گزارش| چرا آمار مرگ‌ومیر کرونا در ایتالیا با وجود شدت مقررات منع رفت‌وآمد بالاست؟


مقررات منع رفت‌وآمد در ایتالیا از اغلب کشورهای اروپایی از جمله آلمان بسیار شدیدتر است، اما با وجود این، میزان افرادی که به‌واسطه ویروس کرونا جان خود را در ایتالیا از دست داده‌اند، قابل توجه بوده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، اوضاع در ایتالیای 60میلیونی در سایه شیوع ویروس کرونا (کووید‌ــ‌19) همچنان بحرانی است و شمار افرادی که هر روز جان خود را به‌دلیل بیماری ناشی از این ویروس از دست می‌دهند برای مدت قابل‌توجهی در حال افزایش بوده است.

شمار افرادی که بر اثر بیماری کووید‌ــ‌ 19در ایتالیا جان باخته‌اند به حدود 25 هزار نفر و شمار مبتلایان به بیش از 185 هزار نفر رسیده است. ایتالیا پس از ایالات متحده آمریکا و اسپانیا در رتبه سوم فهرست مبتلایان به کرونا قرار دارد، این در حالی است که محدودیت‌ها در ایتالیا بسیار شدید است و حتی تردد در سطح شهرها نیازمند مجوزهای خاصی است.

 

در این یادداشت که به‌قلم نوید رسولی، کارشناس اداره‌کل اروپا و آمریکا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به رشته تحریر درآمده است تلاش شده است به این پرسش پاسخی متقن داده شود که؛ چرا با گذشت 8 هفته از قرنطینه و علی‌رغم تمامی محدودیت‌ها و کندشدن شیوع بیماری، همچنان تعداد مرگ‌ومیر در سرزمین چکمه‌شکل تا این اندازه بالاست و تا چه‌میزان، ایتالیا می‌تواند در خروج از این بحران موفق شود؟

بیماری عفونی جدید ناشی از سندرم حاد تنفسی با شناسایی دو گردشگر چینی مبتلا در 31 ژانویه 2020 (11 بهمن 1398) آغاز شد. دو بیمار با جداسازی از سایرین در بیمارستانی در رم بستری شدند. در ادامه یک هفته بعد، یک مرد ایتالیایی از شهر ووهان چین به ایتالیا بازگشت و در بیمارستان بستری شد و به‌عنوان سومین مورد در ایتالیا تأیید شد، اما به‌طور رسمی شیوع بیماری از 20 فوریه (اول اسفند) آغاز گردید، هنگامی که مرد 38ساله‌ای در یک بیمارستان محلی در شهر«کودونیو» دراستان مرفه‌نشین لومباردی واقع در شمال ایتالیا با آزمایش مثبت ویروس، شناسایی و به اولین بیمار ثبت‌شده با ویروس کووید‌ــ‌19 در ایتالیا تبدیل شد.

در این استان، کارخانه‌های تولید برندهای مشهور پوشاک، کیف و کفش و خودروسازی قرار دارند که صاحبان آن برای کاهش هزینه‌ها اقدام به استفاده از نیروی کار ارزان چینی کرده بودند.

بخشی از نیروها در تعطیلات سال نوی چینی راهی چین شدند و به‌محض بازگشت، ویروس کووید‌ــ‌19 را با خود به ایتالیا وارد کردند، با این حال برخی از مقامات بهداشتی نظیر «فلاویا ریکاردو» محقق گروه بیماری‌های عفونی در مؤسسه ملی بهداشت ایتالیا بر این باورند که ویروس مدت ها قبل از کشف اولین مورد به ایتالیا وارد شده و در حال گردش بوده است.

قبل از گزارش اولین مورد، تعداد غیرعادی از بیماران با علائم ذات الریه در بیمارستانی در کودونیو شناسایی شدند که بنا به اظهارات رئیس اورژانس «استفانو پالیا» به روزنامه «لارپوبلیکا» احتمالاً بیماران با تشخیص آنفلوآنزای فصلی، گسترش ویروس را موجب شده اند.

استان‌های شمالی لومباردی، «ونتو» و «امیلیا رومانیا» بیشترین تأثیر را از شیوع این بیماری پذیرفتند. 85 درصد از بیماران آلوده مربوط به این مناطق می باشند که تاکنون 92 درصد از مرگ و میرها را در خود جای داده‌اند. البته، شیوع این ویروس در هر 20 استان کشور تأیید شده است.

