روایت تسنیم از وضعیت کانون‌های فرسایش باد در خراسان جنوبی / تاثیر خشکسالی ۲۰ ساله در بحرانی شدن کانون‌های گرد و خاک
فرسایش بادی از مهمترین فرایندهای طبیعی در مناطق خشک و نیمه خشک است و خشکسالی‌های ۲۰ ساله تاثیر قابل توجهی بر افزایش و بحرانی شدن کانون‌ها فرسایش بادی استان گذاشته که با کمک اعتبارات صندوق توسعه ملی از افزایش مناطق بحرانی جلوگیری می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، یکی از مهمترین فرایندهای طبیعی در مناطق نیمه خشک، خشک و فراخشک فرسایش بادی است. این فرایند در شرایطی رخ می‌دهد که علاوه بر وجود خاک حساس، باد دارای حاکمیت و سرعت قابل توجه باشد.
از آنجا که عوامل تشدید کننده فرسایش بادی، فقر پوشش گیاهی، خشک بودن خاک و ریز دانه بودن آن است و این عوامل خاص مناطق خشک بوده بنابراین بخش وسیعی از کشور به وسیله این فرسایش تهدید می‌شود.
اولین قدم در مبارزه با فرسایش خاک در منطقه مورد بررسی عواملی است که موجبات فرسایش بادی در یک منطقه را فراهم می‌کند. یکی از فعالیت‌های اثرگذار در حفاظت از مناطق خشک ایجاد جنگل‌های دست کاشت است.
برای کاهش سرعت و شدت باد و خسارات ناشی از آن دیواره‌های مخصوصی از درختان را به ردیف کشت می‌شوند که بادشکن نامیده می‌شود.
بادشکن را نسبت به شرایط و امکانات از موجود زنده (گیاه) یا از مواد غیرزنده ایجاد می‌کنند. بادشکنها برای حمایت مزارع، باغها، حیوانات خانگی و ساختمانها از اثرات سوء بادهای شدید به کار می‌رود که در واقع موانعی هستند که معمولا عمود بر جهت باد غالب ساخته می‌شوند تا با کاهش سرعت باد فرسایش را محدود سازد. یک بادشکن وقتی نقش خود را به خوبی ایفا می‌کند که به طور صحیحی طراحی شده و دائما در حالت بهینه نگهداری شود.
با کمک اعتبارات صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح‌های بیابانزدایی آمار فرسایش بادی در مناطق بحرانی کاهش می‌یابد.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: 28 کانون فرسایش بادی در استان فعال است و شهرستان‌های بشرویه و نهبندان از بیشترین کانون‌ها برخوردار هستند.
حسن اکبری افزود: خشکسالی‌های 20 ساله تاثیر قابل توجهی بر افزایش و بحرانی شدن کانون‌ها فرسایش بادی استان گذاشته است اما افزایش میزان بارندگی‌ها در سال جاری و ادامه این روند امیدی بر کاهش بحران در این کانون‌ها خواهد بود.
وی ادامه داد: در حال حاضر به جز شهرستان بیرجند کانون‌های فرسایش بادی در تمام شهرستان‌ها فعال است به طوری که سال گذشته شاهد 25 روز ناسالم از لحاظ کیفیت هوا بودیم.
اکبری بیابان زایی، کاهش مراتع و افزایش ریزگردها را از مهمترین عوامل فرسایش بادی بیان کرد و گفت: فرهنگسازی جلوگیری از کانون‌های فرسایش بادی با آموزش و همراهی مردم و مسئولان از مهمترین اقدامات مورد نیاز است.
رئیس اداره منابع طبیعی سربیشه در گفتگو با خبرنگار تسنیم گفت: 6 منطقه و کانون بحرانی در شهرستان سربیشه وجود دارد.
محمد فتحی گفت: درح و دشت‌سربیشه، حسین آباد غیناب و نازدشت، مختاران، تگ‌نمدی و نوار مرز، قسمتی از طبس مسینا که در سربیشه واقع می‌شود از جمله مناطق و کانون‌های فرسایش بادی در شهرستان سربیشه است.
