کاشانی: عمده صحابه نازلترین پیام نبوی درباره علی (ع) را وارونه عمل کردند
کارشناس تاریخ اسلام میگوید عمده صحابه حتی نسبت به نازلترین پیامبر نبوی یعنی موالات و دوستی امیرالمؤمنین (ع) پایبند نبودند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، حجتالاسلام کاشانی در برنامه سحرگاهی "ماه من" سخنان خود درباره فضائل امیرالمؤمنین علیهالسلام را این بار با ذکر نمونههای قرآنی و تاریخی در اثبات خلافت و جایگاه ایشان و نیز دشمنی برخی صحابه با شخصیت این امام بزرگوار ادامه داد.
وی با اشاره به آیاتی از قرآن یکی از سنتهای تاریخ بشریت را در دشمنی بزرگان قوم با حجتهای الهی معرفی کرد و گفت: خداوند در آیه112 انعام میفرماید «وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِن؛ اینچنین برای هر پیامبری دشمنی از انس و جن قرار دادیم» و یا در آیه123 سوره انعام میفرماید «وَ کَذلِکَ جَعَلْنا فی کُلِّ قَرْیَةٍ أَکابِرَ مُجْرِمیها لِیَمْکُرُوا فیها وَ ما یَمْکُرُونَ إِلاَّ بِأَنْفُسِهِمْ وَ ما یَشْعُرُون؛ و اینچنین در هر شهرى گناهکاران بزرگش را مىگماریم تا در آن به نیرنگ پردازند، و[لى] آنان جز به خودشان نیرنگ نمىزنند و درک نمىکنند.» یعنی اجازه دادیم دنیا دار امتحان باشد. از یک طرف حجتهای خدا را قرار دادیم و از دیگر سو فتنه گرانی که مقابل این حجتها بایستند و مردمانی که باید مسیرشان را در بین حق و باطل پیدا کنند.
حسادت و دشمنی با حجتهای الهی
کاشانی افزود: این بزرگان یا با حسادتشان و یا با انواع دشمنی، یا تمسخر میکردند و یا میگفتند باید همانند آن موهبتهای الهی به ما هم داده شود. خداوند در ادامه آیه قبل اشاره دارد «وَ إِذا جاءَتْهُمْ آیَةٌ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتى مِثْلَ ما أُوتِیَ رُسُلُ اللَّهِ؛ و چون آیتى برایشان بیاید، مىگویند: «هرگز ایمان نمىآوریم تا اینکه نظیر آنچه به فرستادگان خدا داده شده است به ما [نیز] داده شود.» در حالی که «اللَّهُ أَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ؛ خدا بهتر مىداند رسالتش را کجا قرار دهد.» یعنی خداوند خود بهتر میداند بار رسالت و حاکمیت دین خود را بر عهده چه کسی قرار دهد. اما متأسفانه در طی تاریخ شاهد کجرفتاریهای کجاندیشان بودیم لذا خداوند در ادامه آنها را به عذاب وعده می دهد «سَیُصیبُ الَّذینَ أَجْرَمُوا صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عَذابٌ شَدیدٌ بِما کانُوا یَمْکُرُونَ؛ به زودى، کسانى را که مرتکب گناه شدند، به [سزاى] آنکه نیرنگ مىکردند، در پیشگاه خدا خوارى و شکنجهاى سخت خواهد رسید.»
بیم پیامبر اکرم از دشمنان داخلی
این استاد حوزه و دانشگاه با طرح این سؤال که آیا مخالفان پیامبر اسلام صرفاً از کافران بودند و یا در بین صحابه نیز حضور داشتند، گفت: برای پاسخ به این سؤال به آیه67 سوره مائده رجوع میکنیم آنجا که فرمود «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاس؛ اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده است، ابلاغ کن؛ و اگر نکنى پیامش را نرساندهاى و خدا تو را از [گزندِ] مردم نگاه مىدارد.»
این آیه مرتبط با شرایطی است که رسول خدا حاکمیت خود را تثبیث کردند و دشمن خارجی ندارند و در واقع اواخر عمر شریفشان است. نه یهود و نه نصارا و نه مشرکین به صورت مستقیم با ایشان دشمنی ندارند. بنابراین آنجا که میفرماید «و اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاس» مردمی است که در بین همان مسلمانان حضور دارند. یعنی پیامبر چه نگرانی از جامعه اسلامی درک کردند که خداوند اینطور به ایشان دلداری میدهد؟ پس یک چریانی داخلی وجود داشت که پیامبر را نگران کرده بود.
نگرانی پیامبر درباره انکار امیرالمؤمنین و دشمنی با ایشان بود
کاشانی در این باره و با ذکر نمونههایی از دشمنی برخی صحابه و یاران پیامبر با امیرالمؤمنین علیهالسلام گفت: ردّ این نگرانی را ما در طول رسالت پیامبر اکرم و در دشمنی با امیرالمؤمنین پیدا میکنیم. در زمان پیامبر به قدری نزد ایشان میآمدند تا چهره امیرالمؤمنین را تضعیف کنند که پیامبر میفرمود از جان علی چه میخواهید؟! حتی گاهی کار به فحاشی میکشید و حضرت میفرمود لا تَسبُّ علیاً؛ به علی فحش نده. مَن سَبَّ علیاً فَقَد سَبَّنی؛ هرکه به علی دشمنام دهد، به من دشمنام داده است. من اطاع علیاً فقد اطاعنی؛ هرکه او را اطاعت کند، مرا اطاعت کرده و هرکه او را ترک کند، مرا ترک کرده است. این مسائل همگی نگرانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) را فراهم آورده بود.
عمده صحابه به نازلترین پیام نبوی درباره علی (ع) عمل نکردند
وی با تصریح بر اینکه عمده صحابه حتی نسبت به موالات علی پایبند نبودند گفت: در ماجرای غدیر اگر عبارت «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ، فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاه»ُ را به نازلترین معنا یعنی دوستی علی علیهالسلام تصور کنیم، باید بپرسیم مگر همین مقدار هم عمل شد؟ اکنون که سر مفهوم «مولا» بحث میکنند که منظور پیامبر یعنی دوست داشتن علی، مگر همین مقدار هم از سوی صحابه عمل شد؟
این استاد حوزه مطالعات تاریخ اسلام با ذکر نمونهای از کجاندیشی برخی اندیشمندان اسلامی سیاست و یک بام و دو هوای آنها درباره امیرالمؤمنین (علیهالسلام) گفت: ابن تیمیه درست برعکس این جریان حرکت میکند. او استدلال میکند اگر علی فضایلش برای امامت و ولایت کافی بود، صحابه با او بد نبودند. بعد ادامه میدهد إنّ کثیراً مِن الصّحابة و التّابعین کانوا یُبغِضونهم و یَسُبّونَهم؛ یعنی تعداد بالایی از صحابه و تابعین نسبت به علی بغض و کینه داشتند و ایشان را نعوذاً بالله دشمنام میدادند. این جملات را در حالی میگوید که حدیث غدیر به تواتر رسیده است و نیز میداند در منابع از پیامبر نقل کردهاند که هرکه نسبت به علی بغض و کینه داشته باشد، بر من بغض ورزیده است.
انتهایپیام/