کرونا در ایتالیا از نگاه آمار

براساس آمارهای جهانی تا تاریخ 25 فروردین، شمار افرادی که در ایتالیا براثر بیماری کووید‌ــ‌19در ایتالیا جان باخته‌اند بیش از 25 هزارنفر و شمار مبتلایان بیش از 185 هزار نفر رسیده است.ایتالیا در مقطع زمانی پس از چین در رتبه دوم فهرست مبتلایان به کرونا قرار داشت، اما در زمان حاضر، این کشور پس از ایالات متحده آمریکا و اسپانیا در رتبه سوم فهرست قرار دارد.البته برخی نیز تعداد مبتلایان را بیش از آمارهای رسمی می‌دانند.

«ماسیمو گالی»رئیس واحد عفونی بیمارستان«ساکو» در میلان مرکز استان لومباردی می‌گوید: «واقعیت این است که تعداد مبتلایان در ایتالیا بسیار بیشتر از آمار رسمی است که اعلام شده است. ما هر 5 دقیقه یک بیمار جدید کووید-19را در بیمارستان بستری می کنیم.» این متخصص بیماری‌های عفونی می‌افزاید: «ما تنها آمار کسانی را اعلام کرده‌ایم که مورد آزمایش کرونا قرار گرفته‌اند. در حالی که بسیاری دیگر از افراد که به کرونا هم مبتلا شده‌اند هیچ آزمایشی نداده‌اند یا در منزل خود به سر می‌برند و ما از وجود آنها اطلاعی نداریم.»

دکتر گالی می‌افزاید: «ما در استان لومباردی روزانه از حدود 5 هزار نفر که مشکوک به کرونا هستند تست می‌گیریم، این در حالی است که این عدد بسیار پایین‌تر از حد لازم بود؛ چرا که هزاران نفر در منازل خود در انتظار تشخیص بودند.»

«کلمنز وندتنر» رئیس تیم پزشکی کلینیک بیماری‌های عفونی «شوابینگ مونیخ» نیز با توجه به آمار زیاد مرگ و میر بر اثر کرونا در ایتالیا نتیجه می​‌گیرد که آمار غیررسمی ابتلا به کرونا در ایتالیا ده برابر آمار واقعی است چون که شمار مرگ و میر بالای پنج درصد آمار رسمی است.

دکتر گالی رئیس واحد عفونی یکی از بزرگ‌ترین و مجهزترین بیمارستان‌های ایتالیا همچنین با هشدار به دیگر کشورها می‌افزاید: «سیستم بهداشت و مراقبت‌های پزشکی ایتالیا یک نمونه بسیار خوب در جهان ارزیابی می‌شود. این سیستم در شمال و به ویژه در لومباردی پیشرفته‌تر و کامل‌تر نیز هست؛ با این وجود کرونا نشان داد ما نتوانستیم به اندازه لازم در مقابل این خطر ایستادگی کنیم. در نتیجه کشورهای دیگر باید بسیار مراقب باشند و خود را برای مقابله با کووید 19 آماده کنند».

مبتلایان ویروس کرونا براساس گروه سنی

سازمان جهانی بهداشت هشدار داد که جوانان و افراد کم سن و سال از ویروس کرونا مصون نیستند. آخرین آمار قربانیان و افراد مبتلا به ویروس کرونا نشان می​دهد که جوانان زیادی به کرونا ابتلا پیدا کرده‌ا‌ند. براساس بررسی پزشکان سازمان جهانی بهداشت و دیگر کشورها، افراد مسن با سابقه بیماری، بیشتر در معرض خطر کرونا هستند اما اکنون مشخص شده است که ویروس کرونا به سراغ افراد جوان و کم سن ‌و سال هم رفته و این خطر تا به‌ حال جدی گرفته نشده است.

در ایتالیا که پس از آمریکا بیشترین مرگ و میر ویروس کرونای جهان را دارد، ثابت شده است که تعداد زیادی از جوانان مبتلا به این بیماری تحت مراقبت​‌های ویژه قرار گرفته‌​اند.

