خلیج فارس آبراه استراتژیک جهان/ پیوند نام خلیج فارس با تاریخ ایران / چرا پاسداشت روز خلیج فارس مهم است؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بوشهر، 10 اردیبهشت سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و خلیج فارس در تاریخ جمهوری اسلامی ایران به نام روز ملی خلیج فارس ثبت شده است.

10 اردیبهشت در تاریخ ایران یادآور ازخودگذشتگی‌های ملت سرافراز ایران و فرار اشغال‌گران متجاوز پرتغالی بعد از 117 سال تسلط جابرانه بر سواحل جنوبی خلیج فارس کشور است.

این پهنه آبی در جنوب و جنوب غربی ایران و در همسایگی استان‌های خوزستان، بوشهر و هرمزگان واقع شده و با 7 کشور امارات متحده عربی، بحرین، عراق، عربستان سعودی، عمان، قطر و کویت، با طول ساحل‌های متفاوت، همسایه است.

آبراه استراتژیک خلیج فارس در عرصه‌های اقتصادی، نظامی، تجاری و امنیتی و اجتماعی همواره مورد توجه است و این آبراه دارای معادن سرشار نفت و گاز در کف بستر و سواحل آن است به‌طوری که این منطقه را «مخزن نفت جهان» نام نهاده‌اند.

خلیج فارس نامی ماندگار و سندی درخشان از حاکمیت همیشگی ایران بر این آبراه

عبدالکریم گراوند، استاندار بوشهر با تبریک 10 اردیبهشت روز ملی خلیج فارس با بیان اینکه خلیج فارس این پهنه آبی پرافتخار نامی ماندگار و سندی درخشان از حاکمیت همیشگی ایران بر این آبراهه است خاطرنشان کرد: 10 اردیبهشت روز ملی خلیج فارس به‌واسطه اقتدار، ایثار و فداکاری مرزنشینان به‌ویژه مردمان استان بوشهر در تاریخ به ثبت رسیده و بخشی از هویت تاریخی، فرهنگی و حاکمیتی این دیار محسوب می‌شود.

وی افزود: روز ملی خلیج فارس برای همه ایران به‌ویژه مردم استان بوشهر، یادآور رشادت، پایمردی، وطن‌پرستی و جانفشانی دلیرمردان و حماسه‌سازانی همچون شهید رییس‌علی دلواری و شهید مهدوی‌ها و همه مرزداران غیوری است که در طول تاریخ از این پهنه آبی پاسداری کرده و دشمنان و متجاوزان را ناامید ساخته‌اند.

استاندار بوشهر با تأکید بر بهره جستن از ظرفیت خلیج فارس در ابعاد گوناگون ابراز کرد: همه ما امروز مفتخریم که این خلیجِ سرشار از نعمت و برکت با نام زیبای فارس مزین است و مردم ایران از مزایای فراوان تجاری، صیادی، گردشگری و ذخایر نفت و گاز و منافع استراتژیک آن بهره برده و می‌برند.

خلیج فارس پیوند چندهزارساله با تمدن ایرانی دارد

به‌گفته رئیس بنیاد ایران‌شناسی بوشهر خلیج فارس یکی از آبراهه‌های مهم و استراتژیکی است که نه‌تنها در آسیا بلکه در جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

عبدالکریم مشایخی با بیان اینکه این آبراهه پیوند چندهزارساله با تمدن ایرانی دارد اظهار داشت: آبراه خلیج فارس به‌سبب داشتن ویژگی‌های خاص همواره مورد توجه زمین‌شناسان، باستان‌شناسان، تاریخ‌نگاران و جغرافی‌نویسان بوده است.

وی نام خلیج فارس را برگرفته از قوم پارس دانست و یادآور شد: قوم پارس حدود 800 سال قبل از میلاد در خوزستان و فارس حکومت می‌کردند و نام خلیج فارس به آن زمان برمی‌گردد.

مشایخی قدیمی‌ترین نوشته آبراه خلیج فارس را متعلق به لوگال زاگاسی پادشاه اروک دانست و بیان کرد: این اثر در آثاری که از قوم آشور در بین‌النهرین حکومت می‌کردند باقی مانده و از این آبراهه به «نامرتو» به‌معنی آب تلخ یاد شده است.

