تأکید ۱۳ انجمن علمی بر حفظ "پژوهشکدۀ آبخیزداری"
سیزده انجمن علمی منابع طبیعی و محیط زیست کشور با انتقاد از مصوبۀ دولت مبنی بر ادغام پژوهشکدۀ آبخیزداری و ویرانگر دانستن آن، خواستار تشکیل پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری شدند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اتحادیۀ انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط زیست ایران به‌نمایندگی از 13 انجمن منابع طبیعی و محیط زیست کشور، در بیانیه‌ای با انتقاد از مصوبۀ اخیر شورای‌عالی اداری مبنی بر ادغام پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری در مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، خواستار رشد و ارتقای ساختارهای علمی و پژوهشی آبخیزداری در کشور شد. اهم مطالبی که در این بیانیه بدان اشاره شده، به‌شرح زیر است:
- آبخیزداری و منابع طبیعی در کشور دارای ساختار بسیار ضعیف و ناکارآمد است و با توجه به اهمیت فراوان منابع طبیعی در جلوگیری از بلاهای طبیعی به‌خصوص سیل، این ساختار باید اصلاح شود.
- آبخیزداری و مدیریت جامع حوزۀ آبخیز، بدون هیچ‌گونه تعصب و اغراقی نقش بسیار درخشانی در مهار سیلاب‌ها ایفا نموده است.
- موضوع ادغام پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری کشور در مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، تخریب ویرانگر منابع طبیعی را به‌دنبال خواهد داشت.
- پژوهشکدۀ آبخیزداری در قیاس با بسیاری از مراکز و مؤسسات موازی دارای دستاوردهای فراوان و قابل قبولی است که نه‌تنها نباید ادغام شود، بلکه باید به‌لحاظ ساختاری رشد کند و ارتقا یابد.
- قابل تحمل نبودن پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری که حداقل 85 درصد مساحت کشور را پایش و حفاظت می‌کند، به‌دور از انصاف است.
- مدیریت صحیح منابع طبیعی و آبخیزداری علاوه بر اینکه باعث امنیت غذایی و حیاتی کشور می‌شود، موجب توسعۀ پایدار مناطق خواهد شد.
در بیانیۀ اتحادیۀ انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط زیست ایران چنین آمده است:
بر همگان مبرهن است که پشتیبانی و حمایت همه‌جانبه و همیشگی رهبر انقلاب از منابع طبیعی کشور که نشان از اندیشۀ مترقی و پیشروی اسلام در حفظ زیرساخت‌های اصلی حیات دارد، خمیرمایۀ اصلی حفظ و ارتقای این منابع خدادادی و انفال می‌باشد. از طرفی این عناصر مشتمل بر پوشش گیاهی، آب، خاک و هوا جایگاه خود را در کاهش مخاطرات و بلایای طبیعی از قبیل سیل، گردوغبار، رانش‌های زمین، آلودگی‌ها و... این روزها به‌خوبی نمایش داده‌اند. این عملکردها افزون بر همۀ داشته‌های ملموس و غیرملموس این عناصر در حفظ امنیت حیاتی و امنیت غذایی کشور می‌باشد.
یکی از زیربخش‌های منابع طبیعی کشور که چهارچوب اصلی استقرار و حیات را برای همۀ موجودات زنده اعم از انسان، گیاه و جانور فراهم می‌نماید، مقولۀ آبخیزداری و یا مدیریت جامع حوزۀ آبخیز می‌باشد، که بدون هیچ‌گونه تعصب و اغراقی بنا به شهادت همۀ آبخیزنشینان (اعم از روستاییان، کشاورزان و شهرنشینان) و کارشناسان و اندیشمندان نقش بسیار درخشانی در مهار سیلاب‌ها، کاهش ریزگرد و در یک کلام پایداری طبیعت ایفا نموده است.