توزیع شیوع بیماری کرونا بر اساس گروه سنی در ایتالیا که در 11 آوریل 2020 (23 فروردین) منتشر شده حاکی از آن است که سنین صفر الی 18 سال 6/1.%، 19 الی 50 سال 27%، 51 الی70 سال نزدیک به 35 درصد و بالاتر از 70 سال بالغ بر 36 درصد بیماران کووید-19 را تشکیل داده اند.

مرگ و میر مبتلایان ویروس کرونا براساس گروه سنی

توزیع میزان مرگ و میر در ایتالیا بر اثر بیماری کرونا براساس گروه سنی که در 11 آوریل 2020 (23 فروردین1399) منتشر شده حاکی از آن است که از بین 17916 بیمار فوت شده 2075 نفر دارای سنین 69-60 سال، 5669 نفر 79-70 سال، 7270 نفر 89-80 سال و 1998 نفر 90 سال به بالا، بوده اند.

مؤلفه‌های مرگ و میر بالا در ایتالیا

یکی ‌از مؤلفه‌های مرگ و میر بالاتر در ایتالیا، جمعیت بالای سالخوردگانش می باشد. ایتالیا مسن‌ترین جمعیت اروپا را دارد و حدود 23 درصد از ساکنان آن 65 ساله و بالاتر هستند. ایتالیا بعد از ژاپن، بیشترین تعداد افراد مسن و کهنسال جهان را دارد.

بر این اساس، ایتالیا نیز نرخ مرگ و میر بالاتر از 4 درصد را گزارش می‌کند. طبق اعلام انستیتوی ملی بهداشت، میانگین سنی بیماران کرونا ویروس که در ایتالیا جان خود را از دست داده اند، 81 سال است.

«آبری گوردون» استاد اپیدمیولوژی دانشگاه میشیگان در این خصوص می‌گوید: «میزان مرگ و میر در اثر بیماری‌های این چنینی به طور طبیعی تابعی از میانگین سنی آن جامعه است».

گوردون می‌افزاید: «به دلیل تعداد بالای افراد کهنسال در ایتالیا انتظار می رود میزان مرگ و میر هم در این کشور به طور متوسط بالاتر باشد و این اتفاقی است که در حال حاضر در ایتالیا رخ داده است. زیرا افراد مسن که قدرت سیستم ایمنی بدن آن‌ها با افزایش سن کاهش می یابد در معرض تهدید بیشتری قرار دارند».

«کریس جانسون» اپیدمیولوژیست کالج بهداشت عمومی دانشگاه تمپل نیز می‌گوید: «به یاد داشته باشید که با افزایش سن، احتمال وجود حداقل یک بیماری مانند سرطان یا دیابت در سیستم بدنی افراد افزایش می‌یابد و در نتیجه افراد نسبت به تشدید عواقب ناشی از کووید- 19 مستعدتر می‌شوند.»

مؤلفه دیگری که ممکن است بر میزان مرگ ‌و میر تأثیر بگذارد، شمار مبتلایان در یک ناحیه معین است که به مراقبت پزشکی نیاز دارند- وجود شمار بیش از حد افرادی با بیماری شدید در یک منطقه واحد بالقوه ممکن است سیستم پزشکی آنجا را از کار بیندازد.

جانسون در این مورد تاکید دارد: «ابتلای ناگهانی تعداد زیادی از افراد در یک منطقه می‌تواند بر سیستم درمانی آن منطقه هم تأثیر منفی بگذارد که افزایش شدید تعداد جان باختگان در استان لومباردی ایتالیا می‌تواند این مسئله باشد».

از مؤلفه های دیگر احتمالی در تفاوت میزان مرگ و میر، روند شیوع ویروس کرونا می باشد. در کشورهایی نظیر ایتالیا که همه‌گیری بیماری کرونا زودتر شروع شده است چون از آغاز ابتلا به این ویروس تا زمانی‌که یک فرد در اثر بیماری شدید ناشی از آن می‌میرد، مدتی سپری می شود، میزان مرگ و میر نیز در پایان اپیدمی بار دیگر افزایش می یابد.