وی بیان کرد: مساحت کل مناطق تحت فرسایش بادی 163 هزار و 282 هکتار و مساحت کل کانون‌های بحرانی در سربیشه 113 هزار و 273 هکتار است.
رئیس اداره منابع طبیعی سربیشه ادامه داد: با تخصیص اعتبارات صندوق توسعه ملی سه پروژه برای کاهش بیابانزایی در این شهرستان اجرایی شده است.
فتحی تصریح کرد: پروژه هرزآب (احداث هلالی آبگیر همراه با بذر پاشی) در 200 هکتار از عرصه‌های دشت سربیشه با اعتبار 71 میلیارد و 646 هزار تومان در حال اجرا است و تاکنون حدود 75 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی با اشاره به دیگر طرح‌های بیابانزدایی در این شهرستان ادامه داد: آماده سازی نهال کاری و آبیاری برای تثبیت شن‌های روان و کاهش آمار فرسایش بادی در یکی دیگر از مناطق بحرانی به مساحت 270 هکتار و اعتبار 700 میلیون در حال اجر است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سربیشه با اشاره به قرارداد دیگر از اعتبارات صندوق توسعه گفت: این قرارداد شامل اجرای بادشکن زنده حاشیه مزارع سربیشه به مساحت 25 هکتار و مبلغ 50 میلیون و 750 هزار تومان است.
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان خوسف نیز با اشاره به وجود سه کانون فرسایش بادی در این شهرستان گفت: امسال اعتبارات ویژه‌ای از صندوق توسعه ملی برای کاهش مشکلات در کانون های فرسایش بادی به این شهرستان اختصاص یافت.
مهدی کرباسچی افزود: سه کانون بحران فرسایش بادی در منطقه خور، سر چاه عماری و گارجگان شرایط بسیار ویژه‌ای دارد که طرح‌های بیابانزدایی مهمی برای رفع مشکلات در این مناطق مصوب شده است.
وی ادامه داد: بر اساس اعتبارات صندوق توسعه ملی عملیات نهالکاری در سطح 200 هکتار از عرصه‌های کانون بحران فرسایش بادی خور در حال انجام است که اعتبار این پروژه 5 میلیارد ریال است.
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان خوسف با اشاره به پروژه منطقه سرچاه عماری گفت: در این کانون بحرانی نیز امسال عملیات نهالکاری در 150 هکتار را آغاز کردیم.
وی اعتبار صندوق توسعه ملی برای منطقه سرچاه عماری را 4 میلیارد و 400 میلیون ریال اعلام کرد که نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل توجهی داشته است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خوسف یادآور شد: در کل اعتبارات این شهرستان در حوزه بیابانزدایی نسبت به سال قبل50 درصد رشد داشته است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری زیرکوه نیز از وجود سه کانون فرسایش بادی در زیرکوه خبرداد و گفت: در راستای اجرای پروژه‌های بیابانزدایی سال گذشته نزدیک به 165 میلیون تومان هزینه شده است.
علی رجبی بیان کرد: 280 هزار هکتار از عرصه‌های این شهرستان بیابانی است و در مجموع 37 درصد عرصه‌های شهرستان زیرکوه بیابانی است. همچنین سه کانون فرسایش بادی با 130 هزار هکتار در شهرستان وجود دارد.
وی ادامه داد: 12 روستا، 20 حلقه چاه کشاورزی و چاه‌های مواصلاتی در مسیر مواصلاتی این سه کانون فرسایش بادی قرار دارد.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری زیرکوه با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه بیابان بیان کرد: طی سال گذشته 257 هکتار آبیاری شده و 100 هزار اصله درخت نهال بیابانی تولید داشته‌ایم.
رجبی با بیان اینکه در امر بیابانزدایی از گونه‌هایی مانند طاق، قیچ و دیودال استفاده می‌شود گفت: دیودال گونه‌ای بومی شهرستان زیرکوه بوده که تنها در ماسه بادی رشد می‌کند.
انتهای پیام/252/ ع