خلیج فارس در استان بوشهر از جایگاه مهمی برخوردار است

رئیس بنیاد ایران‌شناسی بوشهر با اشاره به جایگاه بوشهر در عرصه خلیج فارس گفت: بندر بوشهر با نام لیان پل ارتباطی داخلی ایران با جنوب شرق آسیا و آفریقا بوده است و در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان این آبراه مهم همچنان مورد توجه و عنایت زمامداران این سلسله‌ها بوده است.

مشایخی راجع به آثار موجود در استان بوشهر در عرصه سیادت دریایی ایرانیان در آبراه خلیج فارس خاطرنشان کرد: در دوره هخامنشیان در منطقه دشتستان بوشهر سه کاخ هخامنشی به‌نام‌های چرخاب، بردک سیاه و جتوط در سه نقطه بنا نهاده شد و این بیانگر سیادت دریایی ایرانیان بر این آبراهه مهم است.

وی با ابراز اینکه مورخان و جغرافی‌نویسان یونانی و رومی از خلیج فارس با نام «سی نیوس پرسیکوس» و «پرسی کوماره» یاد کرده‌اند تصریح کرد: در دوره اسلامی اغلب مورخان و جغرافی‌نویسان مسلمان در آثار و منابع خود از این آبراه به‌عنوان بحر الفارس و خلیج الفارسی یاد کرده‌اند.

بندر تاریخی سیراف هویت دریانوردی ایرانیان بر آب‌راه خلیج فارس است

براساس نوشته‌های جغرافیانویسان و مورخان‌، سیراف در طول دوره ساسانی و اوائل اسلامی بزرگترین بندر ایران به حساب می‌آمد که آوازه آن تا شرق آسیا و چین و آفریقا رسیده بود و بازرگانان سیرافی با کشتی‌های خود سراسر خلیج فارس‌، دریای عمان‌، اقیانوس هند‌، دریای سرخ و دریای چین را درمی‌نوردیدند‌.

رئیس بنیاد ایران‌شناسی بوشهر با اشاره به شکل‌گیری تمدن سیراف در استان بوشهر افزود: از قرن سوم به بعد تمدنی به‌نام سیراف در منطقه جنوبی استان بوشهر و در فاصله 240کیلومتری شهر بندری بوشهر شکل می‌گیرد و مورخان و پژوهشگران تمدن‌شناس در کتاب خود با نام تمدن اسلامی به‌سبب جایگاه رفیعی که سیراف در فرهنگ و تمدن اسلامی ایفا کرده از این دوره با عنوان عصر طلایی تمدن اسلامی یاد کرده‌اند.

مشایخی افزود: بعد از اخراج پرتغالی‌ها از منطقه خلیج فارس به سال 1622 میلادی به روزگار زمامداری شاه عباس اول بار دیگر شاهد حضور اروپاییان از جمله هلندی‌ها، انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها در خلیج فارس بودیم.

وی با بیان اینکه خلیج فارس در عصر جدید و با آغاز تاریخ معاصر بار دیگر مورد توجه جهانیان قرار گرفت گفت: در این راستا کشورهایی مانند هلند و انگلیس تا نیمه‌های قرن 20 به حضور خود در آبراه استراتژیک خلیج فارس ادامه دادند.

بوشهر، به‌عنوان معتبرترین بندر تجاری ایران در حوزه خلیج فارس

مشایخی جایگاه خلیج فارس در استان بوشهر را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: بیشترین مرز دریایی خلیج فارس در استان بوشهر است و در دوره معاصر باتوجه به موقعیت استراتژیک بندر بوشهر این بندر به‌عنوان معتبرترین بندر تجاری ایران و در حوزه تجاری و آبراه خلیج فارس مورد توجه قرار گرفت.

یکی از استادان دانشگاه خلیج فارس بوشهر با گرامیداشت 10 اردیبهشت روز ملی خلیج فارس و با تأکید بر توجه به متدولوژی روش شناخت تاریخ در قالب و بسترهای جدید در حفظ هویت نام خلیج فارس اظهار داشت: نام خلیج فارس همواره در ادوار مختلف تاریخی خلیج فارس بوده ولی کشورهای متخاصم در اسناد موجود تغییراتی می‌دهند تا به اهداف خود دست یابند.

