گزارش| ترکیه و معضلی به نام آوارگان سوری

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ حضور بیش از 3 و نیم میلیون آواره سوری در چند استان ترکیه٬ برای هر دو کشور ترکیه و سوریه به معضلی جدی تبدیل شده است. چرا که این میزان از آوارگان٬ رقم قابل توجهی از جمعیت مردم سوریه را تشکیل می‌دهند و می‌توان گفت: از هر 6 شهروند اهل سوریه٬ 1 نفر در ترکیه به سر می‌برد.

بدون شک بخش مهمی از این جمعیت٬ متخصصین٬ پزشکان٬ معلمین٬ استادان دانشگاه٬ صاحبان حرفه و صنایع٬ استادکارها و کارگران ماهر و دانش‌آموزان و دانشجویانی هستند که از سرمایه‌های انسانی و معنوی سوریه به شمار می‌آیند و تداوم حضور آنان در خارج از کشور و دیارشان٬ به ضرر دولت سوریه است. در همین حال٬ این مساله٬ مشکلاتی برای ترکیه نیز به همراه آورده که برخی از آنان عبارتند از:

تحمیل هزینه‌های چند میلیارد دلاری این آوارگان بر اقتصاد لرزان ترکیه.

افزایش آمار بیکاری در ترکیه به خاطر استفاده از نیروی کار ارزان سوری‌.

تحصیل چند صد هزار دانش‌آموز آواره سوری در مدارس ترکیه و تحمیل هزینه گزاف بر وزارت آموزش ملی این کشور.

بالا رفتن هزینه‌های بخش بهداشت و درمان در ترکیه.

افزایش نرخ اجاره مسکن در شهرهایی که آوارگان سوری در آنجا اقامت کرده‌اند.

سوءاستفاده تروریست‌ها از پوشش آواره سوری برای ورود به ترکیه و گشت و گذار در این کشور و برخوردار شدن از امکان تحرکات ضدامنیتی.

بروز برخی تنش‌های فرهنگی و اجتماعی بین آوارگان سوری و شهروندان ترکیه.

تولد 500 هزار کودک سوری در ترکیه

از آغاز بحران سوریه و ورود اولین گروه‌های مردم آواره سوری به همسایه شمالی یعنی ترکیه کسی فکرش را نمی‌کرد که این ماجرا چنین طولانی شود.

علاوه بر هلال احمر ترکیه و همچنین معاونت نخست وزیری و نهادهای دولتی دیگر٬ بخش مردمی و نهادهای مدنی هم به میدان آمدند و بخش قابل توجهی از شهروندان ترکیه به داد مردم سوریه رسیدند و یاری‌گر شدند.

اما نکته مهم این بود که بیش از 90 درصد از آوارگان٬ دارای چنان عزت نفسی بودند که حاضر نشدند با زندگی در اردوگاه٬ هزینه‌های سنگینی بر ترکیه تحمیل کنند و غالب آنان در شهرهای مختلف٬ مستاجر شدند و خانواده‌های متمکن سوری نیز با خرید خانه و مغازه٬ زندگی و تجارت خود را به ترکیه منتقل کردند.

بر اساس آمارهای رسمی٬ از آغاز بحران سوریه تاکنون٬ پانصد هزار کودک سوری در ترکیه به دنیا آمده‌اند و حالا بخشی از آنان بزرگ شده و به مدرسه می‌روند.

وزارت آموزش ملی ترکیه برای بخشی از دانش‌آموزان آواره٬ معلم مسلط به عربی به مدارس فرستاده و بخشی از کودکان نیز ترکی آموخته و به زبان ترکی تحصیل می‌کنند.

آیا تمایل دارید به کشورتان بازگردید؟

ترکیه تلاش می‌کند بخشی از آوارگان را برای بازگشت به کشورشان اقناع کند. اما حالا بر اساس تحقیق میدانی یکی از شرکت‌های معتبر نظرسنجی در ترکیه٬ 44 درصد از آوارگان سوری برای بازگشت به منطقه امن در کشورشان تمایلی ندارند.

