اختصاصی: «قلب بیروت»؛ بازخوانی سندی از ساواک درباره جایگاه امام موسی صدر در لبنان

گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم- سید امیر مکی پژوهشگر تاریخ معاصر و سندپژوه: امام موسی صدر در 14 خرداد 1307 شمسی در شهر قم دیده به جهان گشود. پدر ایشان مرحوم آیت‌الله سید صدرالدین صدر جانشین مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم و از مراجع بزرگ زمان خود بود. جد پدری ایشان مرحوم آیت‌الله اسماعیل صدر، جانشین مرحوم آیت‌الله میرزا حسن شیرازی و جد مادری ایشان مرحوم آیت‌الله حاج‌آقا حسین قمی، جانشین مرحوم آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی بود.

وی پس از اتمام بخش مقدمات علوم حوزوی در خرداد سال 1322 به حوزه علمیه پیوست و از ابتدای بهار سال 1326 وارد مرحله درس خارج شد و تا اواخر پائیز سال 1338 حدود سیزده سال از مدرسین بزرگ حوزه علمیه قم و نجف کسب فیض کرد. امام موسی صدر در کنار تحصیلات حوزوی دروس دبیرستان خود را به اتمام رسانید و در سال 1329 به‌عنوان اولین دانشجوی روحانی در رشته حقوق و اقتصاد به دانشگاه تهران وارد و در سال 1332 فارغ‌التحصیل شد.

وی قبل از عزیمت به نجف اشرف از سوی علامه طباطبائی مسئولیت نظارت بر نشریه "انجمن تعلیمات دینی" را بر عهده گرفت و همزمان در حوزه علمیه نجف به عضویت هیئت امناء جمعیت منتدی النشر درآمد و پس از بازگشت به قم ضمن اداره یکی از مدارس ملی این شهر، مسئولیت سردبیری مجله تازه تأسیس (مکتب اسلام) را عهده دار شد.

امام موسی صدر به دنبال توصیه‌های حضرات آیات بروجردی، حکیم و شیخ مرتضی آل یاسین، وصیت مرحوم آیت‌الله سید عبدالحسین شرف‌الدین رهبر متوفی شیعیان لبنان را لبیک گفت و به‌عنوان جانشین آن مرحوم سرزمین مادری خود را به‌سوی لبنان ترک و شروعی بر تحولات نوین و زندگی سیاسی، اجتماعی و درنهایت آغازی بر محبوبیت تمام و کمال او در بین مردمان آن خطه در بین مسلمانان و مسیحیان بالاخص شیعیان آن دیار شد.

وی از سال 1338 شمسی به‌منظور تفحص و ریشه‌یابی علل و عوامل عقب‌ماندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شیعیان آن دیار پرداخت آنچنانکه فعالیت‌های گسترده دینی و فرهنگی خود را در آن مناطق جویا شد. در فاصله سال 1340 تا 1348 و در چارچوب ایده‌های از پیش تعیین‌شده، میان شهرها و روستاهای سراسر لبنان ده‌ها جمعیت خیریه و مؤسسات فرهنگی و آموزشی راه‌اندازی کرد که حاصل آن کسب اشتغال و خودکفایی اقتصادی هزاران خانواده کم‌درآمد و بی‌بضاعت را حادث و همچنین در کاهش درصد بی‌سوادی، رشد فرهنگ عمومی و اجرائی شدن صدها پروژه عمرانی در حال احداث در مناطق محروم آن کشور شد.

امام موسی صدر در تابستان سال 1345 و پس از اجتماعات عظیم و چندروزه شیعیان لبنان که در بیعت با ایشان صورت پذیرفته بود رسماً" از حکومت وقت درخواست نمود تا همانند سایر طوایف آن کشور، مجلسی برای ساماندهی طایفه شیعه و پیگیری مسائل آنها تأسیس گردد که سرانجام مجلس اعلای شیعیان لبنان در اواخر سال 1348 شمسی با جمیع آرا تشکیل و به ریاست آن نیز انتخاب گردید.

و آنچنانکه با محبوبیت فوق‌العاده ای در بین مردم لبنان جنبش محرومان لبنان را در اوایل سال 1353 به رهبری خود تأسیس و اتمام حجتی نیز در مقابل دولت وقت صورت گرفت.

حال خالی از لطف نیست که به جهت بررسی وضعیت و موقعیت خاص رهبری راهبردی وی در لبنان  به بازخوانی و  بیان یکی از اسناد منتشر شده ساواک در تاریخ 2/2/1353 پرداخت که شاید در بهتر شناختن امام موسی صدر جلوه‌ای دیگر از خود نمایان سازد:

گزارس ساواک

سید موسی صدر که روحانی است، موقعیت عجیبی در لبنان برای خود کسب نموده است که می‌توان گفت صدر یعنی قلب بیروت و قلب ملت لبنان،  مردم لبنان امکان ندارد که از دستورات صدر سرپیچی کنند، هنگامی‌که او از لبنان خارج و یا وارد لبنان می‌شود تمام رجال بیروت به استقبال او حاضر می‌گردند.

مشارالیه در بیروت از قدرت فوق‌العاده‌ای برخوردار است که مافوق قدرت رئیس‌جمهور لبنان می‌باشد. در تمام جراید لبنان همه‌روزه عکس موسی صدر دیده می‌شود و تمام مغازه‌های بیروت و بازارهای بزرگ چه در داخل و جه در خارج مغازه عکس بزرگی از موسی صدر در آنها دیده می‌شود.

در بیروت محلی است که به نام قصر موسی صدر معروف است چنانچه فردی سوار اتومبیل‌های مسافربری شود و به راننده بگوید قصد رفتن به قصر موسی را دارد با احترام به آن محل می‌برند.

بنا به اظهار یکی از رانندگان تاکسی موسی صدر صاحب بزرگ‌ترین قدرت در لبنان می‌باشد. بنا به دستور موسی صدر مغازه‌ها روزهای جمعه تعطیل است و حتی صدر دستور داده بایستی اذان شیعه در رادیو خوانده شود.

صدر مؤسسات بزرگی در بیروت برپا کرده است. او رئیس مجلس شیعه در بیروت است و لقب امام به وی داده‌اند و حتی رئیس‌جمهور لبنان از صدر خوف و وحشت دارد و به او پیشنهاد رئیس‌جمهوری کرده است.

تمام قوای لشگری و کشوری و ملت لبنان فدائی موسی صدر هستند و او صاحب جان و مال و ناموس ملت لبنان است ، امکان ندارد صدر دستوری صادر کند و آن دستور فورا" اجرا نشود.

بنا به اظهارات راننده مورد بحث قدرتی بالاتر از قدرت موسی صدر در بیروت دیده نمیشود ، هر آن اراده کند با هواپیما به هر نقطه ای از جهان مسافرت میکند و با تشریفات خاصی از او استقبال بعمل می آید.

ضمنا هر موقع راننده تاکسی میخواست نام موسی صدر را ببرد بسم الله میگفت و با چه احترام خاصی از او نام میبرد. بطور کلی موسی صدر یعنی لبنان و لبنان یعنی موسی صدر.

انتهای پیام/