چگونه اقتصاد را قوی کنیم؟|جزئیات ۸ مؤلفه مهم اقتصاد قوی در ایران
یک کارشناس مسایل اقتصادی گفت: بهره‌وری از ظرفیت‌های نخبه انسانی، منابع عظیم طبیعی، ظرفیت‌های جغرافیایی، فناوری پیشرفته، توسعه زیرساخت‌ها و رونق تولید در حوزه‌های صنعت، کشاورزی و مسکن، خودکفایی و اصلاح الگوی مصرف مهمترین مؤلفه‌های اقتصاد قوی هستند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اقتصاد نه‌تنها مسئله اول کشور است، بلکه زمینه‌ساز فشار حداکثری دشمنان علیه کشور شده است. عیوب ساختاری اقتصاد و مشکلات ناشی از آن نقطه ضعفی است که موجب شده حتی حمله موشکی هم با تحریم اقتصادی پاسخ داده شود، بر همین اساس، قوی شدن اقتصاد مهمترین راهبرد برای مقابله با تحریم‌های ظالمانه دشمنان ایران است.
در این میان کارشناسان معتقدند که قوی شدن اقتصاد کشور با رفع عیوب ساختاری محقق خواهد شد، این امر نه‌تنها موجب حل مسائلی چون تورم، بیکاری و فقر می‌شود، بلکه کشور را در برابر تکانه‌های خارجی ناشی از تحریم یا بحران‌های اقتصادی جهانی هم بیمه می‌کند.
خبرنگار تسنیم در این باره گفت‌وگویی با آرمان حاجیان فرد کارشناس مسائل اقتصادی داشته است که وی با تأکید بر اینکه منابع انسانی یکی از مؤلفه‌های قدرت اقتصادی است معتقد است: تقویت شایسته‌سالاری از مهمترین مسائلی است که نیاز است در کشور مورد توجه قرار گیرد.
وی در پاسخ به اینکه مهمترین مؤلفه‌ها در یک اقتصاد قوی چیست گفت: اگر نگاهی به روند توسعه اقتصادهای بزرگ در جهان داشته باشیم، مواردی مانند بهره‌وری حداکثری از ظرفیت‌های انسانی، منابع طبیعی (نفت، گاز و معدن)، ظرفیت‌های جغرافیایی، استفاده از فناوری، توسعه زیرساخت‌ها و رونق تولید در حوزه‌های صنعت (بزرگ، متوسط و کوچک)، کشاورزی و دامداری، صنایع دستی و خانگی، دانش‌بنیان و مسکن و خودکفایی و اصلاح الگوی مصرف از مهمترین مؤلفه‌های اقتصاد قوی در دنیای امروز است و این نکته‌ای است که در فرمایشات مقام معظم رهبری تحت عنوان «اقتصاد مقاومتی» از آن یاد شده است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: به‌طور کلی باید گفت که جمعیت به‌طور خاص به‌معنای قدرت یک کشور است، همان‌گونه که شاهد هستیم در جهان امروز بسیاری از کشورهای قدرتمند دنیا جمعیت زیادی دارند؛ که زمینه‌ساز قدرت اقتصادی و چانه‌زنی‌های سیاسی است، نمونه ملموس این مسئله را می‌توان در روند توسعه اقتصادی چین مشاهده کرد. چین در سال 1945 قدرت نظامی و اقتصادی چندانی نداشت اما به‌واسطه جمعیتش توانست به قدرتی بین‌المللی در زمینه نظامی و اقتصادی نیز تبدیل شود.
وی بیان کرد: در حقیقت سرمایه انسانی توانمند اصلی‌ترین منبع و منشأ قدرت کشورهاست و براساس گزارش توسعه انسانی سازمان ملل ایران در این زمینه نسبت به گذشته روند رو به رشدی داشته اما همچنان مدیریت منابع انسانی در ایران یکی از چالش‌های مدیران به حساب می‌آید، برای نمونه در ایران تقریباً در اکثر سازمان‌ها (به‌خصوص سازمانهای دولتی) نیازسنجی درستی صورت نمی‌گیرد، از سوی دیگر کشور از فقدان نظام آموزشی و مهارتی مناسب، رنج می‌برد و این امر هزینه‌های زیادی را بر کشور تحمیل می‌کند، همچنین تقویت شایسته‌سالاری از مهمترین مسائلی است که نیاز است در کشور مورد توجه قرار گیرد. متأسفانه در کشور ظرفیت نگهداشت استعدادها چندان بالا نیست و به‌درستی از مشارکت زنان استفاده نمی‌شود. تمام این موارد بهره‌وری از نیروی انسانی کشور برای توسعه اقتصادی را کاهش می‌دهد.