از دیگر مؤلفه‌ها این که ایتالیا آزمایش خود را فقط بر روی افرادی که علائم شدید دارند و در مناطقی با شدت اپیدمی بالا زندگی می‌کنند، متمرکز کرده بود. نتیجه چنین اقدامی، این است که اعداد موجود به نوعی مصنوعی به نظر برسند. چنین رویکردی طبیعتاً باعث افزایش میزان مرگ و میر می‌شود چرا که نه کل افراد آلوده که تنها شدیدترین بیماران آزمایش می‌شوند.

برخی کارشناسان ایتالیایی اتخاذ برنامه ریاضت اقتصادی در ایتالیا و اعمال فشار از سوی کشورهای شمالی و قدرتمند اروپا از جمله آلمان و هلند را عامل مرگ و میر بیشتر به علت شیوع ویروس کرونا به عنوان یک مؤلفه می‌دانند.

هرگاه وسایل و تجهیزات کافی برای مبارزه با گسترش سریع ابتلا به ویروس کرونا موجود نباشد و نظام درمانی قادر نباشد از عهده آن برآید، رسیدگی لازم به همه بیماران ناممکن می‌گردد. این امر طبعاً در میزان مرگ و میر نیز تأثیرگذار خواهد بود که به آن می‌توان به عنوان یکی دیگر از مؤلفه‌های مرگ و میر بالا در ایتالیا اشاره کرد.

ایتالیا و انتقاد از رویکرد اتحادیه اروپا در مواجهه با کرونا

«جوزپه کُنته» نخست وزیر ایتالیا از عملکرد برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا درخصوص بحران مالی ناشی از ویروس کووید 19 انتقاد کرده است. نخست وزیر ایتالیا با انتقاد از سیاست های اتحادیه اروپا در آغاز بحران کرونا، اعلام کرد که «عدم توافق اروپا بر سر بسته کمک‌های مالی در شرایط بحرانی اخیر به نوعی پایان اتحادیه اروپا خواهد بود».

 وی گفت: «اگر اروپا نتواند از لحاظ مالی به این عظیم‌ترین چالش از زمان جنگ جهانی دوم تا به امروز پاسخ مناسب بدهد، نه تنها شهروندان ایتالیایی که تمام اروپایی‌ها از اتحادیه اروپا، ناامید و سرگردان خواهندشد.»

کُنته خاطر نشان کرد: «اگر اتحادیه اروپا از این بحران با موفقیت بیرون نیاید، اجتناب ناپذیر است که احزاب راستگرا در اروپا بسیار قوی‌تر از آن چه شوند که در حال حاضر هستند»..

ایتالیا و سایر کشورهای جنوب اروپا که بیش از سایرین از شیوع ویروس کرونا ضربه خورده‌اند خواهان کمک‌های مالی بیشتر بروکسل برای احیای فعالیت‌های اقتصادی، کمک به مؤسسات و جبران هزینه‌های بیکاری هستند.

جلسه ویدئویی وزیران اقتصاد 27 کشور عضو روز چهارشنبه 20 فروردین و پس از 16 ساعت بحث تند بین برخی اعضا از جمله هلند بدون نتیجه پایان یافت. دولت هلند در طول مباحث هفته‌های اخیر همواره تأکید کرده است کشورهایی که خواهان دریافت کمک مالی هستند باید شروط سخت از جمله کاهش هزینه‌های عمومی و ریاضت اقتصادی را بپذیرند.

مذاکرات در این جلسه درخصوص واکنش مالی اتحادیه اروپا به این بیماری همه‌گیر حاکی از اختلافات عمیق بین کشورهای شمال و جنوب اروپا بود و احساس خصومت تلخی را به نمایش گذاشت که آخرین بار در جریان بحران مالی تجربه شده بود.

هلندی‌ها مثل دهه گذشته و پس از بحران مالی سال 2008، می‌خواهند که بار دیگر اروپایی‌ها در صورت موافقت با بسته‌های مالی برای برخی کشورهای عضو اتحادیه نظیر ایتالیا، تدابیر سختگیرانه‌تر اقتصادی را اتخاذ کنند. بسیاری از کشورهای به اصطلاح جنوبی عضو اتحادیه اروپا که بیشترین خسارات را از بحران مالی سال 2008 متحمل شدند با فشار کشورهای شمالی و قدرتمند اروپا از جمله آلمان و هلند، تدابیر سختگیرانه اقتصادی در پیش گرفتند که امروز منتقدان و تحلیلگران، آنها را عامل مرگ و میر بیشتر به علت شیوع ویروس کرونا می دانند.

