نگاهی به سریال "در میان خاکستر"| سوده ازقندی: از فداکاری همسر شهید گریه‌ام گرفت/ مهدی همایونفر: باید به سراغ ناگفتههای دفاع مقدس رفت
سریالی واقعی که مقاومت و ایستادگی ۳۴ روزه خرمشهر را به تصویر می‌کشد؛ بازیگرانش جوانند و به سراغ ناگفتههای دفاع‌مقدس رفته‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،"در میان خاکستر" از 8 اسفندماه پخش آن آغاز شده است. سریالی که براساس واقعیت نوشته شده به وقایعی که در سالهای 1357 تا 1359 در خرمشهر اتفاق افتاده است. این سریال زندگی شهید مهدی آلبوغبیش اولین منتخب شورای شهر خرمشهر را روایت می‌کند. مبارزانی که در مقاومت 34 روزه خرمشهر در برابر متجاوزان بعثی ایستادگی کردند.
سریال "در میان خاکستر" در 16 قسمت در مؤسسه روایت فتح تهیه شده و این سریال تصویربرداری‌اش را در مهرماه 1395 آغاز و در دی‌ماه همان سال به پایان رسید؛ لوکیشن این مجموعه تلویزیونی در خرمشهر، تهران و آبادان بود. ارسطو خوش رزم، حمیدرضا محمدی، سوده ازقندی، ژاله کاظمی، ایمان سلگی، مرتضی حسنلو، فاطمه عریضی، مسعود کشاورز، مسعود رحیم‌پور، امیرعلی مجلسی، محمدامیر زارع، شاهین نواصری، بدرالسادات برنجانی، مرتضی موفق، سپیده علی‌محمدی، حسین پوریده، رامین قربانی، مجتبی کاتوزیان و مجتبی فلاحی در این سریال به ایفای نقش پرداخته‌اند.
به سراغ مهدی همایونفر تهیه‌کننده و سوده ازقندی ایفاگر نقش خدیجه همسر شهید مهدی آلبوغبیش رفتیم و با آنها هم‌کلام شدیم که مشروح آن را در ادامه بخوانید:
اولین‌بار در "ایستاده در غبار" دیده شد
سوده ازقندی ایفاگر نقش خدیجه، همسر شهید مهدی آلبوغبیش است در سریال "در میان خاکستر". نقش‌آفرینی ازقندی را پیش از این در فیلم "ایستاده در غبار" و در قالب شخصیت مریم کاتبی به یاد داریم. او اعتقاد دارد که شهدای بسیاری را داریم که در عین گمنامی، زندگی جالبی داشته‌اند که مناسب ساخت آثار نمایشی است.
دور شدن از کلیشه‌های مرسوم و پاره شدن رباط صلیبی
ازقندی از کاراکتر خدیجه به عنوان زنی مستقل و قوی یاد می‌کند که البته در برابر همسرش وجوهی زنانه دارد. این بازیگر تأکید دارد که همچنان خدیجه همراه او است و همچنان خود را در سکانس‌های سریال می‌بیند. ازقندی تصریح می‌کند که تمام تلاش خود را به خرج داده تا نقش همسر شهیدی را به شکل واقعی و به دور از کلیشه‌های مرسوم بازی کند. او پاره شدن رباط صلیبی پای چپش را شاهدی بر این مدعا می‌داند. این بازیگر، نقش خدیجه را چالشی برای خود می‌داند و از بابت نقش‌آفرینی در قالب این همسر شهید اظهار خرسندی می‌کند.
رفتم تست دادم و همسر شهید شدم
* شما در سریال "در میان خاکستر" ایفاگر نقش خدیجه همسر شهید مهدی آلبوغبیشید. چگونه شد که به عنوان بازیگر این نقش انتخاب شدید؟
من پیش از این سریال، کارهای مناسبتی بازی کرده بودم، از جمله فیلم "ایستاده در غبار". یکی از دوستانی که از قبل مرا می‌شناختند معرفی‌ام کردند. رفتم تست دادم و برای نقش همسر شهید آلبوغبیش انتخاب شدم. برایم توضیح دادند که این کاراکتر ما به ازای واقعی دارد. بخشی از فیلمنامه را خواندم و خوشم آمد. در همین حال، برایشان اهمیت داشت که به لهجه جنوبی مسلط باشم، اما من قبلاً چنین تجربه‌ای را نداشتم. قرار شد یک مربی برای آموزش لهجه جنوبی داشته باشیم که این اتفاق هم افتاد.