حاجیان فرد گفت: منابع طبیعی مانند (نفت، گاز و معدن) و ظرفیت‌های جغرافیایی از ویژگی‌های اقتصادهای قدرتمند هستند و کشورمان نیز از این بابت در جایگاه بسیار مناسبی قرار دارد، اما مسئله اینجاست؛ آیا از این مؤلفه به‌درستی برای توسعه بنیان اقتصادی کشور استفاده می‌شود یا خیر؟ در دهه‌گذشته، متأسفانه عملکرد ضعیف کشورهای دارای منابع طبیعی فراوان نکته‌ای است که بارها از سوی کارشناسان اقتصادی برای توسعه اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است.
این کارشناس اقتصادی گفت: کشورهایی که از منابع طبیعی بیشتری برخوردارند، در مقایسه با کشورهایی که از چنین منابعی کمتر بهره‌مند هستند، باید عملکرد بهتری داشته باشند، اما متأسفانه می‌بینیم که شواهد تجربی خلاف این انتظار را نشان می‌دهد، به‌نظر می‌رسد منابع طبیعی در این کشورها، به‌جای رحمت، نحسی و بلا با خود به‌همراه آورده باشند.
وی همچنین گفت: کشور ایران نیز از حِیثِ منابع طبیعی و ظرفیت‌های جغرافیایی از جایگاه برجسته و قابل توجهی برخوردار است، اما بهره‌گیری اصولی از ظرفیت‌های خدادادی موجود، مستلزم برنامه‌ریزی و هدایت صحیح و هدفمند است. رهبر معظم انقلاب بارها در فرمایشات خود به جایگاه ایران در منابع طبیعی اشاره و تأکید کردند که سهم ایران از منابع طبیعی موجود در جهان، مؤلفه حائز اهمیتی است که در صورت توجه هرچه بیشتر به این مقوله و مدیریت صحیح، اصولی و قاعده‌مند، می‌توان به توفیقات و دستاوردهای شایسته و برجسته‌ای در زمینه اقتصادی دست یافت.
حاجیان فرد ادامه داد: در این میان پرهیز از خام‌فروشی و هدایت ارز به‌دست‌آمده از محل فروش منابع نفتی و گازی در مسیر صحیح و تلاش برای حفاظت و صیانت از منابع طبیعی تجدیدشونده همچون مراتع، جنگل‌ها و... از اولویت‌هایی است که باید به‌صورتی ویژه و جدی مدنظر قرار گیرد.
استفاده نادرست دولت‌ها از منابع کشور و سرمایه گذاری نکردن منابع حاصل از فروش این ثروت‌های خدادادی در بخش‌های زیربنایی و صنعت کشور نیز موضوعی است که باید همواره مدنظر سیستم مدیریتی کشور قرار گیرد.
وی ابراز کرد: در این زمینه استفاده از تجربیات کشورهایی چون نروژ می‌تواند در بهره‌وری یبشتر از این منابع مؤثر باشد. در کشور نروژ درآمدهای نفتی در صندوق درآمدهای نفتی ذخیره و از سرمایه این صندوق برای تقویت زیرساخت‌های اقتصادی استفاده می‌شود، از این رو نروژی‌ها با استفاده از درآمدهای نفتی امروز به کشوری توسعه‌یافته مبدل شده‌اند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: از سوی دیگر ایران موقعیت ژئواکونومیک خاصی در جهان دارد که موجب پدید آمدن مزیت‌های نسبی بسیاری برای کشورمان می‌شود، به‌عنوان مثال اجرایی شدن طرح احیای جاده ابریشمِ، فرصتی نادر برای کشور به‌وجود می‌آورد و کشورمان به یکی از حلقه‌های زنجیر اصلی‌ترین کریدور زمینیِ تجارت در جهان بدل خواهد شد.
وی در پاسخ به اینکه "آیا این مسئله با استفاده از فن‌آوری و توسعه زیرساخت‌ها در کشور ارتباط مستقیم دارد؟" گفت: بله، ارتباط مستقیم دارد. در حال حاضر ایران با توجه به این مسئله توسعه خطوط ریلی را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اقتصادی خود قرار داده است و با اتصال این خطوط به راه‌آهن سراسری کشورهایی مانند افغانستان از سمت شرق و ترکیه، ارمنستان و عراق از سمت غرب، ایران قادر خواهد بود نه‌فقط بسیاری از محصولات تولیدی خود را، از محصولات نفتی و پتروشیمی گرفته تا محصولات کشاورزی، به چین و اروپا صادر کند، و با استفاده از دریافت حق ترانزیت از محل عبور میلیون‌ها تُن کالای تجاری، درآمد گسترده گمرکی هم داشته باشد.