با موضع گیری شدید مقامات ایتالیا و برخی کشورهای دیگر اتحادیه اروپا، آلمان نیز با تغییر رأی، نسبت به ارائه بسته کمک‌های مالی به ارزش 500 میلیارد یورو به کشورهای بحران زده از کرونا اعلام آمادگی کرد. با توجه به اعلام توافق آلمان، ابرقدرت اقتصادی اروپا به نظر می رسد این توافق اجرایی شود.

گفتنی است؛ از زمان شیوع ویروس کرونا در ایتالیا که با بی‌توجهی کشورهای اروپایی مواجه شد، نشریه «فارن پالیسی» در مقاله‌ای به قلم «الیزابت برا» بیان می‌کند متحدان ایتالیا نشان داده اند که در بحران های شدید قابل اعتماد نیستند. هیچ کشوری به شدت ایتالیا از این ویروس متأثر نشده با این وجود حتی یک کشور اتحادیه به کمک ایتالیا نیامده است.

بر همین اساس، بیزاری از اتحادیه اروپا در میان ایتالیایی‌ها افزایش پیدا کرده است در حدی که حرکت سوزاندن پرچم اتحادیه اروپا میان کاربران ایتالیایی شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد. «فابیو رمپلی» نایب رئیس پارلمان ایتالیا در صفحه توئیتر خود ویدیویی منتشر کرد که در آن پرچم اتحادیه اروپا را بر می‌دارد و پرچم کشورش را جایگزین می‌کند.

بی‌توجهی سیاست‌ها و عملکرد اتحادیه اروپا درخصوص بحران مالی ناشی از ویروس کووید 19در ایتالیا موجب شده است که 41 درصد از پاسخ دهندگان براساس نتایج نظرسنجی شرکت تحقیقاتی«پیه پولی» اعلام کرده‌اند که اتحادیه اروپا هیچ کاری در این بحران انجام نداده است و 42 درصد اقدامات اتحادیه را «بسیار ناکافی» دانسته‌اند. تنها 14 درصد از آنها اقدامات اتحادیه اروپا در این خصوص را کافی عنوان کرده‌اند.

اقدامات دولت ایتالیا

در روزهای گذشته روند پرشتاب موارد ابتلا به ویروس جدید کرونا در ایتالیا تا حدودی کند شده است، اما تعداد قربانیان همچنان بالا می باشد. دولت ایتالیا از دهم مارس (20 اسفند) به منظور کندکردن روند پرشتاب شیوع بیماری کرونا، شدیدترین تدابیر پیشگیرانه در اروپا را در دستور کار قرار داد.

محدودیت‌های اعمال شده در ایتالیا نظیر ممنوعیت برگزاری تجمعات و توقف تمامی رویدادهای فرهنگی و ورزشی، قرار بود با پایان عید پاک (25 فروردین) خاتمه یابد اما با تصمیم دولت به ریاست جوزپه کُنته نخست وزیر ایتالیا به مدت سه هفته دیگر(سوم ماه مه) تمدید شد.

وی در نطق تلویزیونی خود گفت: «مسئولیت این تصمیم را به طور کامل به عهده می‌گیرم زیرا در غیر این صورت، ایتالیا در معرض خطر از دست رفتن موفقیت‌های اولیه در مقابله با شیوع بیماری کووید 19 قرار می‌گیرد».

مقررات منع رفت و آمد در ایتالیا از اغلب کشورهای اروپایی از جمله آلمان بسیار شدیدتر است. در ایتالیا شهروندان فقط اجازه دارند برای موارد محدودی نظیر رفتن به سرکار، مراجعه به مراکز درمانی و یا خرید آن هم تنها با مجوز کتبی از خانه خارج شوند. هر فردی که بخواهد حتی برای خرید نان بیرون برود، باید صبح همان روز از طریق تلفن یا ‌ای میل به پاسگاه یا اداره پلیس مربوطه اطلاع دهد و مجوز تردد بگیرد. بلافاصله از طریق ‌ای میل با وی تماس گرفته می‌شود و مجوز خروج برای ساعت محدودی به وی داده می‌شود.

