پاسخ "گیسوم" به انتقاد ناشران: مخاطب را گول نمی‌زنیم/ قاچاق یا کپی نمی‌فروشیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ صنعت نشر در ایران همواره از مشکلی بنام توزیع فراگیر رنج برده است،‌ نبود شبکه توزیع مناسب در کشور در سال‌های اخیر یکی از دلایل کم‌رمق شدن صنعت نشر بوده است،‌ هر چند در 5 سال اخیر برخی کوشیده‌اند این مشکل را برطرف کنند و با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی و ظهور و بروز شبکه‌های مجازی توانستند تا حدی معضل توزیع فراگیر و مناسب کتاب را در کشور حل کنند،‌ اما هنوز کمیت رسمی این شبکه در کشور لنگ می‌زند.

در روزهای اخیر برخی از ناشران در شبکه‌های اجتماعی انتقاداتی را نسبت به ارائه کتاب‌هایشان در یکی از فروشگاه‌های اینترنتی کتاب مطرح کرده بودند‌، این انتقادها عمدتا حول این محور بود که این سایت کتاب‌ها را با قیمتی بیشتر از پشت جلد به فروش می‌رساند‌، موضوعی که در وهله نخست تعجب‌‌آور بود،‌ چرا که کتاب تنها کالا در کشور است که در همان زمان تولید قیمت‌گذاری شده و قیمت پشت جلد دارد.

بررسی خبرنگار تسنیم در این سایت که شبکه جامع کتاب گیسوم نام دارد‌،  نشان داد که هزینه‌هایی مازاد بر قیمت کتاب در این شبکه شامل هزنیه‌های تهیه کتاب، ارسال آن از طریق پیک برای انبار و نهایتا ارسال برای مشتری و... نیز در  قیمت‌گذاری محاسبه می شود.در حالیکه به گفته ناشران بهتر بود این هزینه‌ها، در همان صفحه اول خرید، به صورت مشخص و مجزا از قیمت کتاب محاسبه و درج شود.

برای بررسی این موضوع به سراغ آقای محمدرضا تفقدی کریم‌زاده؛ مدیرمسئول شبکه جامع کتاب گیسوم؛ رفتیم این گفت‌وگو به شرح ذیل است:

* تسنیم: آقای تفقدی گیسوم از چه سالی آغاز به فعالیت کرد؟ و اکنون چه فعالیت‌هایی را در حوزه توزیع کتاب بر عهده دارد؟

شبکه جامع کتاب گیسوم از سال 93 تاسیس شد و از سال 94 هم شروع به گرفتن ثبت سفارش کرد‌، به صورت کلی وجه تمایز گیسوم نسبت به سایت‌های مشابه این است که کتاب‌ها را از شبکه‌ای جامع و گسترده از کتابفروشان، ناشران و حتی مردم عادی تهیه و در سایت عرضه می‌کند‌، این موجب شده تا یکسری از کتاب‌های کمیاب را نیز بتوانیم پیدا و عرضه کنیم. در مورد کتاب‌های روز بازار هم به قیمت پشت جلد و حتی با تخفیف هم به مشتری عرضه می‌کنیم.

در گیسوم به احتمال 90% اطلاعات تمام کتاب‌های چاپ شده در ایران وجود دارد.گیسوم قبل از اینکه فروشگاه کتاب باشد در واقع یک شبکه اجتماعی کتاب است، یک محقق با استفاده از موتورجستجوی گیسوم به راحتی میتواند متوجه شود که در حوزهای که تحقیق میکند تاکنون چه یا چند کتاب چاپ شده است.

* تسنیم: میانگین سفارشات شما روزانه چه تعداد است؟ آیا در طول مدت فعالیت استقبال مناسب بوده است؟

رنک الکسای سایت ما حوالی 400 است یعنی 400امین سایت پربازدید ایرانی هستیم. گیسوم بیش از 800هزار عضو دارد.  در گیسوم روزانه بین 2تا 3هزار سفارش ثبت میشود که از این میزان سفارش بین 300 تا 1000 کتاب به فروش میرسند.

