ماجرای مارهای بی‌خطر شمال ایران در مستند «پیتلوس»/ نگاهی متفاوت به یک سنت ایران باستان

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، شبکه مستند با پخش چندین مستند جدید به استقبال نوروز رفته است؛ این مجموعه‌ها در قالب مستند مسابقه، مستندهای ایرانگردی، مستندهای حیات‌ وحش و به تصویر کشیدن آیین‌های سنتی کشورمان است. 

سیدعبدالله موسوی کارگردان مستندهای «پیتلوس»، «نوسال» و «رونما» در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم در مورد مستند «پیتلوس» گفت: این مستند در ژانر حیات‌ وحش بوده و به مارهای شمال ایران می‌پردازد؛ مارهایی که هیچ زهر نداشته و خطری برای انسان ندارند و نباید آنان را از بین ببریم. یکی از این مارها پیتلوس نام دارد؛ این خزنده از گونه‌های نادر حیات وحش است که تنها در شمال ایران و بخشی از اروپا زندگی می‌کند. او جزء خانواده‌ سوسمارها است و غذایش حشراتی مثل حلزون، سوسک و ... است.

وی ادامه داد: نکته مهمی که در مورد این مار وجود دارد این است که نه تنها هیچ آزاری برای انسان ندارد بلکه برای کشاورزان بومی مفید نیز می‌باشد چرا که بسیاری از آفاتی که ممکن است به باغ و درخت آنان آسیب برساند را می‌خورد. متاسفانه تعدادی از مسافرینی که به شمال کشور می‌آیند یا بعضی از کشاورزان بومی از روی بی‌اطلاعی از دیدن این حیوان وحشت کرده و او را می‌کشند.

این مستندساز بیان داشت: خزنده دیگری که در این مستند می‌بینیم، مار آبی است. این گونه از مار در زمین‌های شالیزاری، آبگیرها و رودخانه‌ها زندگی می‌کند و هیچ زهری ندارد و گاز هم نمی‌گیرد. غذای اصلی این حیوان قورباغه است و از این نظر وجود او برای ایجاد توازن در چرخه اکوسیستم بسیار حیاتی است چرا که عدم وجود او باعث می‌شود قورباغه‌ها زیاد شوند. علاوه بر این، نوع دیگری از مار که در شمال ایران یافت می‌شود و خطری برای انسان ندارد، کور مار است که در این فیلم مستند آن را معرفی کرده‌ایم.

موسوی با اشاره به انگیزه خود از پرداخت به این سوژه گفت: حیات وحش شمال ایران دارای گونه‌های مختلف جانوری است که هر کدام نقشی در اکوسیستم زیست بوم منطقه دارند. هدف ما از ساخت این فیلم مستند این بود که به بیننده‌ها نشان بدهیم که این مارها خطری برای انسان ندارد و نباید با کشتن آنان به محیط‌زیست آسیب بزنیم. در حقیقت می‌خواستیم بخشی از حیات وحش منطقه را معرفی کرده و از مردم بخواهیم آسیبی به آن نزنند. 

کارگردان مستند «پیتلوس» در مورد روند ساخت این فیلم مستند گفت: عمده تصویربرداری ما در این مستند در منطقه جویبار و ساری است و در سال 1399 می‌خواهیم قسمت جدیدی از این مستند را بسازیم؛ در این فیلم همراه با یک مارگیر بومی شده‌ایم و او با پیدا کردن این حیوانات، بی‌خطر بودنشان را به ما نشان می‌دهد. مستند پیتلوس روز 15 فروردین ساعت 20 پخش خواهد شد.

موسوی به مستند دیگر خود که در ایام نوروز از شبکه مستند پخش می‌شود اشاره کرد و گفت: مستند «نوسال» در منطقه تویه و دربار شهرستان دامغان ساخته شده است و به یکی از آیین‌های سنتی کشورمان می‌پردازد. 15 مردادماه هر سال و پس از درو کردن گندم مردم این روستا به شکرانه نعمتی که پروردگار به آنان داده است جشن شکرگزاری برگزار می‌کنند. همه مردم در میدان اصلی شهر که میدان «علی علی» نام دارد جمع شده و اهالی روستا انواع شیرینی‌ها و نان‌ها را می‌پزند و جشن کوچکی برگزار می‌شود. نام میدان اصلی شهر به برکت مولای متقیان نامگذاری شده است و جایگاه خاصی است که جشن نیز در همین میدان برگزار می‌شود.

وی افزود: بازی‌های دسته‌جمعی، شادی‌های گروهی و ... از جمله مراسم‌هایی است که در این جشن شکرگذاری به نام «نوسال» برگزار می‌شود؛ دوربین ما به سراغ این آیین سنتی رفته است و تعدادی از مردم نیز صحبت می‌کنند؛ این آیین سنتی قبل از ورود اسلام به ایران در شهرهای مختلف وجود داشته است و پس از ورود اسلام با آن تلفیق شده است. برای مثال مردم منطقه ارادت خاصی به امام علی علیه‌السلام دارند و به همین دلیل است که نام میدان اصلی شهر به نام مولای متقیان نامگذاری شده است.

این کارگردان و مستندساز در مورد دیگر فیلم مستند خود گفت: مستند رونما دیگر فیلمی است که تولید کرده‌ام و از شبکه مستند پخش خواهد شد؛ این مستند در قالب مجموعه «عروس ایران» است و به آیین‌های سنتی مراسم ازدواج در منطقه شرق مازندران، شهرستان گلوگاه می‌پردازد. در این فیلم آیین‌های سنتی مردم منطقه در ازدواج به تصویر کشیده می‌شود؛ به عبارت دیگر جشن‌ها و سنت‌هایی که از مراسم خواستگاری و حنابندان تا شب عروسی وجود دارد را نمایش دادیم. 

انتهای پیام/