وقتی فیلمنامه می‌خواندم، گریه‌ام گرفت
* خودتان قبل از بازی در این سریال، شناختی از شهید آلبوغبیش داشتید؟
نه متاسفانه شناختی نداشتم. وقتی فیلمنامه را به دستم دادند شروع کردم به خواندن و در حین خواندن گریه‌ام گرفت. گذشت و فداکاری همسر شهید خیلی برایم جالب بود. شهدای زیادی را داریم که چندان شناخته شده نیستند اما زندگی بسیار جالب و آموزنده‌ای دارند.
* با همسر شهید هم ملاقات و دیداری داشتید؟
نه همه اطلاعات درباره شخصیت‌ها توسط تیم پژوهش سریال به ما منتقل می‌شد. زمان محدودی داشتیم و شرایط تولید سخت بود. دیگر مجالی برای آشنایی از نزدیک با همسر شهید نمی‌داد.
همسری که دست به اسلحه شد
* کدام شاخصه اخلاقی خدیجه برای خودتان جذاب بود؟ او برخلاف برخی از زنان شهید که پیش از این در آثار نمایشی دیده بودیم در حاشیه قرار ندارد و نقش مؤثری را در قصه ایفا می‌کند.
خدیجه زنی به شدت مستقل است و کمتر وابستگی به خانواده‌اش دارد. این استقلال به او وجه راهبری می‌دهد اما در مقابل شهید آلبوغبیش که قرار می‌گیرد، جنبه‌های زنانه‌اش بروز می‌کند. مخاطب غافلگیر می‌شود که این همان زن مستقل و راهبری است که قبلاً دیده است. شخصیت خدیجه تک‌بعدی نبود. هرچه سریال جلوتر برود با وجوه بیشتری از شخصیت او آشنا می‌شویم، تا جایی که خودش در میدان نبرد حاضر و دست به اسلحه می‌شود. زنان در دوران جنگ تحمیلی بیشتر در پشت جبهه بوده‌اند و نقش پشتیبان را داشته‌اند اما خدیجه در جایگاه یک زن، رویکردی مردانه دارد و خودش را در بطن ماجرا قرار می‌دهد.
ماجرای وداع با شهید آلبوغبیش
* چقدر با خدیجه همذات‌پنداری داشتید؟
خیلی، همین الان هم همراهم است (گریه می‌کند). یادم است بعد از بازی در یکی از سکانس‌های پایانی سریال مربوط به وداع شهید آلبوغبیش با همسرش، شب که به خانه آمدم تا صبح بیدار ماندم و فکر می‌کردم هنوز در آن شرایطم. تا پیش از سریال "در میان خاکستر"، تجربه چنین نقش احساسی و بلندی را نداشتم و واقعاً حال بعضی از بازیگران را درک کردم که در نقش فرو می‌روند.
چالش لهجه را دوست دارم
* شما در این سریال با لهجه جنوبی صحبت می‌کنید؛ چگونه به این لهجه رسیدید؟
یکی از چالش‌های دنیای بازیگری برای من، تجربه چیزهای جدید است که قبلاً امتحان نکرده‌ام. الان هم اگر کاراکتری با لهجه کردی پیشنهاد شود می‌پذیرم. البته از آنجا که خودم اهل شیرازم تا حدودی با لهجه جنوبی آشنا بودم. به هر حال این نوع چالش‌ها را دوست دارم.
تلاش کردم که خدیجه واقعی باشم
* به عنوان بازیگر چقدر ملاحظه داشتید که نقش همسر شهید را به شکل واقعی و به دور از کلیشه‌های مرسوم بازی کنید.
خیلی برایم مهم بود آنچه را که از خصیصه‌های رفتاری و اخلاقی خدیجه شنیده بودم در کاراکتر پیاده کنم و در عین حال، از خودم هم چیزهایی را به نقش اضافه کنم. همه تلاشم را به خرج دادم که خدیجه واقعی باشم و از کلیشه‌ها پرهیز کنم. سعی کردم خودم را جای خدیجه و در شرایط او بگذارم.
دکترها گفتند رباط صلیبی پاره شده است
* خاطره جالبی از بازی در سریال "در میان خاکستر" دارید؟
سریال "در میان خاکستر" پروژه سنگین و فشرده‌ای بود. از آنجایی که خودم هنوز مجردم سکانس ازدواج خدیجه برایم جالب بود. در آبادان و در سکانس‌های پایانی، هوا خیلی سرد بود و من و چند بازیگر دیگر باید مسافت زیادی را در نخلستان‌های اروند می‌دویدیم، آن هم با اسلحه‌هایی که در دست داشتیم. زمین پُر از گل و لای بود و من به شدت زمین خوردم و فریادم به هوا رفت. رباط صلیبی پای چپم پاره شده بود، البته گروه فکر می‌کردند بخشی از بازی‌ام است و ادامه دادند تا بالأخره متوجه شدند که پایم به مشکل برخورده است. تهران که برگشتیم دکترها گفتند رباط صلیبی پای چپم پاره شده است.