* تسنیم: گفتید که کتاب‌های کمیاب را نیز می‌توانید عرضه کنید،‌ حجم سفارشات شما بیشتر حول محور کتاب‌های موجود در بازار است یا کتاب‌های کمیاب؟

به دلیل اینکه سبد کتاب گیسوم کامل است ما انواع سفارشات کتابی در تنوع‌ها و موضوعات مختلف داریم و به سادگی قابل تفکیک نیست که کدام‌ها کمیاب نایاب یا پرفروشند. فرآیند کتاب‌یابی ما اندکی پیچیده است،‌ یک روش آن کتاب‌یابی انسانی است که نیروی انسانی پنل کتاب‌یاب را چک کرده و از کتابفروشی‌ها و ناشران و... در سراسر کشور استعلام می‌کند،‌ بعد از استعلام قیمت به مشتری اعلام می‌شود اگر مشتری خواست پرداخت انجام می‌شود و کتاب به دستش می‌رسد.

ما علاوه بر تهران در مشهد ، شیراز و قم هم نمایندگی داریم که از این شهرها نیروهای ما کتاب‌ها را پیدا، تهیه و برای مشتریان ارسال می‌کنند و همچنین کتاب‌های درخواستی مشتریان آن شهرها را هم تحویل می دهند. البته از ناشران شهرستان‌های دیگر هم کتاب برای مرکز متمرکز توزیع گیسوم در تهران تهیه می کنیم.

بسیار پیش آمده است که کتاب در یک کتابفروشی موجود است اما در معرض دید نیست‌، اما چون ما بر اساس لیست موجودی کتابفروشی‌ها استعلام می‌گیریم کتاب را در گیسوم موجود اعلام می‌کنیم. برای تمام ایران امکان تهیه آن کتاب را فراهم می کنیم. بسیاری از این کتاب‌ها ممکن است چاپ تمام شده باشند اما ما از کتاب فروشیها یا حتی مردم عادی که کتابهایشان را در گیسوم در معرض فروش قراردادهاند تهیه و ارسال می کنیم. این کتاب‌‌ها بصورت طبیعی برای همه قابل دسترس نبوده و اصطلاحا کمیاب محسوب بشود. موردی وجود داشت که یک ناشر هیچ نسخه‌ای از کتابی را که خود منتشر کرده بود،‌ برای چاپ مجدد در اختیار نداشت،‌ از ما خواست و ما این کتاب را برایش از شهری دیگر پیدا کردیم، به گفته خودش چندسال دنبال یک نسخه از این کتاب بوده است.

* تسنیم:‌ در سال‌های اخیر مشکل قاچاق کتاب و ورود کتاب‌های کپی‌شده و غیرمجاز به شبکه توزیع تبدیل به بحرانی شده است‌، شما چگونه از اصل بودن یا کپی بودن یک کتاب مطمئن می‌شوید‌؟ چون اینکه کتاب‌های کمیاب را به دست می‌آورید ممکن است این شائبه را ایجاد کند که کتاب نسخه اصل آن نیست و کپی شده است.

ما معمولا  کتاب‌ها را به صورت پراکنده تهیه می‌کنیم، خیلی‌ها ممکن است این حرف را درباره ما بزنند، چون بارها شده که ناشر خودش کتاب را نداشته ولی ما آن را پیدا کرده‌ایم. این خیلی طبیعی است که کتابی در انبار ناشر نباشد و همه را توزیع کرده باشد اما در کتاب فروشی آن کتاب موجود باشد.‌ واقعیت این است که من خیلی اهل حاشیه نیستم، چهار سال است که مجوز نشر گرفتهام اما به دلیل مشغلههای توزیع حتی نتوانستهام یک کتاب چاپ کنم. لذا اگر کسی مدعی است که ما کتابش را کپی کرده‌ایم یک نسخه از کتاب از ما خریداری کند و بگوید این نسخه کپی شده است.

