یادداشت|درآمدی بر جریان شناسی انجمن حجتیه

به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، شناخت و بررسی جریان‌های کلامی انحرافی که در عرصه اجتماعی تاثیرگذار بوده‌اند، از جمله ضرورت‌های جامعه ماست که مدتی است در محافل دانشجویی و حوزوزی و نیز محافل عمومی به جریان افتاده است. یکی از این جریانات انحرافیِ کلامی در ساحت اجتماعی کشور ما در دوره‌ای اثرگذار بود و اکنون نیز علی رغم بی اقبالی در عرصه عمومی، به کنجی خزیده و سعی دارد بصورت خاموش به گسترش آموزه‌های غیر کارشناسی و توام با انحرافاتش ادامه بدهد، انجمن حجتیه است. برای تبیین ابعاد این جریان و نقد آموزه‌های آن، یادداشتی از حجت الاسلام علی گودرزی* را در ادامه ملاحظه می‌نمایید.

آغاز جریان انجمن حجتیه 

 در سال 1332شمسی، محفلی با عنوان انجمن ضد بهائیت تشکیل شد که بعد‌ها در سال 1336 نام «انجمن خیریه حجتیه مهدویه» به خود گرفت. موسس این جریان شخصی به نام محمود ذاکر زاده تولایی در کسوت روحانیت معروف به حلبی ست. وی از خطباء مشهور و بنام مشهد بوده است و علت شهرتش را می‌توان به کارهای عجیب و غریب در موقع خطابه مانند ایستاده بر منبر خطبه خواندن دانست. ابتدا حجتیه با هدف مبارزه با بهائیّت و زمینه سازی برای ظهور تاسیس شد ولی در ادامه دچار انحرافاتی شد. 
 
محمود ذاکرزاده تولایی با نام مستعار شیخ محمود حلبی کیست؟ 

وی در سال 1279 هجری شمسی متولد شد و در نوجوانی طلبه شد، در جوانی تصمیم گرفت با یکی از دوستانش به نام سید عباس علوی به تحقیق درباره بهائیّت بپردازند، امّا رفیق ایشان پس از مدتی به فرقه ضاله بهائیت گرایش پیدا می‌کند تا آنجا که مبلّغ بهائیت می‌شود. شیخ محمود حلبی ادعا می‌کند همین مساله عزم مرا برای مبارزه با بهائیت تشدید کرد. شیخ محمود تا پیش از کودتای 28 مرداد در زمینه سیاسی فعالیت داشت و ظاهرا جزء مبارزان ملی شدن صنعت نفت به حساب می‌آمد و در انتخابات مجلس آن زمان هم کاندید شد و رای نیاورد و پس از سرخوردگی در مسائل سیاسی از سیاست کناره گرفت و سال 1332 انجمنی را تشکیل داد که بعدها معروف به انجمن حجتیه شد. 
 
نظام آموزشی انجمن حجتیه 

در ساختار و سازمان انجمن حجتیه کمیته‌هایی زیر مجموعه شخص حلبی تشکیل شده بود و کمیته‌های آموزش، تحقیق و پژوهش، ارتباط با خارج و همچنین کمیته ارشاد، اقدامات تشکیلاتی انجمن حجتیه را به انجام می‌رساندند و هر یک از این کمیته‌ها فعالیت مخصوص به خود را داشته و دارند اما در میان این کمیته‌ها، آموزش و سیستم مدارس علوی از فعال‌ترین کمیته‌های انجمن تاکنون بوده است.

انجمنی‌ها در مدارس غیر انتفاعی آموزش و پرورش بسیار ماهرانه عمل می‌کنند به گونه‌ای که فرزندان خانواده‌های مذهبی که بدون هیچ گرایش انجمنی در مدرسه مذهبی ثبت نام کرده‌اند، وقتی تحصیلات ابتدایی‌شان تمام شد، به خاطر گرایش‌هایی که معلم در آن‌ها ایجاد کرده به جلسات انجمن می‌روند. خانواده هم فکر می‌کند یک جلسه مذهبی است. جلسات اعتقادی هم که پوشش‌‌های زیادی می‌تواند داشته باشد، پنج‌شنبه‌ها، محرم، تاسوعا، عاشورا، میلادها و شهادت‌ها جلسه دارند. حتی روزهای عادی هم کلاس می‌گذارند. پدر و مادرها هم می‌گویند جلسه مذهبی است، چرا نرود؟ البته از نظر مذهبی در ظاهر خیلی خوب کار می‌کنند اما مبانی فکری دینی و سیاسی را هم به سمت خود تغییر می‌دهند و یک وقت نگاه می‌کنیم و می‌بینیم بچه‌ای با توانایی بالا در فن بیان و اطلاعات زیاد مبانی شیعی، فعال فرقه انجمن حجتیه و مروج افکار انحرافی آن‌ها شده ‌است. 
 
