عربستان|سایه بلند هزینه‌های جنگ یمن و مداخلات خارجی بر سر شهروندان سعودی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رای الیوم، به نظر می‌رسد "بشارتی" که "عبدالرحمن السدیس" رئیس کل امور مسجدالحرام و مسجد النبی درباره بازگشت نماز جماعت و جمعه و طواف طی چند روز آینده و همزمان با فروکش کردن ویروس کرونا در این دو مکان مقدس- که از حدود افزون بر 2 ماه پیش بسته شده‌اند- داده، به دلیل وحشی بودن این ویروس و افزایش شمار مبتلایان به آن محقق نشده است. همان‍‌طور که "توفیق الربیعه" وزیر بهداشت عربستان سعودی درباره افزایش مبتلایان و همچنین فروپاشی نظام بهداشتی این کشور هشدار داده است.

وزارت بهداشت عربستان سعودی،  از ثبت 1966 مورد جدید ابتلا به کرونا و 9 فوتی بر اثر ابتلا به این ویروس خبر داد تا مجموع مبتلایان در این کشور به 41014 نفر و مجموع قربانیان به 255 نفر افزایش یابد، این بدان معناست که آمار مبتلایان به کرونا روند تصاعدی پیدا کرده است.

ماه مبارک رمضان به پایان خود نزدیک می‌شود و به نظر می‌رسد بشارت السدیس درباره بازگشایی حرمین شریفین با توجه به افزایش شمار مبتلایان نمی‌تواند محقق شود این بدان معناست که موسم عمره مفرده ویژه ماه رمضان، که طی آن حدود 26 میلیارد ریال عایدات واردات غیرنفتی به خزانه پادشاهی واریز می‌شود- که طبق پیش‌بینی‌های حکومت ریاض این رقم به 40 میلیارد ریال افزایش می‌یابد- پایان می‌یابد در حالی‌که سؤالاتی نیز درباره وضعیت موسم حج امسال و احتمال لغو آن در میانه هشدارهای سازمان بهداشت جهانی درباره موج دوم و سوم کرونا مطرح می‌‌‌شود و علامت‌های بازگشت این موج به نظر می‌رسد با ثبت موارد جدید ابتلا به کرونا در "ووهان" چین، که کانون اولیه این ویروس کُشنده است، رویت می‌شود.

ویروس کرونا در زمان کاهش بهای نفت و متوقف شدن چرخه اقتصادی شکل گرفت و اظهارات بی‌پرده وزیر دارایی عربستان سعودی درباره نیت کشورش برای اتخاذ تدابیر جدید ریاضت اقتصادی و نیز متضرر شدن خزانه حکومتی از حدود افزون بر 2 ماه پیش و مشخصاً طی موسم ماه رمضان، بحران‌ها را بیشتر و پیچیده‌تر کرده است.

بعد از گفت‌وگوی تلفنی "دونالد ترامپ" رئیس‌جمهوری آمریکا با "محمد بن‌سلمان" ولیعهد عربستان سعودی  تهدیدهایش علیه ریاض، این کشور نفت‌خیز گام‌هایی را برای کاهش تولید نفت خود برداشته است، ولی کاهش بهای نفت تدابیر ریاضتی را به حکومت سعودی تحمیل کرده و حکومت برخی از آنها از جمله افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزون و نیز لغو کمک هزینه را اعلام کرده است.

اقدامات ریاضت اقتصادی این کشور پادشاهی به نظر می‌رسد به دلیل کاستن از خشم مردمی، که پیشتر به رفاه عادت کرده‌اند، تحمل آن را ندارد که تشدید تدریجی داشته باشد. اوضاع مالی این کشور، حکومت را مجبور کرده است مالیات بر ارزش افزوده را با نرخ بی‌سابقه‌ای( سه برابر) و از 5 درصد به 15 درصد برساند و افزایش همان 5 درصد بر کالا و خدمات که حکومت آن را در سال 2018 اعلام کرد، در وهله نخست خشم شهروندان سعودی را موجب شد. تمامی این تدابیر، به گفته وزیر دارایی، در راستای تقویت منابع مالی در مواجهه با کاهش شدید درآمدهای نفتی اتخاذ شده است.