علاوه بر همۀ نقش‌های مستقیم و غیرمستقیم، همگان می‌دانند که چنانچه سیلاب‌ها در منشأ توسط عملیات آبخیزداری مهار و مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز در کل کشور به‌عنوان یک زیرساخت اساسی مورد توجه و اهتمام قرار گیرد، مواردی از قبیل لایروبی رودخانه‌ها، پرشدن سدها و مخازن، و تعدّی و تجاوز به حریم و بستر رودخانه‌ها، سدسازی‌های هزینه‌بر و مشکل‌ساز و غیره به حداقل ممکن می‌رسد و این در حالی است که پروژه‌های آبخیزداری همگام با طبیعت و با حداقل هزینه، حداکثر دستاورد را دارند.
این همه آورد، می‌طلبد که زیرساخت‌های دانش‌بنیان آن اعم از دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها و مراکز علمی و پژوهشی با کمّیت و کیفیت مناسب، امر تغذیۀ علمی و روبه‌جلوی این دانش بومی و نوین را به‌عهده داشته باشند. خوشبختانه در زمینۀ آموزش عالی وضعیت مناسبی در کشور داریم که توصیه بر تجمیع و کیفی‌سازی آنها می‌باشد ولی در بعد پژوهشکده‌ها، کل مجموعه منابع طبیعی کشور واجد دو پژوهشکدۀ ملی، شامل پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری کشور و مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور می‌باشد.
از همین پرونده بیشتر بخوانید
اخیراً تصویب‌نامۀ شورای‌عالی اداری کشور در مورخۀ 1399/2/1 به‌شمارۀ 30822 وفق درخواست وزارت جهاد کشاورزی، موضوع ادغام پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری کشور با مؤسسۀ تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور را اعلان و سه ماه فرصت جهت این تخریب ویرانگر داده شده است. چنانچه این تجمیع به‌عنوان ایجاد پژوهشگاه منابع طبیعی و آبخیزداری معنا شود بسیار میمون و مبارک است، در غیر این صورت این اتحادیه با توجه به وظایف ذاتی و دیده‌بانی منابع طبیعی کشور و محیط زیست موارد زیر را محضرتان معروض می‌دارد:
1 ــ بشریت از مدیریت سخت و خشن بر طبیعت جز خسارت و سیر قهقرایی روح و روان، چیزی عایدش نشده است، فلذا با درایت، مدیریت نرم طبیعت را شدیداً در دستور کار خود داده و این مدیریت یعنی فقط احترام و پناه بردن به عناصر اصلی حیات، آب، خاک، گیاه و هوا و نجات انسان از منجلاب آهن و بتن و زباله، در یک کلمه یعنی حفظ و ارتقای منابع طبیعی و محیط زیست همراه با توسعۀ درخور. با توجه به رویکرد صحیح جهانی و منبعث از آموزه‌های دینی مترقّی اسلام ناب و دانش بومی ایران کهن و متمدن می‌طلبد ما همچنان پرچمدار و سردمدار احترام به طبیعت و مادر خویش باشیم.
2 ــ ایجاد گروه‌های پژوهشی، پژوهشکده‌ها و پژوهشگاه‌ها در کنار مراکز آموزش عالی وفق نیازها، اولویت‌ها و با هدف حل مشکلات و ارائۀ راه‌حل‌ها و همچنین چراغ راهنمای فرآیندهای آتی بخش اجرا، حکایت از شعور مدیریت اجتماعات دارد که کلید حل همه مشکلات را در تحقیق و نوآوری می‌دانند ولی در همۀ امور "خیرالامور اوسطها". یعنی در کشور ما در بعضی بخش‌ها تعدد مراکز پژوهشی دست‌وپاگیر و فقط بلعنده بودجۀ حقوق و دستمزد شده‌اند (در همین مجموعۀ وزارت جهاد کشاورزی قریب 20 مؤسسۀ پژوهشی که هر کدام واجد چندین پژوهشکدۀ زیرمجموعه می‌باشند) و در بعضی بخش‌ها من‌جمله و شاید تنها، منابع طبیعی و آبخیزداری که امنیت حیاتی و زیربنای پایدار همۀ انواع توسعه را رسالت دارد و از طرفی حداقل 85 درصد کشور را پایش و حفاظت می‌نماید با داشتن ساختار اجرایی بسیار ضعیف و ناکارآمد (در یک تعارض کاملاً مخرّب، بخش انفال و حاکمیتی کشور یکی از معاونین نُه‌گانۀ وزارت تولیدی ــ مصرفی جهاد کشاورزی) وجود دو پژوهشکده با عملکرد قابل قبول نیز قابل تحمل نمی‌باشد که این به‌دور از انصاف می‌باشد.