 مختصات فکری انجمن حجتیه و شخص حلبی 

الف- تقابل شدید با علوم نظری؛ حلبی تقابل شدید با علوم نظری داشت و با مسائل برهانی، عرفانی و مشخصا فلسفه مخالف بود و از پیروان مکتب تفکیک به حساب می‌آمد و در این مساله از استادش میرزا مهدی اصفهانی متأثر بود. حلبی در دروس معارف الهیه درباره فلاسفه چنین می‌گوید: خاک بردهانشان و آتش بر زبانشان. و متاسفانه در سخنرانی‌هایش به فلاسفه توهین می‌کند و از ملاصدرا با عبارت موهن ملا تحتا یاد می‌کند.

 ب- افراط گرایی مذهبی و فرقه گرایی؛ انجمن، نسبت به شعائر مذهبی تشیع نگاهی تند و افراطی دارد و در گفتمان آن تقابل مذهبی شیعه و سنی پر رنگ است و در این تفکر کاملا طابق النعل بالنعل راهبرد جریان انحرافی شیرازی را دنبال می‌کند. 

ج- عدم دخالت دین درسیاست؛ جداسازی دین از سیاست در تفکر انجمن ابتدا به عنوان یک تاکتیک مطرح بود ولی به مرور به اصلی استراتژیک تبدیل شد تا حدی که در بند 9 اساسنامه انجمن، حق انجام کارهای سیاسی از اعضاء سلب شده است که البته این اصل فعلا برای نفوذ در مناصب نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران توسط رهبر فعلی انجمن نادیده گرفته شده است.

د- تقابل با انقلاب اسلامی؛ سران انجمن حجتیه با ایجاد شبهاتی تلاش داشتند نظر مردم را درباره انقلاب و امام خمینی (ره) متزلزل کنند و در ابتدای انقلاب و قبل از انقلاب این امور را علنا بیان و حتی با ساواک هم همراهی می‌کردند که علی اکبر پرورش (جدا شده از سیستم انجمن) درباره انجمن اینگونه می‌گوید:"وقتی ساواک متوجه شده بود که من از انجمن کنار رفته‌ام همین نادری ملعون (بازجوی ساواک) ما را خواست و خیلی فحاشی کرد و گفت چرا دیگر در انجمن نیستی؟!" 

مواضع امام(ره)نسبت به انجمن  حجتیه

 حضرت روح الله (ره) قبل از انقلاب مانند برخی مراجع دیگر، فعالیتهای‌شان که در مقابله با بهائیت بود را تائید کردند و مدتی هم اجازه استفاده از وجوهات شرعیه را به انجمن دادند اما پس از مدتی با توجه به افکار انحرافی انجمن، امام خمینی(ره) مواضع جدی و شفافی علیه آن‌ها اتخّاد کردند و اجازه استفاده از وجوهات شرعیه را نیز سلب کردند
که عبارات در این زمینه بسیار زیاد و تکان دهنده است و شاید منشور روحانیت اوج مقابله گفتمانی امام(ره) با این جریان انحرافی محسوب شود. 
  
اعلام تعطیلی ظاهری انجمن 

پس از سخنرانی امام خمینی(ره) در سال 1362، انجمن بیانیه‌ای داد و تعطیلی‌اش (نه انحلال) را اعلام کرد و از آن پس علیرغم اعلام تعطیلی، فعالیت‌های خود را به صورت مخفیانه انجام می‌داد و تا به امروز، تشکیلات انجمن حجتیه در حال فعالیت زیرزمینی می‌باشد البته در سالیان اخیر، برخی افراد تشکیلاتی انجمن در جلساتی رسما اعلام فعالیت رسمی را  نیز  اعلام کرده‌اند.
 
حال فعلی جریان حجتیه

با مرگ حلبی  در دی ماه سال1376 سید حسن افتخارزاده به عنوان پدر معنوی انجمن به فعالیّت می‌پردازد. نفر دوم این جریان را فردی به نام سجادی با نام مستعار مهندس عنوان کرده‌اند. در حال حاضر غالب فعالیت‌های انجمن حجتیه با گرایش فرقه گرایی و مخالفت عملی با وحدت (مانند برگزاری مراسمات برائت) و علیه مبانی حکومت اسلامی سازماندهی شده است و قالب فعالیت‌های این جریان فی الحال آموزشی است.

انجمن با توجه به سابقه آموزشی قبل از انقلاب در مدرسه علوی همان سیستم را ادامه داده و برای اینکه شناخته نشود مدارس و شعبه‌های دیگری هم در استان‌ها و شهرهای دیگر راه اندازی کرده است. اخیرا هم شبهاتی در باره مدرسه‌ای در قم شنیده شده است که امید است مسئولین محترم آموزش و پرورش نسبت به این مساله حساس و در صورت صحت برخورد لازم صورت پذیرد. یکی دیگر از فعالیت‌های کنونی انجمن تمرکز بر تقابل شیعه و سنی است که اخیرا با توجه به اینکه این فعل هم به شناسایی آن‌ها منجر می‌شود در خفا و از طریق نفوذ در برخی مراکز معتبر و دفاتر انجام می‌پذیرد.

*دانش آموخته حوزه علمیه قم و دبیر مجمع فعالان فرق، ادیان، اقوام و مذاهب

انتهای پیام/