پشت پرده‌های جلسات رونق صنعت اردبیل؛ واکاوی یک عقب ماندگی تاریخی به استناد آمار
دهه‌هاست پویایی صنعتی اردبیل زیر سایه نگاه کلیشه‌ای، کم ذوقی برنامه‌ریزان و برخوردهای سفارشی و تبلیغی قرار گرفته است. روندی که تکانه‌های تغییر آن در یک سال گذشته وعده داده شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، با وجود احصا قابلیت‌های متعدد، مظلومیت صنعتی اردبیل همواره موجب شده این استان قادر به عرض اندام در این حوزه نباشد. چه بسیار شعارهای تبلیغاتی واحدهای بزرگ صنعتی که در اردبیل بر سر زبان ها بوده و مدتی بعد باد وعده‌های آن فروکش کرده است.
از پتروشیمی تا ماشین سازی، از زباله سوز تا صنایع تبدیلی بسیاری از سرمایه‌گذاران آمده‌اند و رفته‌اند و وعده اشتغال که زخم چرکین اردبیل است را سر داده‌اند.
نه آمارها دقت کافی داشته و نه مسئولان حساسیت کافی. تا جایی که جلسات رونق صنعت گاهی به شوخی و گاهی به چشمک با سرمایه‌گذار کذایی سپری شده و مسئولان کوتاه آمده‌اند تا فردا روز بگویند مسیر آمدن فلان واحد بزرگ صنعتی را تسهیل کرده‌اند.
اما در سال 1399 درست 27 سال بعد از استان شدن، اردبیل نتوانسته کاری از پیش ببرد و همچنان یک استان غیر صنعتی شناخته می‌شود. نه اقلیم منحصر به فرد و نه معادن و امکانات خدادادی آن در این مدت موجب راه اندازی واحدهای بزرگ و مادر صنعتی نبوده است. همچنان خام فروشی مواد معدنی، فعالیت واحدهای کوچک صنعتی با تن رنجور و نحیف و همچنان عقب گرد سرمایه‌گذاران مشاهده می‌شود. موضوعی که بر آن شدیم تا به اتاق کار رئیس سازمان صمت اردبیل مراجعه کنیم.
یکی از مدیرانی که هیچ یک از آمارهایش بدون استناد به اسناد مکتوب نیست. رامین صادقی بعد از طرح پشت پرده‌های ظریف جلسات رونق صنعت، می‌گوید پایان سال هر وعده‌ای که دادم را از من با آمار و ارقام دوباره بخواهید.
تغییر روند ستاد تسهیل در اردبیل
به گفته صادقی تا سال 98 آمار دقیقی از واحدهای صنعتی راکد استان اردبیل در دست نبود. تا جایی که با بررسی گسترده میدانی مشاهده شد، از 1045 واحد صنعتی، 34 درصد آن غیر فعال است که البته واحدهای غیر فعال در دو گروه قابل احیا و غیر قابل احیا دسته بندی شدند.
وی افزود: با پیگیری مسائل مالی و حقوقی واحدهای قابل احیا، در نهایت از 158 واحد، 56 واحد احیا شد و امسال هم احیای 70 واحد صنعتی از 123 واحد غیر فعال اما قابل احیا هدفگذاری شده است. نتیجه این شد که در وضعیت فعلی 839 واحد صنعتی استان یعنی 81 درصد آن با ظرفیت‌های مختلف فعال است.
وی با تاکید به اینکه در احیای واحدهای صنعتی، ستاد تسهیل استان نقش کلیدی داشته است، گفت: البته روال را کمی تغییر دادیم. جلسات کوتاه‌تر و نتیجه گیری‌ها سریع تر شده است. نمایندگان دستگاه‌های اجرایی حضور می‌یابند و گاهی مذاکرات قبل از ستاد تسهیل خود موجب حل مشکل واحد صنعتی می‌شود.
رئیس صمت استان اردبیل معتقد است ستاد تسهیل در حل بالای 90 درصد از مشکلات واحدهای صنعتی استان موثر بوده و مصوبات آن نیز اجرا می‌شود مگر در شرایطی که خود واحد تولیدی از اجرای مصوبه خودداری کند.
اما در پاسخ به این سوال که آیا تسهیلات اعطایی در ستاد تسهیل در محل خود هزینه می‌شود، صادقی با یکی از همکاران خود که مسئول مستقیم نظارت وپایش است تماس می‌گیرد و پیرو آمار ارائه شده می‌گوید: فقط یک واحد صنعتی تسهیلات را در محل هزینه نکرده بود که برخورد شد.
