گزارش| ادامه جدال جهانی در سایه کرونا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ، بسیاری از تحلیلگران روابط بین‌الملل شیوع ویروس کرونا را پدیده‌ای جدید در سیستم بین‌المللی می‌دانند که بسیاری از قواعد حاکم بر این سیستم را تغییر داده و وضعیت چندقطبی در جهان را تشدید کرده است. از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند که ویروس کرونا فاکتورهای جهانی شدن را نمایان‌تر کرده است.

اما واقعیت این است که جهانی شدن به عنوان یک پروژه‌ی تبلیغ شده از سوی غرب و ایالات متحده آمریکا به یک پروسه‌ اجتناب ناپذیر و خارج از تسلط غرب تبدیل شده است و ظاهرا از مسیرهای پیش‌بینی شده آنها نمی‌گذرد، چراکه جهان به سمت چند قطبی جدیدی حرکت می‌کند و واشنگتن این واقعیت را نمی‌خواهد بپذیرد.

در دنیای کنونی، دیگر مرزهای کشورها بیرونی و شفاف نیستند و نمی‌توانند دفاع همه جانبه داشته باشند. بر خلاف تصور سران بسیاری از کشورها ویروس کرونا از طریق رویکردهای انزواگرایی، حمایت گرایانه و نزدیک شدن به ملی گرایی افراطی برای همیشه از بین نمی‌روند، بلکه راه حل آن استفاده از رویکردهای جمعی و بین‌المللی است.

اما ویروس کرونا از نظر یک معضل جهانی و بدون مرز، پدیده‌ جدیدی نیست. بلکه پیش از آن گروه‌های تروریستی و داعش به عنوان یک کابوس جهانی سال‌ها با عبور از مرزها و وحشت آفرینی، زندگی بشری را نابود کردند و تقریباً همه جوامع قربانی حملات تروریستی شدند. این پدیده تمدن و زندگی انسانی در سوریه و عراق را با خاک یکسان کرد. شاید این قیاس منطقی نباشد، اما تروریسم مانند ویروس کرونا حد و مرز نمی‌شناخت و نمی‌شناسد و راه حل جهانی دارد. اینکه چقدر بتوان به حل و فصل‌های جهانی رسید هنوز نامعلوم است، اما رویکرد جزیره‌ای در دنیای جدید تصور کاملاً اشتباهی است. بنابراین ویروس کرونا به تنهایی ویژگی جدید سیستم بین‌المللی نیست، بلکه این ویروس همه گیر اثرات جهانی پدیده‌هایی مانند تروریسم را شفاف‌تر کرده که مواردی مانند مشکلات زیست محیطی را هم می‌توان به آن اضافه کرد.

اما باید گفت ویروس کرونا همچنان به عنوان یک پدیده همه گیر و مستلزم همکاری در سطح جهانی، درک نشده است بلکه به عنوان یک ویژگی جدیدی از سیاست جهانی می‌تواند برای پیشبرد منافع و مقابله با مخالفان و رقبا استفاده شود. در این باره آندری کورتونوف ، تحلیلگر شورای امور بین‌الملل روسیه می‌نویسد: «جهان همچنان به جدال روزمره خود بر سر اختلافات و سود و زیان‌های تاکتیکی ادامه می‌دهد. هنوز اوضاع سوریه نامطلوب است، بحران‌های منطقه‌ای همچنان ادامه دارد و گسترش بیماری کرونا در ایران موجب نشد که ایالات متحده آمریکا شدت تحریم‌های اقتصادی خود علیه این کشور را کاهش دهد. این ویروس تغییری در مواضع روسیه و عربستان نسبت به توفق اوپک پلاس ایجاد نکرد که در نهایت به کاهش بی‌سابقه قیمت نفت منجر نشود، همه اینها جمله معروف ویلیام اول، پادشاه پروس را زنده می‌کند که می‌گفت: همه گیر یک همه گیر است، اما جنگ باید به موقع انجام شود».

ویروس کرونا واقعیت وابستگی کشورها را روشن‌تر کرده و نشان داده که هرگونه اقدام مخرب زیان‌های خودش را فقط شامل یک محدوده جغرافیایی مشخص نمی‌کند، بلکه مانند بومرنگ نیز به خودی هم اصابت می‌کند. شاید خیلی‌ها گمان می‌کنند که شیوع این ویروس، جهان را به یک همکاری نزدیک‌تر کرده است، اما شواهد بیانگر جدایی‌ناپذیری جدال بر سر منافع از ذات نظام بین‌الملل است که از قضا چند قطبی و در سطح پایین‌تر خودیاری را تشدید کرده است. با این حال ویژگی‌های نظام بین‌الملل سیال است و تجربه ثابت کرده که باید انتظار هر تغییر شگفتی را داشت.

انتهای پیام/