در یکی از مواردی که یک ناشر مدعی شده بود ما کتاب را کپی کرده‌ایم خودش کتابش را از ما خرید و متوجه شد که چاپ قبلی کتاب بوده که ما از یک کتاب فروش کتاب را تهیه کرده بودیم و برایش ارسال کرده بودیم.

ناشر دیگری با یکی از رسانه‌ها گفت وگو کرده و گفته بود که که شبکه گیسوم کتاب‌هایم را که کپی شده  می‌فروشد،‌ من این گفت‌وگو را بعد از 7 ماه اتفاقی دیدم و با مسئول تهیه تهران تماس گرفتم که گفت ما همیشه از این ناشر کتاب تهیه می‌کنیم و الان کاملا ما را می شناسد در جریان فعالیت ما هست. آن موقع هم از او کتاب می خریدم اما ما را نمی شناخته است. چون ما غالبا از ناشران و کتابفروشان معتبر خرید می‌کنیم،  وجود کتاب قاچاق یا کپی خیلی به ندرت اتفاق خواهد افتاد، شاید از هر ده هزار کتابی که گرفته باشیم یکی کپی بوده باشد، شاید.

ما به هیج عنوان از دستفروشان و یا افراد نامعتبر کتاب را تهیه نمی‌کنیم، دستفروش‌ها معمولا یا کتاب‌هایی که مجوز ندارند را می‌فروشند و یا کتاب‌های کپی شده از آثار پرمخاطب ناشران دیگر را. ما کتاب‌های پرفروش بازار را از مراکز پخش و خود ناشران تهیه می‌کنیم که نسبت به اصل بودن کتاب مطمئن باشیم.

 * تسنیم: یکی از انتقاداتی که به فعالیت شما از سوی ناشران مطرح شده این است که قیمتی که روی محصول در سایت خود در ج می‌کنید با احتساب هزینه خدمات ارائه شده جهت تهیه و ارسال کتاب است و این به ضرر ناشران تمام می‌شود چرا که قیمت کتاب‌ آن‌ها را گران‌تر از آن چیزی که هست نشان می‌دهد‌، چرا قیمت کتاب را در همان صفحه اول قیمت پشت جلد درج نمی‌کنید؟

به نظر من این فریب دادن مخاطب است که نشان دهم محصولی که قصد خرید آن را دارد،‌ ارزانتر از چیزی که باید وجه آن  را بپردازد. ما در صفحه جستجوی و در صفحه اول سایت، قیمت تمام شده آن را با احتساب هزینه تهیه‌ی کتاب درج می‌کنیم و بعد وقتی مشتری وارد صفحه هر محصول برای سفارش بشود،‌ کاملا برای او مشهود و مشخص شده که قیمت پشت جلد کتاب چقدر است و هزینه تهیه آن چقدر است. بنابراین قصد فریب مخاطب را نداشته و نداریم.

* تسنیم: خب این برای ناشران مشکلاتی را ایجاد کرده مثلا برخی از خرید کتاب با این تصور که کتاب گران است حتی از ناشر منصرف شده‌اند،‌ یا مولف شاکی شده که چرا حق التالیف او از پشت جلد کمتر از آنچیزی است که باید باشد.

بله برای ما هم پیش آمد،‌ و البته بوده که یک ناشر از ما شکایت داشت که کتابی را من 50 هزار تومان می‌فروشم(چاپ جدیدش را)  شما چرا 6 هزار تومان(چاپ قدیمش را) می‌فروشید. باید به قیمت جدید بفروشید. در حالیکه ما منع و اجباری نداریم که حتما باید از همان ناشر یا کتابفروش کتاب را بخریم. شبکه و سامانه ما به کتاب فروشی‌ها وصل است، احتمال دارد سیستم نسخه چاپ قبل را که چند سال از چاپ آن می‌گذرد از داخل یک کتابفروشی پیدا کرده و به قیمت پشت جلد همان سال بعلاوه هزینه‌های حاشبه‌ای آن بفروشیم. 

