گزارش| دیدار مقامات ارشد امنیتی سوریه و ترکیه در روسیه؛ مناسبات سیاسی آنکارا و دمشق وارد فاز جدید شده است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ هنوز زود است که از احتمال عادی شدن روابط ترکیه و سوریه سخن به میان آید. چرا که در ماجرای بحران سوریه٬ اردوغان و تیم او در مقابل سوریه راه تخاصم٬ تلاش برای براندازی و تغییر رژیم و حمایت از مخالفین مسلح را در پیش گرفتند.

اما حالا که هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه و ژنرال علی مملوک مسئول اطلاعات و امنیت ملی سوریه با هم دیدار کرده‌اند٬ باید باور کنیم که اتفاقات جدیدی افتاده و آنکارا و دمشق در مسیر جدیدی هستند. چرا که روسیه خود را وارد این ماجرا کرده و ولادیمیر پوتین توانست دو مسئول عالی‌رتبه سرویس‌های اطلاعاتی ترکیه و سوریه را پشت میز مذاکره بنشاند و طرفین اعلام کرده‌اند که به همکاری و گفت‌وگو ادامه خواهند داد.

وقتی که پوتین کارت‌ها را بر میز می‌گذارد

روزنامه آیدینیلک ترکیه در یک گزارش اختصاصی به اعلام برخی از ابعاد و زمینه‌های گفت‌وگو بین دو مقام درجه یک امنیتی دمشق و سوریه پرداخته است.

رئیس جمهور روسیه٬ چند روز پیش برای افتتاح فاز دوم لوله انتقال گاز روسیه به ترکیه و اروپا یا پروژه ترک استریم به استانبول رفت. اما او قبل از سفر به ترکیه٬ به شکل سرزده وارد سوریه شد و با بشار اسد رئیس جمهور این کشور دیدار کرد. پوتین در دمشق٬ از اسد خواست٬ گفت‌وگو با مقامات ترکیه٬ در سطح افسران و معاونین اطلاعاتی نباشد و به بالاترین سطح مسئول امنیتی یعنی رئیس سرویس اطلاعاتی برسد.

بر اساس اطلاعاتی که به تازگی منتشر شده٬ پوتین در دیدار با اردوغان٬ بیشترین میزان زمان را به گفت‌وگو در مورد سوریه اختصاص داده و از او هم خواسته که مذاکره با سوریه به عالی‌ترین سطح مسئول امنیتی ارتقا داده شود.

چنین شد که به محض پایان سفر پوتین به ترکیه٬ برنامه‌ریزی‌های لازم برای سفر هاکان فدیان به مسکو صورت گرفت. اردوغان٬ قبل از سفر فیدان به روسیه٬ اعلام کرده بود که پرونده لیبی در دست سرویس اطلاعاتی میت خواهد بود.

همه تصور کردند که هاکان فیدان به خاطر لیبی و دیدار با السراج و حفتر به مسکو رفته است. اما این فقط بخشی از ماموریت او بود و قرار بر این بود که دیدار با سوریه نیز در همان روز٬ صورت بگیرد. به این ترتیب٬ با ابتکار پوتین و لاوروف٬ هاکان فیدان پشت میز و روبروی ژنرال علی مملوک نشست. این یعنی دیدار و مذاکره بین دو فرد مسئول که نزد رئیس جمهور کشور خود٬ از بالاترین میزان اعتبار و جایگاهی ویژه برخوردار هستند.

محتوای دیدار سایه اردوغان و سایه اسد

روزنامه آیدینلیک ارگان حزب کمونیستی وطن که همچون رهبری این حزب یعنی دوغو پرینچک٬ علاقه ویژه‌ای به مسائل اطلاعاتی و امنیتی دارد٬ به این موضوع اشاره کرده که بین فیدان و مملوک٬ یک توافق‌نامه 9 ماده‌ای نوشته و امضا شده است. اما در مورد هیچکدام از 9 بند مزبور٬ اطلاعاتی به بیرون درز نکرده است.

اما از خلال گفته‌های کلی مقامات دمشق و آنکارا٬ این اطلاعات به محافل رسانه‌ای رسیده است:

1.هاکان فیدان از وضعیت ادلب و بمباران آن توسط دمشق گلایه کرده و خواهان توقف حملات شده است. اما مملوک به این اشاره کرده که اراده دمشق بر آن است که کنترل ادلب را به طور کامل در دست بگیرد و از ترکیه نیز انتظار دارد که ترتیب خروج گروه تروریستی هیات تحریر الشام را فراهم کند. البته این فقط درخواست سوریه نیست و روسیه نیز یادآوری کرده که قبلاً اردوغان در نشست سوچی٬ قول‌هایی داده و باید به آنها عمل کند.

2.ترکیه و سوریه توافق کرده‌اند که در مناطق کردنشین شمال سوریه در شرق رود فرات٬ همکاری اطلاعاتی و دفاعی داشته باشند، اما هنوز مشخص نیست چارچوب دقیق این همکاری چه خواهد بود. به عنوان مثال٬ معلوم نیست که آیا قرار است دمشق و آنکارا به شکل جدی و میدانی با گروه‌های کُرد مسلح تحت امر پ.ک.ک در شرق فرات به نام‌های ی.پ.گ و قوات سوریا دموکراتیک (قسد)٬ درگیر شوند یا خیر.

3.ابعادی از توافق یا عدم توافق فیدان و مملوک در مورد مساله آوارگان به بیرون درز نکرده است.

4.چارچوبی برای همکاری اطلاعاتی و امنیتی ترکیه و سوریه تعریف شده و قرار است در  اولین فرصت٬ تقویمی برای حل تنش‌ها و اختلافات آنکارا و دمشق و برخی مسائل بر روی ارض واقع٬ ایجاد شود.

5.گفت‌وگوهای آتی در سطح عالی٬ ادامه پیدا خواهند کرد.

6. هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه و ژنرال علی مملوک مسئول اطلاعات و امنیت ملی سوریه بر روی این ایده بحث کرده‌اند که پس از ترور و شهادت سپهبد سلیمانی به دست آمریکا٬ احتمال آن وجود دارد که آمریکا در شرق فرات دست به تحرکات جدیدی زده و به این منظور از کردهای تحت امر پ.ک.ک استفاده کند.

در پایان باید گفت٬ زیرکی و هوشمندی توام با عمل‌گرایی پوتین٬ موجب آن شده که امتیاز همکاری دفاعی٬ گازی‌٬ هسته‌ای و توریستی با اردوغان و همچنین پاسخ دادن به توقعات او در مورد لیبی را به ابزاری تبدیل کند که با استفاده از آن٬  ترکیه را در مسیر جدیدی بیاندازد و باعث شود که آنکارا رفته رفته از مواضع تند خود در مورد سوریه و بشار اسد٬ عقب‌نشینی کند.

حالا باید دید آیا همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی فیدان و مملوک٬ می‌تواند در آینده موجب آغاز همکاری دیپلماسی و دیدار وزرای امور خارجه شود یا خیر؟

انتهای پیام/