گزارش تاریخ| اشاره ویژه رهبر انقلاب به بمباران شیمیایی بانه؛ جنایتی که سالها مظلوم مانده بود

گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم – رهبر انقلاب پیش از ظهر امروز در سخنانی به مناسبت روز قدس، به بمباران شیمیایی بانه در دوران جنگ تحمیلی و نقش دولت‌های اروپایی در تجهیز رژیم بعث عراق به تسلیحات شیمیایی اشاره کرده و فرمودند: "بگذار فلان دولت اروپایی که باید به خاطر فروش موادّ شیمیایی به رژیم صدّام تا ابد شرمسار باشد، حزب‌اللّهِ مجاهدِ سرافراز را غیر قانونی بداند. غیر قانونی، رژیمی مثل آمریکا است که داعش را تولید می‌کند و رژیمی مثل آن دولتِ اروپایی است که هزاران نفر در بانه‌ی ایران و حلبچه‌ی عراق بر اثر موادّ شیمیایی‌اش به کام مرگ می‌روند."

بمباران شیمیایی بانه از جمله اتفاقات دوران دفاع مقدس است که کمتر در خصوص آن گفته و شنیده شده است و اشاره ویژه رهبر انقلاب به این حادثه و قرار دادن نام بانه در کنار جنایت حلبچه، کمک به از مظلومیت خارج شدن یکی دیگر از صفحات تاریخ دفاع مقدس بود.

رژیم بعث عراق در آخرین روز ماه مهر و روزهای نخست ماه آبان سال 62 و همزمان با اجرای عملیات والفجر 4 توسط رزمندگان ایرانی، اقدام به بمباران شیمیایی بانه کرد. البته گفته می‌شود که نخستین بار در 19 شهریور سال 62 مناطقی از بانه را با گازهای شیمیایی بمباران کرد.

صدام در روز 30 مهر 62 مناطقی را در شرق بانه و پنجوین با گلوله‌های شیمیایی هدف قرار داد. هواپیماهای عراقی در ساعت 15:30 دقیقه آن روز، روستای مجسه و سبدلو در شمال‌شرقی شهر بانه را بمباران کردند. در این حملات 13 تن از اهالی این روستاها زخمی شدند.

علاوه بر این توپخانه‌های عراقی با گلوله‌های شیمیایی ارتفاعت شرق پنجوین را گلوله‌باران کردند که بر اثر آن 22 نفر از نیروهای نظامی دچار مصدومیت شیمیایی شدند. سوزش و آب‌ریزش چشم‌ها، تاری دید، خارش پوست، تنگی نفس، سرفه و بی‌اشتهایی و تغییر رنگ پوست در نواحی چین‌دار بدن از عوارض عمومی این مصدومیت‌ها بود. در بررسی‌های اولیه پزشکان اعلام کردند که ماده استفاده‌شده در گلوله‌های شیمیایی "نیتروژن موستارد" بوده است.

روز بعد (یکم آبان 62) نیز هواپیماها و توپخانه‌های عراق در اقدامی غیرانسانی یک روستا در حوالی بانه و اطراف دریاچه زریوار مریوان را با بمب و گلوله‌های شیمیایی مورد حمله قرار دادند. البته در برخی اسناد تاریخ این حمله روز 3 آبان 62 ذکر شده است.

هواپیماهای عراقی در ساعت 5 صبح آن روز با تجاوز به آسمان منطقه شرق بانه روستای باینجان را با چندین بمب شیمیایی خفه‌کننده و تاول‌زا هدف قرار دادند. به دلیل خاصیت گازهای سمی متصاعدشده از این بمب‌ها، بخارهای شیمیایی به منازل مردم نفوذ کرد و بر اثر غلظت گازهای سمی و طولانی بودن توقف افراد در محیط منازل، 9 تن از اهالی روستا شهید و 31 تن مصدوم شدند که به بیمارستان سینا در تبریز انتقال پیدا کردند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی در گزارشی در این‌باره به وضعیت عمومی روستا، نوع آسیب‌دیدگی اهالی آن و نظر پزشکان درباره تاثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت این مواد و نوع درمان و ترکیبات شیمیایی به‌کاررفته در بمب‌های شیمیایی اشاره کرد و آورد: در بمباران شیمیایی روستای باینجان گروهی از روستائیان که عموماً کارگر و کشاورز بودند و اعضای چندین خانواده در بین آن‌ها دیده می‌شدند، بر اثر گازهای متصاعدشده از بمب‌های شیمیایی دچار سوختگی‌های شدید شدند، به طوری که 9 تن از آن‌ها به شهادت رسیده‌اند. همچنین تعدادی از روستائیان بر اثر تماس با اجساد شهدا دچار سوختگی شده‌اند و در برخی از نقاط بدن این مجروحان تاول‌هایی ایجاد شده که بعضاً در حدود یک لیتر مایع در آن جمع شده است. همچنین براثر استنشاق گازهای شیمیایی زخم‌هایی مشابه زخم‌های سطح بدن مجروحان در ریه آن‌ها به وجود آمده است و همین عامل تا به حال موجب شهادت گروهی از این مصدومان شده است.

از سوی دیگر در آن روز توپخانه‌های عراقی در ساعت 9:30 دقیقه، ارتفاعات قوچ سلطان و اطراف دریاچه زریوار مریوان را با گلوله‌های شیمیایی زیر آتش گرفتند. در این حملات 4 تن از افراد نظامی شهید و 11 نفر نیز دچار آسیب‌دیدگی شدند. گزارش‌های اولیه از مشاهدات بالینی مصدومان در این منطقه حاکی از این بود که در بدن افرادی که در معرض حملات شیمیایی قرار گرفته‌اند، تاول‌های بزرگ و دردناکی به وجود آمده و تعدادی نیز نابینا شده‌اند و تنفس آن‌ها هم بسیار دشوار است. شدت آسیب‌دیدگی افراد به حدی بود که 4 نفر از آن‌ها در همان ساعات اولیه به شهادت رسیدند.

جنگنده‌های عراقی در روز دوم آبان نیز چندین روستا در عقبه منطقه عملیاتی والفجر 4 را بمباران و در یک مورد نیز از گلوله‌های شیمیایی استفاده کردند که بر اثر آن 20 تن شهید یا مصدوم شدند. 

هواپیماهای عراقی ساعت 13:30 دقیقه، روستای بیان‌دره در 6 کیلومتری شرق بانه را با بمب‌های شیمیایی هدف قرار دادند که بر اثر آن 2 تن شهید و 18 نفر نیز که اغلب آنان زن و کودک بودند، مصدوم و چند نفر هم نابینا شدند.

در روز 16 آبان 62 نیز چهار فروند هواپیمای دشمن منطقه‌ای بین رودخانه شیلر و ارتفاعات لری را هدف حملات شیمیایی قرار دادند که منجر به تحریکات چشمی شدید در مجروحان شد. خبرگزاری آلمان غربی اخبار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران مبنی بر بمباران شیمیایی مناطق بانه را اتهام دانست و عنوان کرد: «تاکنون پاسخی از جانب عراق به این اتهامات داده نشده است.»

آلمان کشوری بود که نقش مهمی در واگذاری تسلیحات و مواد شیمیایی به رژیم بعث عراق داشت. فناوری آلمان‌ها در زمینه تولید سلاح‌های شیمیایی و موشکی بیش از سایر بخش‌ها به کار گرفته شد.

همچنین برابر گزارش‌های موثق و محرمانه، آلمان‌ها اطلاعات به دست‌آمده از مجروحان شیمیایی ایرانی در بیمارستان‌های آلمانی را در اختیار عراق قرار می‌دادند تا از آن‌ها برای اصلاح ترکیبات شیمیایی مورد استفاده در سلاح‌های خود بهره‌برداری کند.

بانه در سال‌های 64 و 66 نیز مورد حملات شیمیایی صدام قرار گرفت. با شروع عملیات والفجر هشت در منطقه فاو عراق بار دیگر استفاده از سلاح شیمیایی را تشدید کرد. در این حملات، بانه و سردشت نیز در کنار مناطق جبهه جنوبی مورد حملات شیمیایی قرار گرفت.

در مهر ماه سال 66 نیز بانه مورد حملات شیمیایی جنگنده‌های عراقی قرار گرفت. در این حملات که به روستاهای آلوت، بادمجان و بولحسن شهرستان بانه و 10 منطقه دیگر در کردستان ایران و عراق انجام گرفت، 97 نفر به شهادت رسیدند و حدود 5200 نفر مجروح شدند. در این حملات از عناصر گاز اعصاب و خردل استفاده شده بود.

در روز چهارم اردیبهشت سال 67 و زمانی که حملات شیمیایی ارتش عراق به اوج خود رسیده بود نیز یک روستای بانه توسط هواپیماهای عراقی بمباران شیمیایی شدند.

همچنین نمایندگی ایران در سازمان ملل در نامه روز چهار خرداد ماه سال 1367 به دبیر کل، در گزارش تکمیلی درباره حملات عراق در روزهای 27 و 28 اردیبهشت ‌ماه 67 نوشت: در 27 اردیبهشت، بمباران شیمیایی روستاهای اطراف بانه با گاز خردل، 260 تلفات داشته است.

انتهای پیام/