٬ قسد و ی.پ.گ نگران و وحشت‌زده نیست. اما می‌خواهد با تکرار مداوم این موضوع آمریکا را بدهکار کرده و در ماجرای اختلافات واشنگتن – آنکارا مُسکن و ابزار یاریگر به دست بیاورد.

تمام این شواهد نشان می‌دهند که بزرگ‌ترین و مهلک‌ترین خطا برای کردهای شمال سوریه این است که تصور کنند آمریکا و اروپا٬ در افق نهایی و استراتژی بلندمدت خود در اندیشه ایجاد دولت کُردی و سپردن آن به دست فرماندهان ی.پ.گ هستند.

اما واقعیت این است که حمایت گاه ضمنی و گاه مشهود آمریکا و اروپا از ی.پ.گ و قسد٬ سند و نشانه‌ای از حمایت غرب از قوم کُرد نیست٬ بلکه ارتباط عمیقی با نگرش منطقه‌ای آنان به رقابت و موازنات جهانی در پرونده سوریه دارد. چرا که آمریکا و اروپا از این که دو عنصر مهم به نام‌های روسیه و ایران٬ در سوریه٬ قدرتمند بمانند٬ احساس نگرانی می‌کنند و به دنبال آن هستند تا دست کم٬ در برخی گوشه‌ها و نقاط جغرافیایی سوریه ابزاری در دست داشته باشند که موازنه را در مواضع لازم تغییر دهد.

 ترکیه و سرنوشت ی.پ.گ

بدون تردید موضوع حیات و ممات گروه‌های سیاسی و شبه‌نظامی کُرد وابسته به پ.ک.ک در شمال سوریه ارتباط عمیقی با آینده سوریه و تحولات سیاسی و حقوقی این کشور دارد. اما در عین حال نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد که روش دشمن تکلیف نهایی جنگ و درگیری بین ترکیه و پ.ک.ک بر سرنوشت آتی ی.پ.گ و قسد نیز تاثیر بارز خواهد گذاشت.

در شرایطی که ترکیه کمر به تداوم مقابله نظامی گرفته و پ.ک.ک نیز در یک مصاف نابرابر توان آن را ندارد که لطمه‌ای به ترکیه بزند٬ تمام مناطق مرز ترکیه و سوریه برای ی.پ.گ و قسد خطرناک و ناامن خواهد بود و حتی اگر حمایت نسبی آمریکا و اروپا از این گروه‌های کُردی ادامه پیدا کند٬ آنها نمی‌توانند در مورد وضعیت خود در آینده اطمینان خاطر داشته باشند.

چرا که ترکیه علاوه بر حمله نظامی در حوزه سیاسی و دیپلماسی هم اقدامات مهمی انجام داده و به عنوان مثال عدم حضور سران سیاسی کُرد وابسته به پ.ک.ک در کمیته تدوین قانون اساسی سوریه یکی از مهم‌ترین ضرباتی است که به آنان وارد شده و این ترکیه بوده که همواره در مذاکرات ژنو و آستانه خواستار آن بوده و توانسته است این گروه را از فضاهای مشروع سیاسی و حقوقی دور نگه دارد.

در همین حال تلاش‌های پیدا و پنهان ترکیه موجب آن شده که دعوت از شاهین عبدی یا مظلوم کوبانی به آمریکا و احتمال دیدار او با دونالد ترامپ در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد.

انتهای پیام/