پایان سخن

بی‌توجهی مردم ایتالیا در روز‌های اول شیوع ویروس‌کووید 19به هشدارها، باعث شد که این کشور در اروپا بیش از همه تحت تأثیر شیوع کرونا قرار گیرد. مطالعه مقایسه‌ای میان وضعیت ایتالیا با دیگر کشورها بویژه در میان همسایگان اروپایی نشان می‌دهد شیوع کرونا در دیگر کشورها با یک بازه زمانی10روزه از این کشور به دیگر کشورهای اروپایی منتقل شده است.

همه‌گیری ویروس در ایتالیا موجب شد تا دولت تدابیر سفت و سخت و محدودیت‌های لازم را در دستور کار خود قرار دهد، دولت و در رأس آن نخست وزیر ایتالیا برای یک ماه مقررات منع رفت و آمد صادر کرد، اما علی رغم قرنطینه عمومی، با توجه به وجود مؤلفه های مختلف و کمبود تجهیزات بیمارستانی و کادر درمانی و از همه مهم‌تر بی توجهی کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ایتالیا، که پیش‌تر به آنها اشاره شد، میزان مرگ و میر در ایتالیا به ویژه در بین سالمندان به شدت افزایش یافت.

درخواست کمک ایتالیا از کشور‌های اروپایی برای دستگاه تنفس و سایر موارد مشابه نیز با پاسخ منفی این کشور‌ها روبه‌رو شد. با افزایش شمار قربانیان ویروس کرونا، دولت به تدابیری باز هم شدیدتر در سراسر ایتالیا متوسل شد و رعایت محدویت تردد برای همه 60 میلیون جمعیت این کشور را الزامی دانست.

دولت همچنین با استفاده از راهکارهایی نظیر استفاده شهروندان از کارت‌های اعتباری برای خرید، فاصله‌گذاری اجتماعی، محدودیت ورود افراد (چهارنفر) به فروشگاه‌ها برای خرید، درخواست از هنرمندان و چهره‌های مشهور و محبوب برای یادآوری توصیه‌های وزارت بهداشت به مردم از طریق شبکه‌های تلویزیونی به دفعات زیاد، جلوگیری از افزایش قیمت مواد غذایی، تشویق مردم به خواندن سرود ملی کشور در ساعتی معین برای بالابردن روحیه، موفق گردید موجب کند شدن روند شیوع بیماری شود.

البته در چنین شرایطی، مطبوعات و رسانه‌های ایتالیا با انعکاس واقعیات جامعه، ارائه آمار صحیح و اطلاعات درست، افزایش سطح آگاهی و حفظ روحیه مردم توانستند به وظیفه اجتماعی خود به خوبی عمل کنند. این روند کاهشی شیوع بیماری کرونا نخست وزیر ایتالیا را بر آن داشت تا تدابیر سختگیرانه را برای مدت سه هفته دیگر(سوم ماه مه) تمدید و اظهار کند: «با توجه به این که علائم منحنی اپیدمیولوژیک دلگرم کننده و اقدامات مهار آن ثمربخش است، ما نمی توانیم کوشش‌های انجام شده تاکنون را نادیده بگیریم».

اقدامات دولت موجب گردیده است که براساس نتایج نظرسنجی شرکت تحقیقاتی«پیه پولی» اعتماد مردم به جوزپه کُنته، نخست وزیر ایتالیا و دولت وی پس از شیوع کرونا افزایش یابد، به طوری که 68 درصد از مردم ایتالیا اعلام کرده‌اند که به کُنته اعتماد دارند.

اعتماد مردم به سیاست‌ها و اقدامات اقتصادی و مقابله‌ای دولت ایتالیا با کرونا حاکی از آن است که دولت با عملکرد درست خود توانسته به میزان قابل توجهی در روند کند شدن شیوع بیماری مؤثر باشد، با این وجود نگرانی‌هایی وجود دارد که با توجه به طولانی شدن مدت قرنطینه و عدم حمایت اتحادیه اروپا و مشکلات اقتصادی که از گذشته ایتالیا با آن درگیر بوده است این روند کاهشی نتواند تداوم یابد و شیوع کرونا بار دیگر در ایتالیا شدت پیدا کند، اما ایتالیا همچنان به آینده امیدوار است که با اقدامات خود و استمرار آن بتواند موجب توقف شیوع این ویروس خانمان‌سوز گردد.

انتهای پیام/.

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط