تخریب عرصه‌های طبیعی با چرای بی‌رویه دام؛ فرسایش خاک مراتع استان زنجان را تهدید می‌کند


عوامل متعددی در ایجاد فرسایش و هدررفت خاک دخالت دارد و چرای بی رویه دام بر خاک به عنوان بستر حیات منابع طبیعی آسیب وارد می کند و  تخریب عرصه های طبیعی را موجب می شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، در حال حاضر چرای بی رویه و خارج از فصل، رعایت نکردن ظرفیت مجاز مراتع از مهم ترین مشکلات مرتعداری در مناطق مختلف کشور و از جمله زنجان است.

از سوی دیگر رعایت زمان مناسب استفاده از مرتع، مدت زمان بهره برداری و رعایت ظرفیت چرای دام، سه اصل اولیه و اساسی در مدیریت مرتع به شمار می آید.

چرای بی‌رویه و مفرط دام در مراتع، سبب کاهش جمعیت گونه های گیاهی خوش خوراک و در نتیجه سیر قهقرایی مرتع می شود، در صورتیکه عده ای از گیاهان به ویژه گیاهان سمی و بی ارزش از این مساله سود می‌برند و رقابت گیاهی برایشان کم می‌شود.

از طرف دیگر، این مسئله منجر به افت برگ دهی گیاهان مرغوب مرتعی و کاهش سطح تولید علوفه ای این گیاهان مفید می شود و به علاوه در مراتع ییلاقی به دلیل رطوبت بالای خاک، تردد و چرای زیاد دام منجر به فشرده شدن خاک و کم شدن میزان تخلخل ذرات خاک و کاهش نفوذپذیری آن شده که در نهایت زمینه را برای فرسایش خاک آماده می کند.

 آن طور که به نظر می رسد در زنجان نیز تعداد دام بیش از ظرفیت مجاز مراتع است و همه ساله با آغاز فصل بهار و جان گرفتن طبیعت ورود دام مازاد موجب تخریب عرصه های منابع طبیعی در این استان می شود.

جلیل سلطان نژاد در گفت و گو با خبرنگار تسنیم از زنجان اظهار داشت: حدود 378 فقره طرح مرتع‌داری در این استان تهیه شده و مدیریت مراتع را طبق ماده 3 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور به صورت قرارداد 30 ساله به خود دامداران واگذار کرده‌ایم.

این مسئول با بیان اینکه 56 درصد سطح استان زنجان، منابع طبیعی است، اظهار داشت: یک میلیون و 137 هزار هکتار از منابع طبیعی استان، مرتع بوده و بخش عمده چرای دام‌ها نیز در مراتع انجام می گیرد.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان خاطرنشان کرد: برابر طرح‌های مرتع ‌داری و ممیزی‌هایی که اتفاق افتاده، ظرفیت مراتع استان زنجان برای 640 هزار واحد دامی برآورد شده در حالی که دام موجود در استان، یک میلیون و 230 هزار واحد و در واقع 2 برابر ظرفیت مجاز مراتع است.

وی خاطر نشان کرد: به این دلیل در قانون افزایش بهره‌ وری آمده که بتوانیم سالانه 10 درصد تعادل بین دام و مراتع را برقرار کنیم.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان ادامه داد: با توجه به این قانون باید اصلاحاتی در طرح‌های مرتع ‌داری انجام دهیم و طرح‌های خود را با رویکرد طرح‌های تلفیقی، تهیه کنیم تا دامدار فقط متکی به تامین علوفه دام از مراتع نباشد بلکه از سایر کاربری‌های مراتع مانند توسعه گیاهان دارویی، گاوداری‌های صنعتی و پرورش شیلات نیز استفاده کنیم تا تعادل لازم در این زمینه برقرار شود.

انتهای پیام/ش