حسن الله‌یاری با تأکید بر تغییر متدولوژیک در شناخت هویت جهانی خلیج فارس افزود: روش‌شناسی تاریخ از روش‌های جدید است که باید برای معرفی هویت خلیج فارس در قالب بسترهای جدید بهره جست.

وی با تأکید بر تغییر در روش‌های شناساندن هویت تاریخی گفت: ما باید به‌لحاظ متدولوژی در شناخت هویت این آبراه تغییر ایجاد کنیم که یکی از بهترین کارها تدوین تاریخ خلیج فارس مبتنی بر متد و روش تاریخ شفاهی است.

استاد دانشگاه خلیج فارس بوشهر تاریخ شفاهی را یکی از شیوه‌های پژوهش در حوزه تاریخ دانست و تأکید کرد: استفاده از این شیوه به‌مثابه یکی از منابع و مستندات تاریخی وقایع و رویدادهای تاریخ معاصر از اهمیت زیادی برخوردار است.

این پژوهشگر، تاریخ شفاهی را هنر برجسته بر اساس استخراج تاریخ از میان توده‌های مردم و لایه‌های نادیده جامعه دانست و تصریح کرد: در این سطح هرگز مناقشه‌ای در مورد نام خلیج فارس نبوده و همواره مبادله، همنوایی و همدلی مورد توجه قرار داشته است و قرن‌های متمادی مردمان همجوار خلیج فارس در سواحل با هم مراوده داشته‌اند و چون در تاریخ شفاهی بنا بر نگاه همدلانه از جانب قشرهای مختلف جامعه است حرفشان مستند و واقعی بیان می‌شود.

پیوند نام خلیج فارس با تاریخ ایران

وی نقش خلیج فارس را در هویت تاریخی ایرانیان تأثیرگذار دانست و بیان کرد: خلیج فارس با تاریخ ایران پیوند خورده است و تمام مجامع بین‌المللی بر نام خلیج فارس صحه می‌گذارند.

کارشناس مسائل تاریخی نیز با توجه به جایگاه خلیج فارس در ادوار تاریخی خاطرنشان کرد: پس از دوران قدرت عیلامی‌ها، مهمترین مقطع رونق و شکوفایی اقتصاد و تجارت خلیج فارس، دوران هخامنشیان در دوران سلطنت داریوش کبیر و پس از آن عصر ساسانیان است.

مجتبی محمدی افزود: در این دوران به‌سبب اقداماتی که داریوش به‌منظور رونق و شکوفایی اقتصاد و تجارت خلیج فارس انجام می‌دهد اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی بیان کرد: در دوران ساسانیان مهم‌ترین بنادری که در خلیج فارس نقش‌آفرینی کردند، بنادری چون سیراف، مَهروبان، ریشهر و بصره نقش‌آفرینی کردند چون این سرزمین‌ها مورد تعامل تجاری آنان، شبه‌قاره هندوستان، شرق آفریقا و چین بوده است.

خلیج فارس دارای پیشینه‌ای وسیع و گسترده به‌بلندای تاریخ سرزمین پارس، که خاستگاه و زایش فرهنگ‌ها و تمدن‌های بزرگ بشری ریشه در آن دارد محسوب می‌شود.

خلیج فارس از بدو پیدایش تا زمان حاضر بستری جغرافیایی در شکل‌دهی روابط فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و تجاری ملل مختلف جهان با محوریت توسعه روابط فرهنگی، اجتماعی و تعامل مثبت و سازنده بوده که بستر‌ها و زمینه‌های همکاری و گسترش فعالیت‌های تجاری و اقتصادی منطقه خلیج فارس و جهان را به‌دنبال داشته است.

نکوداشت روز ملی خلیج فارس فرصت مهمی برای معرفی و توجه بیشتر مردمان این منطقه و ساکنان خلیج فارس با پیشینه تاریخی و تمدنی است تا به رشد و توانمندسازی جوامع میزبان و محلی و ساکنان منطقه خلیج فارس کمک کرد.

استان بوشهر با داشتن 937 کیلومتر مرز دریایی با خلیج فارس دارای بیشترین مرز با این پهنه آبی و استراتژیک است و امرار معاش بیشتر مردم استان بوشهر از طریق این آبراه مهم تأمین می‌شود.

انتهای پیام/190/ش+