وی به شیوع بیماری کرونا و زیان تحمیلی به تمام واحدهای صنعتی نیز اشاره کرد و گفت: اینکه در این شرایط واحدهای صنعتی دچار مشکل شده‌اند و کمی در بازپرداخت تسهیلات مشکل دارند به معنی بدحسابی آن‌ها نیست.
سرمایه‌گذار با وعده اشتغال وام نمی‌گیرد
رئیس صمت استان اردبیل همچنین در پاسخ به این سوال که چرا هر سرمایه‌گذاری به اردبیل می‌آید وعده اشتغال چند هزار نفری سر می‌دهد و به واسطه آن وام می‌گیرد، اضافه کرد: ما به وعده‌های سرمایه‌گذار وام نمی‌دهیم. ممکن است فردی از سر تبلیغ مجموعه خود آماری هم بدهد اما اعطای تسهیلات فرایند خود را دارد.
صادقی اظهار کرد: تسهیلات به دو بخش اعطا می‌شود، یا برای واحد صنعتی با پیشرفت بالای 60 درصد که برادری خود را ثابت کرده و واقعا در حال فعالیت است و به این واحد، وام ایجادی تعلق می‌گیرد و یا سرمایه در گردش اعطا می‌شود.
وی افزود: البته رقم تسهیلات یارانه‌دار نیز کاهش یافته و اینطور نیست که فردی وعده‌ای بدهد و تسهیلات یارانه دار دریافت کند. حداقل در یک سالی که بنده رئیس صمت شده‌ام چنین اتفاقی نیفتاده است.
اما صادقی استثنایی را نیز مطرح کرد که به نظر می‌رسد نمونه‌های آن در استان اردبیل مشاهده شده است.
وی گفت: ممکن است فردی طرح با توجیه بالا ارائه می‌دهد و اهلیت دارد و از سویی استانداری به او کمک کند در این صورت از مرکز کمک گرفته و مصوبه‌ای برایش ارائه می‌شود که البته برای خود بنده پیش نیامده است.
رئیس صمت استان همچنین در پاسخ به اینکه آیا در پی سفارش و تماس‌های تلفنی مسئولان ارشد برای فرد خاصی تسهیلات میلیاردی ارزان اعطا شده است یا نه، گفت: اگر چنین موردی اتفاق افتاده حاضر به بررسی پرونده آن هستیم. اما چنین موردی نداشتیم و اینطور نیست که با یک تماس تلفنی وام چند میلیاردی به فردی اعطا شودو امکان ندارد خارج از مصوبه حتی خود بنده بتوانم وام بگیرم.
صادقی در پاسخ به اینکه چرا این موضوع امکان پذیر نیست ادامه داد: اعطای وام فرایند دارد و کمیته های فنی بررسی می‌کنند. از سویی وام ارزان با 4 درصد در کل نداریم و صرفا وام 6 درصد در بخش روستایی داریم که در حیطه کاری سازمان صمت نیست.
پایش آمارهای غیرواقعی اشتغال و وعده شغل 6 هزار نفر
صادقی و مجموعه کاری او به هیچ یک از مسائل کارگر و کارفرما مداخله ندارند. وی می‌گوید وظیفه ما صرفا بحث ایجاد اشتغال و تولید است و روابط کارگر و کارفرما در حیطه وظایف اداره کل تعاون و کار است. اما برای بهداشت محیطی اقداماتی از جمله واحدهای HSE و ایمنی انجام شده و تمامی واحدهای صنعتی ملزم به شرکت در کارگاه‌های آموزشی آن هستند.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه حد آمار اشتغال بخش صنعت استان واقعی است افزود: در گذشته آمارهایی ارائه می‌شد که ما نسبت به پایش آن اقدام کردیم. به عنوان مثال بخش مهمی از پایش در اشتغال حوزه فرش بود که فردی که به تازگی پروانه فعالیت گرفته در خصوص اشتغال خود آمار غیرواقع ارائه می‌کرد.
رئیس سازمان صمت استان اردبیل افزود: در نهایت اشتغال 8500 نفر در سال گذشته با آمار و ارقام قطعی شد و امسال نیز بهره برداری از 155 واحد تولیدی با اشتغال‌زایی 6 هزار نفر و رقم سرمایه‌گذاری 305 میلیارد تومانی را مطرح کردیم که انتظار داریم اصحاب رسانه پایان سال دوباره تحقق این ادعا را با اسناد و مدارک از ما پیگیر باشند.
