برطرف‌شدن مشکل فاضلاب زنجان اسیر پاس‌کاری مدیران شهری و استانی
گروه استانها- با وجود اینکه سال‌هاست آب از چاه جذبی منازل اغلب نقاط شهر زنجان به بیرون نشت می‌کند اما تاکنون اقدام موثر و دائمی در جهت برطرف‌شدن مشکل انجام نشده و مسئولان ذیربط بسیار هوشمندانه تقصیر را به سوی دیگر سازمان‌ها سوق می‌دهند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، سال‌هاست که در نقطه‌های از شهر زنجان آب از چاه منازل بیرون می‌زند و تمام زندگی و کاشانه افرادی که به دلیل شرایط وخیم اقتصادی چاره‌ای جز اجاره‌نشینی در زیرزمین ساختمان‌ها با بد‌ترین شرایط ندارند را به‌هم می‌ریزد و با این حال این مسئله تنها مختص به فصل خاصی نیست.
در این روزهای گرم طاقت‌فرسای تابستان در برخی از محله‌های زنجان شدت خروج آب به حدی است که می‌توان با پمپاژ آب از آن برای آبیاری مزارع و باغات استفاده کرد اما عملا این کار امکان پذیر نیست، تنها اقدامی که می‌توان انجام داد این است که باید این آب مزاحم را با هر روشی که شده از منزل خارج کرد تا بنای خانه را سست نکند.
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که موجب نشت آب از این چاه‌ها شده، این است که قنات‌های قدیمی چند صد ساله که هنر اصیل، ریاضی دقیق و مغز متفکر پیشینیان را به رخ می‌کشد در بی‌تدبیری‌هایی که در پی شهرسازی رخ داده، مسدود و گاهی تخریب شده است و بعد از گذشت چند صده آب‌های نفوذی دل زمین که قصد جاری‌شدن در این قنات‌ها و احیا آن را داشته‌اند راهی نداشته‌اند جز اینکه از چاه منازل به بیرون بزنند، و این مسئله به وضوح مشخص است که آب تحت هر شرایطی که باشد مسیر خروجی خود را خواهد یافت مهم هم نیست که مسیر خروجی قنات باشد یا چاه جذبی منازل مسکونی.
با این که این مشکل هر ساله تکرار می‌شود و مردم همواره گله‌مند از دستگاه‌های متولی همچون شهرداری، آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب استان هستند اما انگار برای دستگاه‌های ذیربط که خود این مسئله را به وضوح درک نمی‌کنند مسئله چندان جدی نیست که در طول این سال‌ها اقدامی کارگشا در راستای حل این مشکل انجام نداده‌اند و مردم را در این بحران به حال خود رها گذاشته‌اند.
بر همین اساس وقتی که از هرکدام از دستگاه‌های مذکور روش فائق آمدن بر این معضل پیگیری می‌شود، تنها و بی‌دغدغه‌ترین راه حل برای مدیران‌کل این سازمان‌ها این است که سایر ارگان‌های دیگر را مقصر این مشکل عنوان می‌کنند و قصد ندارند برای یکبار هم که شده مسئولیت ضعف کاری خودشان را بپذیرند، اما آیا مردم باید همچنان نظاره‌گر شناگر شدن زندگیشان درون آب باشند آن هم آبی که از چاه جذبی بیرون زده است؟ چرا در طول این سال‌ها راه حلی که بتواند مشکل را از ریشه برطرف نماید اندیشیده نشده است؟ آیا این امکان وجود دارد استانی که همواره با کم‌آبی مواجه بوده میزان ذخایر آب زیرزمینی‌اش به حدی افزایش یافته باشد که قنات‌های قدیمی احیا شده باشند؟ چرا در زمان ساخت و ساز در نقطه نقطه شهر با وجود طرح جامع شهری در مکان‌هایی که قنات‌های قدیمی وجود داشته، ساختمان احداث شده و تاوان آن را قنات‌های تاریخی با تخریب و انسداد داده‌اند؟ در نهایت آیا سازمانی برای رفع مشکل بیرون‌زدگی آب اقدامی موثر انجام خواهد داد!؟ هر چند بعید است اما باید تنها امیدوار بود.
صفی‌الله کرامتی، مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان در گفت‌و‌گو با تسنیم با اشاره به این که بالا آمدگی آب از چاه منازل جذبی چند سال است که در شهر زنجان به یک مسئله جدی تبدیل شده است اظهار داشت: انسداد قنات‌هایی که در طول سال‌ها غیرفعال بود مهم‌ترین علت بیرون‌زدگی آب در نقطه‌هایی از شهر زنجان است زیرا شهروندان در حین ساخت‌وساز با این قنات‌ها که مواجه شده‌اند اقدام به مسدودی و تخریب آن کرده‌اند و مسئله در حال حاضر به این شکل نمود یافته است.