3 ــ با توجه به موارد فوق و عکس‌العمل‌های ناگهانی، آنی و فراگیر فعلی طبیعت، که در قالب سیلاب‌های ویرانگر، ریزگردهای زمین‌گیرکننده، آتش‌سوزی‌های بی‌وقفه، ریزش‌ها و لغزش‌های نابودکنندۀ تغییر اقلیم و گرمایش جهانی که همۀ ارکان توسعه و حیات را در جهان و بالاخص کشور عزیز ما به‌طور جدی تحت تأثیر قرار داده، آیا حذف بسیاری از تشکیلات اجرایی موازی و بی‌حاصل و پژوهشکده‌های سنتی و سرگردان راه‌کاری علمی و اجرایی است و یا توسعه و اقتدار پژوهشکده‌های منابع طبیعی، آبخیزداری و محیط زیست؟
4 ــ بر این اساس این اتحادیه وفق رسالت ذاتی و به‌عنوان چشم و چراغ بخش منابع طبیعی و محیط زیست کشور به‌نمایندگی از انجمن‌های علمی 13گانۀ عضو، از مسئولان استدعا دارد که با توجه به عملکرد بسیار قابل قبول این دو مرکز پژوهشی در قیاس با بسیاری از مراکز دیرپا و کهن و با عنایت به جبر طبیعت مبنی بر مدیریت نرم، که وظیفۀ ذاتی این پژوهشکده‌ها می‌باشد، ضمن توجه جدی به مسائل اعتباری و تشکیلاتی این دو مرکز و اقتدار ملی و استانی آنها، برای همیشه زمزمه‌های ادغام، تجمیع و حذف آنها را به شعار «اقتدار بین‌المللی، ملی و استانی این دو پژوهشکده، کاهش چشمگیر بلایای طبیعی» تبدیل و روحیۀ یأس و نومیدی از خانوادۀ منابع طبیعی و محیط زیست کشور زدوده و با حفظ و ارتقای این حداقل دو پژوهشکدۀ منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، انگیزۀ متخصصین بخش در دستگاه‌های آموزشی، اجرایی و سمن‌ها را به روحیۀ بالندگی و شادابی ایران عزیز تبدیل نمایند.
به گزارش تسنیم، اتحادیۀ انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط زیست ایران به‌عنوان یکی از سمن‌های علمی فراگیر در زیرمجموعۀ عتف وزارت علوم و تحقیقات و فناوری است و خیل عظیمی از اساتید دانشگاه، نخبگان، کارشناسان و فرهیختگان منابع طبیعی و محیط زیست عضو این اتحادیۀ علمی هستند. انجمن‌های علمی عضو اتحادیۀ انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط زیست ایران عبارتند از:
- انجمن علمی آبخیزداری ایران
- انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران
- انجمن علمی سیستمهای سطوح آبگیر باران
- انجمن علمی سازگاری با خشکی و خشکسالی ایران
- انجمن ارزیابی محیط زیست ایران
- انجمن علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار ایران
- انجمن علمی جنگلبانی ایران
- انجمن علمی مرتعداری ایران
- انجمن علمی آبزی‌پروری ایران
- انجمن علمی ماهیان زینتی ایران
- انجمن علمی ماهی‌شناسی ایران
- انجمن علمی گیاهان دارویی
- انجمن علوم و صنایع چوب و کاغذ ایران.
انتهای پیام/+