قیمت‌گذاری ما مختلف است شاید علت اینکه سرپا ماندیم و می‌توانیم یکسری کتاب‌هایی که هیچ جا به دست مخاطب نمی‌رسد را عرضه کنیم. همین باشد. گاهی ما کتاب‌های پرفروش را از ناشر با تعداد بیشتر تهیه می‌کنیم که با تخفیف بیشتری همراه است؛ ما در محاسبه قیمت برای مشتریان نیز همان درصد تخفیفی که شامل حال ما شده را هم لحاظ می‌کنیم و اینگونه کتاب را ارزانتر به دست مخاطب می‌رسانیم. ما کارمزد 20 درصد را برای به همراه هزینه تهیه و پیک را در نظر می گیریم.

* تسنیم: اینکه شما قیمت کتابی را برای مثال در چاپ دوم 45 هزار تومان پشت جلد خورده با قیمت چاپ اول که 6 هزار تومان خورده است می‌فروشید،‌ بدون اینکه به چاپ اول بودن آن اشاره کنید برای ناشر مشکلاتی به همراه دارد و منجر به کاهش فروش آن می‌شود.

نه اینگونه نیست‌، ما در صفحه‌ای معرفی کتاب همه اطلاعات فیپا و شناسنامه آن را به نمایش میگذاریم که مخاطب برای سفارش کتاب به آن مراجعه می‌کند. اما در هنگام خرید به مخاطب می گوییم ما فقط عنوان کتاب، نام پدیدآور و نام ناشر را چک می‌کنیم اگر مشخصۀ دیگری از کتاب مدنظرت هست حتما در توضیحات سفارش قید کن که طبق همان برایت کتاب را بفرستیم. 

* تسنیم:  به هر حال شما در سایت اشاره نکرده‌اید که چرا این کتاب را با این تفاوت آشکار در قیمت بفروش می‌رسانید؟ و این به ناشر ضرر می‌رساند.

نه صحبت صحیحی نیست و ناشر نمی‌تواند بگوید متضرر شده است چون من تعدادی نسخه که اتفاقا محدود هم ممکن است باشد را از کتابفروشی‌ها جمع کرده و با همان قیمت چاپ قبل آن تهیه کرده‌ام،‌ با همان قیمت اندک عرضه می‌کنم. که اتفاقا این کتاب ها هم تولید همان ناشر است و پس از اینکه تمام شود چه ما چه کتاب فروش باید از خود ناشر با قیمت های جدید کتابها را تهیه کنیم. 

* تسنیم: این هزینه خدمات ارائه چگونه محاسبه می‌شود؟ فکر نمی‌کنید که هزینه با توجه به اینکه کتابها پست می‌شود بالاست؟

خدمات تهیه  کتاب متفاوت و بالاست. برای یک کتاب ممکن است 20هزارتومان هزینه پیک یا ارسال پرداخت شود که کتاب به انبار ما برسد. تقریبا اگر کتاب به وسیله کتاب‌یابی پیدا شود طبق محاسبه ما 30000 تومان هزینه دارد که ما فقط 9000تومان آنرا برای مشتری لحاظ می‌کنیم،‌ و البته برای یک کتاب که مثلا ما از یک مرکز پخش با تخفیف تهیه می کنیم اصلا این هزینه ها نیست و به قیمت متعارف عرضه می شود.
 در مجموع مخاطبی که به کتاب نیاز دارد، هزینه‌های جانبی‌اش را هم پرداخت می‌کند. حتی می توانم بگویم این هزینههای جانبی ای که میپردازد بسیار کمتر است از هزینهای که خودش بخواهد دنبال کتاب بگردد که آیا پیدا کند یا نکند. 

گیسوم این امکان را هم دارد که اگر به هر دلیل در برآورد اشتباه کرده بود با اینکه کلی هزینه کرده برای پیدا کردن کتاب اما کتاب پیدا نشده یا اگر پیدا شده و گرانتر شده و مشتری نمی‌خواهد کل مبلغ پرداختی مشتری را بدون کسر هزینه‌های وارد شده به مشتری برمیگرداند. 

انتهای پیام/