حاجیان فرد گفت: بر اساس اهداف سند چشم‌انداز، ایران تا سال 1404 خورشیدی باید به «هابِ پروازی» منطقه تبدیل شود، یعنی بخش بزرگی از هواپیماهایی که می‌خواهند از این نقطه از جهان عبور کنند، ترجیح بدهند در ایران فرود بیایند، سوخت‌گیری کنند و حتی توقف‌های چندساعته داشته باشند اما متأسفانه فرسنگ‌ها با این جایگاه فاصله داریم و رقبای قدرتمندی مانند ترکیه، امارات متحده عربی و عربستان سعودی جلوتر از ما ایستاده‌اند، بنابراین مادامی که طرح‌های توسعه فرودگاهی در ایران به سرانجام نرسد، نمی‌توان به کسب جایگاه هابِ پروازی منطقه امید بست.
وی گفت: از سوی دیگر درک و شناخت بهتر و عمیقتر تحولات دنیای فناوری و اتخاذ سیاست‌های هماهنگ و مؤثر جهت مشارکت فعال در این زمینه باید به‌عنوان گزینه‌ای راهبردی فراروی سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور مطرح باشد چرا که فناوری یکی از عناصر حائز اهمیتی است که باعث افزایش کارایی و توسعه اقتصادی و افزایش توان تولید و بهره‌وری می‌شود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع رونق تولید و اصلاح الگوی مصرف موضوعی است که بارها از سوی مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفته است گفت: طی سال‌های اخیر مقام معظم رهبری بارها به اقتصاد به‌عنوان اصلی‌ترین مسئله کشور اشاره و بر همین اساس شعار هر سال را بر پایه و اساس اقتصاد تعیین کرده‌اند، کما اینکه یکی از نامگذاری‌های این سال‌ها به «رونق تولید» اختصاص یافته است.
وی اضافه کرد: همچنین اصلاح الگوی مصرف نیز سال 1388 از سوی رهبر معظم انقلاب به‌عنوان شعار سال انتخاب شد و ایشان در بخشی از پیام نوروزی خود در آن سال یادآور شدند: «ما بایستی الگوی مصرف را اصلاح کنیم. ما بایستی به‌سمت اصلاح الگوی مصرف حرکت کنیم. مسئولین کشور در درجه اول ــ چه قوه مقننه، چه قوه مجریه، و چه سایر مسئولین کشور؛ قوه قضائیه و غیر آنها ــ و اشخاص و شخصیتها در رتبه‌های مختلف اجتماعی، و آحاد مردم ما از فقیر و غنی، بایستی به این اصل توجه کنند که باید الگوی مصرف را اصلاح کنند. این‌جور مصرف کردن در همه زمینه‌ها ــ در امور ضروری زندگی، در زیادی‌های زندگی ــ مصرف کردن بی‌رویه و بدون منطق و بدون تدبیر عقلانی، به‌ضرر کشور و به‌ضرر آحاد و اشخاص ماست. من از عموم مردم و به‌خصوص از مسئولین درخواست می‌کنم، خواهش می‌کنم که در این زمینه فعالیت خودشان را در این سال زیاد کنند، افزایش بدهند و برای اصلاح الگوی مصرف برنامه‌ریزی کنند.»
حاجیان فرد گفت: اما برای تحقق این امر کیفی‌سازی تولیدات داخلی، حمایت از واحدهای تولیدی، فرهنگ‌سازی و آموزش تولیدکنندگان، از جمله مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد، در نهایت به این ترتیب با رعایت موارد فوق و اصلاح الگوی مصرف می‌توان زمینه‌ساز خروج کشور از بحران اقتصادی بود و چشم‌انداز روشنی را برای آینده رقم زد. فرهنگ‌سازی در زمینه اصلاح الگوی مصرف، نیز موجب می‌شود تا هدف‌گذاری برای صنعت و تولید به‌خوبی صورت گیرد و این بخش در بزنگاه‌ها و بحران‌های اقتصادی با آسیب‌پذیری کمتری مواجه شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر توجه به قیمت و کیفیت کالای ایرانی می‌تواند موجب تقویت تولیدکنندگان داخلی شود در این صورت هزینه واردات غیرضروری، صرف اشتغال می‌شود و این موضوع نیز بیکاری را در کشور رفع می‌کند و یا کاهش می‌دهد، و از سویی دیگر این امر موجب کاهش اتکای دولت به درآمدهای نفتی و بهبود توزیع درآمد بین اقشار مختلف جامعه می‌شود، از طرفی یکی از الگوهای پیشرفت کشورهای در حال توسعه، استفاده از پتانسیل مناطق آزاد در جذب سرمایه‌های خارجی، واردات تکنولوژی روز دنیا، صادرات کالاهای تولیدی، ورود ارز به کشور و... است که متأسفانه سهم مناطق آزاد ما از رشد اقتصادی کشور ناچیز و از سویی با واردات کالای غیرضروری و لوکس پاشنه آشیل اقتصاد ما شده است.
انتهای پیام/+