عمر مادرم کفاف نداد و نتوانست بازی‌ام را ببیند
* این شب‌ها خودتان مخاطب در میان خاکستر هستید؟ نظرتان درباره سریال چیست؟
بله به همراه خانواده می‌بینیم. همیشه آرزو داشتم که نقش زنی جنوبی را بازی کنم. مادرم وقتی فهمید قرار است در این سریال بازی کنم خیلی ذوق می‌کرد و خوشحال بود. متأسفانه عمرش کفاف نداد و نتوانست بازی مرا در سریال ببیند. اقوام و فامیل هم گاهی پیام می‌دهند که داریم سریالت را می‌بینیم.
* نظرتان درباره پخش سریال از شبکه آی‌فیلم چیست؟
3 سال میان تولید و پخش سریال فاصله افتاده است اما وقتی شنیدم که قرار است از شبکه آی فیلم پخش شود واقعاً خوشحال شدم. آی‌فیلم یکی از شبکه‌های منتخب خود من است؛ سریال‌های جذاب قدیمی را نشان می‌دهد و شبکه پرمخاطب و بی‌حاشیه‌ای است.
مهدی همایونفر تهیه‌کننده سریال: ساختن کار دفاع مقدسی سخت شده است
این اثر نمایشی با دستمایه قرار دادن زندگی شهید مهدی آلبوغبیش، نگاهی ویژه دارد به سیر مقاومت 34 روزهای که مدافعان خرمشهر در برابر هجوم دشمن رقم زده‌اند. سریال "در میان خاکستر" را سجاد امیریزدانی کارگردانی کرده و تهیه‌کنندگی سریال نیز برعهده مهدی همایونفر بوده است. همایونفر پیش از "در میان خاکستر"، تهیه‌کنندگی سریال‌هایی همچون "جلال‌الدین" و "مینو" را در کارنامه خود دارد.
همایونفر معتقد است که جنگ تحمیلی ناگفتههای زیادی دارد که باید به سراغ‌شان رفت. او در عین حال تأکید دارد که ساخت سریال‌های دفاع‌مقدسی بسیار دشوار است و به همین دلیل، کمتر تهیه‌کننده‌ای به سمت این نوع آثار می‌رود. تهیه‌کننده در میان خاکستر از تجربه همکاری با جوانان در این سریال به نیکی یاد می‌کند و تأکید دارد که باید به استعدادهای جوان فرصت عرضه اندام و شکوفایی داد.
باید به سراغ سوژه دفاع‌مقدس بروند
* چه شد که برای ساخت یک سریال تلویزیونی به سراغ سوژه دفاع مقدسی رفتید؟
دفاع‌مقدس از جمله علایق شخصی خودم است. بیشتر سریال‌هایی که تا به امروز تهیه کرده‌ام هم مضمون دفاع‌مقدسی داشته‌اند. نه فقط من که دیگر تهیه‌کنندگان هم باید به سراغ چنین موضوعاتی بروند. جنگ تحمیلی گفتنی‌های بسیار دارد که باید به سراغ آنها رفت.
و به سریال شهید "آلبوغبیش" رسیدیم
* ایده پرداختن به زندگی شهید آلبوغبیش از کجا آمد؟
ما مدت طولانی زیادی بود که در رابطه با مقاومت خرمشهر به خصوص در آن روزهای اوج درگیری‌های خرمشهر کار می‌کردیم و تحقیقات لازم صورت گرفت تا بتوانیم سریالی با این موضوع بسازیم. در جریان این تحقیقات با "مهدی آلبوغبیش" که شهید عرب خرمشهری است آشنا شدیم که چند ویژگی شاخص داشت. اول اینکه از اعراب خرمشهر بود و در ضمن از جمله مبارزین قبل از انقلاب به شمار می‌رفت. شهید آلبوغبیش در همان روزهای ابتدایی انقلاب به سپاه پاسداران می‌پیوندد و در جریان مقاومت 34 روزه به عنوان جانشین سپاه خرمشهر شهید می‌شود. این ویژگی‌ها ما را به خود جلب و ترغیبمان کرد که سریالی درباره زندگی خود شهید بسازیم.
* فرآیند ساخت سریال از پیش تولید تا پایان تدوین چقدر زمان برد؟
تقریباً یک سال.
چرا سریال آنقدر دیر پخش شد؟
* و چرا میان ساخت و پخش سریال این قدر فاصله افتاد؟
سریال در بنیاد روایت فتح تولید شد. یکسری تغییرات مدیریتی در این بنیاد باعث شد که کار دیر به تلویزیون برای پخش تحویل داده شود. شبکه‌ای که قرار بود سریال را پخش کند به خاطر این تأخیر، علاقه‌ای نشان نداد و سریال به نوعی بایگانی شد، تا این که قرار شد سریال از شبکه آی‌فیلم پخش شود.