شرکت نظرسنجی اِی.جی که مخفف حروف نام عادل گور مدیر و هدایتگر این شرکت است٬ در حال حاضر یکی از شرکت‌های معتبر نظرسنجی در ترکیه است که علاوه بر تحقیقات اجتماعی و اقتصادی در حوزه‌های انتخاباتی و سیاسی نیز فعالیت می‌کند. برخی از سوالات نظرسنجی چهره به چهره و پاسخ‌های آن به شرح زیر است:

آیا به این فکر می‌کنید که دوباره به کشورتان بازگردید؟

25 درصد از آوارگان٬ به این سوال پاسخ مثبت داده‌اند اما 40 درصد گفته‌اند: نمی‌خواهم برگردم.

اگر ترکیه٬ به شما حق شهروندی و شناسنامه ترکیه‌ای بدهد٬ در این کشور می‌مانید؟

44 درصد٬ به این سوال پاسخ مثبت داده‌اند اما 23 درصد گفته‌اند: من تحت هر شرایطی به کشورم بازمی‌گردم.

آیا تمایل دارید به اروپا یا کشورهای دیگر بروید؟

نزدیک به اکثریت مطلق آوارگان به این سوال پاسخ منفی داده‌اند.

از افراد خانواده شما٬ کسان دیگری هم در ترکیه هستند؟

تقریباً اغلب پاسخ‌دهندگان اعلام کرده‌اند که تمام افراد خانواده آنان در ترکیه ساکن شده و در کنار هم زندگی می‌کنند و 85 درصد از آنان٬ از ماندن در ترکیه خشنود هستند و اعلام رضایت کرده‌اند و احساس امنیت می‌کنند.

به آینده خوشبین هستید؟

10 درصد از پاسخ‌دهندگان٬ اعلام کرده‌اند که به آینده خوشبین نیستند و از فکر کردن به آن هراس دارند اما 90 درصد بقیه٬ اعلام کرده‌اند که امیدوارند. همچنین 85 درصد از پاسخ‌دهندگان اعلام کرده‌اند که از خدمات بهداشتی و آموزشی ترکیه راضی‌اند. (عادل گور صاحب موسسه نظرسنجی اِی.جی در ذیل این بند چنین نوشته: خود شهروندان ترکیه تا این حد از دولت راضی نیستند!)

اغلب خانواده‌های آواره سوری با میانگین 2 هزار لیره در ماه روزگار می‌گذرانند و با این حال از وضعیت خود راضی هستند و فقط 10 درصد از آنان اعلام کرده‌اند که در تنگنا و شرایط دشوار هستند.

نظرسنجی مزبور همچنین به این موضوع اقتصادی – روانشناسی اشاره کرده که با طولانی شدن زمان سکونت آوارگان سوری در ترکیه رفته رفته میل و اشتیاق آنان برای بازگشت به کشورشان کاهش پیدا کرده است.

پیام آخر

اردوغان اعلام کرده بود که می‌خواهد با حمله به مناطق کردنشین شرق فرات در شمال سوریه منطقه امن گسترده‌ای به وجود بیاورد که دست کم یک میلیون آواره سوری به آنجا بازگردند. اما نتایج این نظرسنجی اثبات می‌کند که اردوغان در این مسیر شکست خورده و آوارگان قصد ندارند به جایی بروند که دولت ترکیه می‌خواهد.

در پایان باید گفت: خروجی‌های این نظرسنجی و چندین نظرسنجی دیگر٬ حاکی از این است که دولت و ملت ترکیه٬ در قبال آوارگان سوری٬ رفتاری انسان‌دوستانه و مبتنی بر مهمان‌نوازی در پیش گرفته‌اند و ترکیه می‌تواند در برابر آمریکا و اتحادیه اروپا٬ از این کارت٬ بهره سیاسی بگیرد.

اما نمی‌توان از این واقعیت گذشت که در هر حال٬ در شرایط فعلی٬ به خاطر حضور آوارگان سوری٬ ترکیه به مهاجرپذیرترین کشور دنیا تبدیل شده و شرایط اقتصادی ترکیه نمی‌تواند این بار سنگین را تحمل کند و اگر راهکارهای معقولی برای بازگشت آوارگان به دیارشان در نظر گرفته نشود٬ در آینده شاهد بروز مشکلات قتصادی٬ اجتماعی و امنیتی بیشتری در ترکیه خواهیم بود.

انتهای پیام/