به نظر می‌رسد طرح "چشم‌انداز 2030" که "محمد بن‌سلمان" ولیعهد سعودی آن را مطرح کرده، بیشترین تاثیر را از کاهش درآمدهای نفتی متحمل شده است به رغم این‌که این طرح مبتنی بر تنوع بخشیدن بر درآمدهای غیرنفتی است. با کاهش تقاضای جهانی نفت، ریاض مجبور شد تعدادی از طرح‌هایی که در راستای تحقق بخشیدن به چشم انداز 2030 و پروژه‌های عظیم برای سال مالی 2020 برنامه‌ریزی شده است را کاهش دهد، همین امر حاکی از عدم اطمینان در مورد آینده چشم‌انداز 2030 است. هر چند حکومت ویروس کرونا را مسئول شکست کنونی اقتصاد معرفی کرده، ولی طبق نظر منتقدان، ثروت‌های عظیم پادشاهی در جنگ‌ها و مداخلات خارجی از بین رفته و همچنین ورود ریاض به جنگ نفتی باعث محروم شدن سعودی‌ها از هزینه کمک معیشتی شده است.

وزیر دارایی عربستان سعودی در گفت‌وگو با خبرگزاری "بلومبرگ" آمریکا در ژوئن سال 2020، از این اقدامات اقتصادی کشور از جمله لغو کمک هزینه معیشتی دفاع می‌کند و با بیان این‌که قرار بود کمک هزینه زندگی به صورت موقت پرداخت شود و حکومت تصمیم به حذف آن گرفت، تاثیر این  و نیز لغو هزینه و نیز مالیات بر ارزش افزوده- که طبق ارززیابی‌های رسمی حدود 200 میلیارد ریاض به خزانه حکومت تزریق می‌کند- را محدود توصیف کرد.

از شبکه‌های اجتماعی از جمله "توییتر" می‌شود فهمید که اکثریت افکار عمومی در عربستان سعودی نارضایتی‌شان را از تصمیم غافلگیرکننده حکومت ابراز کرده‌اند.

با حذف کمک هزینه معیشتی، بسیاری از خانواده‌های به‌ویژه فقیر سعودی از افزایش قیمت‌ها، که مطمئناً تجار به آن متوسل خواهند شد، می‌ترسند. از همین رو، درخواست‌هایی از حکومت مبنی بر مستثنی کردن خانواده‌های کم‌درآمد از قانون لغو کمک هزینه معیشتی شده است.

 اقتصاددانان بر این باورند که حکومت پادشاهی می‌توانست به گزینه‌های دیگری، که کمترین تاثیر را بر درآمد خانوارها دارد، متوسل شود؛ چرا که این کشوری نفت‌خیز است. ولی گزینه‌های مالی در دسترس ریاض در ازای پرداخت هزینه حمایت آمریکا و نیز قراردادهای تسلیحاتی، که دونالد ترامپ مکرر به سعودی‌ها یادآوری می‌کند که حمایت مجانی نیست و اخیر از آنها با خارج کردن نیروهای آمریکایی و موشک‌های "پاتریوت" باج‌خواهی می‌کند و نیز هزینه‌های جنگ مستمر و چندین ساله یمن، تحلیل رفته است.

طبق گزارش‌های رسانه‌های محلی، هزینه هواپیماهای مشارکت‌کننده در جنگ یمن به تنهایی بالغ بر حدود 230 میلیون دلار در ماه است؛ این بدان معناست که 8 میلیارد دلار فقط سه سال نخست جنگ یمن بر ریاض تحمیل کرده است و این جنگ همچنان ادامه دارد در حالی‌که این پول را می‌توانست در بحران‌های کنونی کشور "کرونایی و نفتی" هزینه کند.

البته حکومت سعودی پیش از اتخاذ تدابیر ریاضت اقتصادی، قیمت بنزین را کاهش داد؛ گامی که احتمالاً در کاستن از خشم و نارضایتی مردم سهیم باشد.

انتهای پیام/