صادقی که معتقد است هر ادعایی داشته بر اساس آمارهای واقعی و اسناد است، اضافه کرد: وقتی 16 درصد افزایش صدور جواز تاسیس داریم بدون اینکه مطلع باشیم امسال سال جهش تولید نامگذاری می‌شود برنامه‌ریزی جدی برای رونق صنعتی استان آغاز کرده بودیم و وضعیت مطلوبی در حال طی شدن است.
وی گفت: یکی از نقاط امیدوار کننده این است که در سال 98 به نسبت 97 تعدیل کارگر کاهش یافته بود و این در حالی است که به شرایط تحریم و افزایش هزینه تولید، شرایط بیماری کرونا نیز اضافه شده بود.
اجحاف در حق برخی استانها
رئیس سازمان صمت استان اردبیل در پاسخ به این سوال که چرا سرمایه‌گذاران به ویژه سرمایه‌گذاران خارجی به اردبیل نمی‌آیند، اظهار داشت: به دلیل تحریم در کل کشور، جذب سرمایه‌گذاری خارجی با مشکل مواجه است. در این شرایط ما آمدیم روی ایجاد زیرساخت و تسهیل امور تمرکز کردیم.
صادقی افزود: برای حمایت از سرمایه‌گذار باید مشوق داشت و به همین دلیل مزیت‌های سرمایه‌گذاری استان، در هر شهرستان احصا شد. نتیجه آن 20 طرح سرمایه‌گذاری پایش شده بود که برای همه آن‌ها جواز تاسیس بی نام صادر شده و فقط کافی است سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی کند تا نامش را به جواز تاسیس اضافه کنیم.
وی تصریح کرد:باید قبول کنیم که اردبیل به نسبت شیراز و اصفهان عقب‌تر است و زمانی که این استانها با ارز 7 هزار تومانی صنایع مادر ایجاد کردند هیچ اتفاقی در اردبیل نیفتاده است.
وی ابراز امیدواری کرد با مجموع اقدامات انجام شده بتوان پله به پله به صنعت استان شتاب داد و عقب ماندگی تاریخی اردبیل را جبران کرد.
اما نکته قابل توجه در اظهارات صادقی نوع برنامه ریزی مجموعه کاری وی است. در وضعیتی که هر مسئولی حوزه کاری خود را مهمترین پتانسیل استان می‌داند و از شق القمرهای خود می‌گوید، رئیس سازمان صمت استان اردبیل معتقد است توسعه باید متوازن باشد.
وی گفت: اینکه روی یک حوزه به عنوان مثال گردشگری یا کشاورزی تمرکز کنیم، نتیجه نمی‌گیریم و باید به تمامی ظرفیت‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری استان توجه داشت.
طرح های صنعتی که جهش تولید به دنبال دارد
صادقی در خصوص مهمترین قابلیت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی استان گفت: ببینید به عنوان مثال بزرگ ترین خط تولید ام دی اف کشور در حال احداث است که اردبیل را در گروه سه استان برتر قرار خواهد داد.
وی افزود: در بخش داروهای گیاهی واحد تولیدی در حال احداث است که اردبیل را جزو 5 استان نخست تولید داروهای گیاهی و شیمیایی قرار خواهد داد.
رئیس سازمان صمت استان اردبیل ادامه داد: در واحد تولیدی آرتا انرژی قرار است تولید متانول که در وضعیت فعلی فقط در عسلویه تولید می‌شود را تجربه کنیم و حتی صادرات و بازاریابی این محصول اندیشیده شده است.
وی همچنین به راه اندازی شهرک های صنعتی خصوصی نیز اشاره کرد و گفت: شهرک صنعتی خصوصی معاف از مالیات است و یکی از راه‌های توسعه استان خواهد بود. بطوریکه پیش‌بینی می‌شود شهرک صنعتی مشترک با آذربایجان جهش قابل توجهی را رقم بزند.
صادقی همچنین از برنامه ریزی برای راه اندازی شهرک خصوصی معدن در مشگین شهر خبر داد و اظهار کرد: این موضوع می‌تواند به خام فروشی مواد معدنی پایان دهد و خوشبختانه در مشگین شهر به نتایج مطلوبی در دو فلز مس و مولیبدن رسیده‌ایم.
وی گفت: مشابه این اقدام در جنوب استان و در پهنه‌های معدنی خلخال در حال پیگیری است.از سویی تغییر نوع بهره‌برداری از معادن کربنات کلسیم و تولید کاغذ از طرح‌های در دست اقدام است.
گفت‌وگو: ونوس بهنود
انتهای پیام/136/ش