کمتر تهیه‌کننده‌ای به سراغ کارهای دفاع‌مقدس می‌رود
* تهیه‌کنندگی کارهایی که این چنین فشرده تولید می‌شوند باید سخت باشد. در این رابطه هم توضیح می‌دهید؟
کمتر تهیه‌کننده‌ای به سراغ کارهای دفاع مقدس می‌رود، به جهت اینکه تصویربرداری صحنه‌های جنگی چه در تهران و چه در شهرستان‌ها امکانات خاصی را می‌طلبد، ضمن اینکه مجوزهای متعددی را هم نیاز دارد. نه این مجوزها را به آسانی صادر می‌کنند و نه تجهیزات و ادوات نظامی را به راحتی در اختیار می‌گذارند. به همین دلیل، ساختن کار دفاع مقدسی خیلی سخت شده و طبیعتاً هر کسی به دنبال تولید آثار این چنینی نمی‌رود.
* شما به عنوان تهیه‌کننده سریال "در میان خاکستر" به گروه جوانی اعتماد کرده‌اید. کارکردن با جوانان چگونه بود؟ از نتیجه کار راضی‌اید؟
خیلی خوب بود. مدت‌ها بود که می‌خواستم در تولید آثار دفاع مقدسی دو مورد جدید را تجربه کنم. اول این که با کار اولی‌ها همکاری داشته باشم، یعنی کسانی که برخلاف نداشتن تجربه زیاد مستعد و علاقه‌مند باشند و دوم، با بازیگران ناشناخته یا کمتر شناخته شده کار کنم تا ببینم اگر هیچ چهره‌ای در تصویر نباشد چه تأثیری در جذب مخاطب خواهد داشت. به نظرم هر دو این تجربه‌ها در سریال "در میان خاکستر" موفقیت‌آمیز بوده است.
می‌خواستیم از بازیگران چهره استفاده کنیم اما نشد!
* فکر نمی‌کنید استفاده از چهره‌های شناخته‌تر می‌توانست در جذب مخاطب عام آن هم به کار دفاع‌مقدسی مؤثر باشد؟
چرا، اما باید پارامتر دیگری را هم درنظر گرفت و آن مسائل مالی و بودجه است. ما سریال "در میان خاکستر" را با بودجه خیلی کم ساختیم. اگر می‌خواستیم از بازیگران چهره استفاده کنیم سه تا چهار برابر بودجه فعلی را نیاز داشتیم. به هر حال، برای تولید سریال با بودجه محدود باید چنین راهکارهایی را در پیش گرفت.
* بخشی از لوکیشن‌های سریال را در بوستان ولایت ساخته‌اید. درباره‌اش توضیح می‌دهید؟
بله، تمام شهر خرمشهر و سکانس‌هایی را که نیاز داشتیم در بوستان ولایت ساختیم.
* این لوکیشن‌ها هنوز پابرجا است؟
فکر نمی‌کنم، چرا که قسمتی که در آن کار کردیم متعلق به نیروی انتظامی بود و ما هم همه دکورها را تحویل دادیم. تا جایی که اطلاع دارم بخشی از این دکورها تخریب شده است.
* این شب‌ها سریال را دنبال می‌کنید؟
بله چند قسمتی را دیده‌ام.
* از نتیجه کار راضی‌اید؟
کاملاً راضی‌ام. سریال هم موضوع بکری داشت و هم از چهره‌های جوان و کمتر شناخته شده در آن استفاده شد.
ای کاش "در میان خاکستر" زمان دیگری پخش می‌شد
* نظرتان درباره پخش سریال از شبکه آی‌فیلم چیست؟
از این بابت خوشحالم، اما ای کاش سریال در مناسبتی مرتبط پخش می‌شد. در این صورت، شاید مخاطبان بیشتر با سریال ارتباط برقرار می‌کردند. آی فیلم هم یکی از شبکه‌های پرطرفدار پخش فیلم و سریال است و مخاطبان خودش را دارد.
در سریال دیالوگ‌ها را به زبان فارسی آورده‌ایم
* در مدتی که از پخش سریال می‌گذرد چه بازخوردهایی از مخاطبان گرفته‌اید؟
پیام‌هایی که می‌گیرم نشان می‌دهد که بینندگان از سریال "در میان خاکستر" راضی‌اند اما خیلی دلم می‌خواست که ببینم سریال در میان خوزستانی‌ها چقدر تأثیر گذاشته است. قهرمانان اصلی سریال همه خوزستانی‌اند و در عالم واقع، همه به زبان عربی حرف می‌زده‌اند اما ما در سریال دیالوگ‌ها را به زبان فارسی آورده‌ایم.
انتهای پیام/