وی افزود: آب منطقه‌ای زنجان در حال تحقیق و مطالعه در مورد قنوات موجود و راه‌حل برطرف کردن این مشکل از سطح شهر است و در روزهای پیش‌رو نتیجه نهایی مطالعه اعلام می‌شود و پس از مطرح شدن در جلسه ستاد مدیریت بحران و نهایی شدن آن با هم‌فکری دستگاه‌های ذیربط، این بحران برای ارائه راهکار مناسب پیگیری می‌شود هر چند که در سال‌های گذشته شهرداری اقدامات موثری در این راستا انجام داده است.
عزیزی، شهردار منطقه یک زنجان نیز در ارتباط با اقدامات انجام گرفته در منطقه صدر جهان که درگیر بیرون زدگی آب از چاه منازل مسکونی است به خبرنگار تسنیم گفت: در منطقه مذکور دو رشته قنات وجود دارد که مسدود شده و وظیفه مطالعه بر روی این قنات‌ها و ارائه راهکار بر عهده شرکت آب منطقه‌ای بوده که متاسفانه تا حال حاضر هیچ راهکاری از آب منطقه‌ای به شهرداری ارائه نشده است.
وی افزود: یکی از این قنات‌های قدیمی در مسیر کوی صدرا و بیمارستان امام حسین(ع) قرار دارد که مورد انسداد قرار گرفته است و شهرداری برای رفع مشکل موقت، اقدام به قرار دادن پمپ جهت انتقال آب به بیرون از محل کرده است اما برای این که مسئله به طور کامل حل شود باید استانداری، شهرداری، آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب با همراهی هم مشکل را حل کنند و از داخل بیمارستان امام حسین آب به مسیر قدیمی خود وارد شود و به خارج از شهر هدایت شود که این همکاری شکل نمی‌گیرد.
شهردار منطقه یک با تاکید بر این که آب منطقه‌ای متولی اصلی در حل این مشکل است گفت: آب و فاضلاب نیز وظیفه دارد تا هر چه سریع‌تر در بازه زمانی کوتاه اقدام به شبکه‌بندی فاضلاب کند و در نهایت باید اعتبار لازم نیز اختصاص یابد تا پروژه طبق هدف گذاری موجود پیشروی داشته باشد.
مصطفی اکرمی، مدیر روابط عمومی آب و فاضلاب استان زنجان در گفت‌و‌گو با تسنیم در پاسخ به این سوال که آب و فاضلاب استان چه اقدام موثری در راستای حل مشکل خواهد داشت، به خبرنگار تسنیم گفت: مسئله مذکور ارتباطی به این سازمان نداشته و مربوط به دو ارگان آب منطقه‌ای و شهرداری است با این وجود این سازمان برقراری شبکه آب و فاضلاب را در مناطقی همچون "صدر جهان" در اولویت خود قرار داده اما با این وجود مسئله حل نشده و با قوت باقی است.
علی عباسی، مدیر بهره‌برداری و نگه‌داری از تاسیسات آبی آب منطقه‌ای زنجان نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم با اشاره به این که با توجه به شرایط زمین شناسی در قسمت‌های جنوب و جنوب غربی شهر زنجان سطح آب زیرزمینی بالا است گفت: در حال حاضر در سطح شهر بیش از 50 درصد آب مورد استفاده شهروندان وارد چاه آب جاذب می‌شود و در داخل آبرفت‌ها نفوذ کرده و وارد سفره‌های آب زیرزمینی می‌شود از سویی دیگر مسدود کردن و تخریب قنات‌ها نیز در اثر شهرسازی علت دیگری است که در این ارتباط مسئله‌ساز شده است.
وی افزود: تنها دو راه کار اساسی برای رفع این معظل وجود دارد اول اینکه میزان آب ورودی به آبخوان زیر شهر کم شود و این امر میسر نمی‌شود مگر اینکه سازمان آب فاضلاب استان اقدام به شبکه بندی کل فاضلاب شهر کند و مانع از ورود فاضلاب به چاه‌های جذبی شود و راهکار دوم این است که تخلیه آب زیر سطحی شهر انجام شود و این امر امکان پذیر نیست جز اینکه اقدام به احیا قنات‌های قدیمی، احداث قنات‌های جدید، زهکش و یا ایجاد چاه شود تا سطح آب زیر زمینی پایین‌تر رود.
این مسئول با اشاره به این که موضوع مذکور از چند سال پیش مطرح بوده و نهایتا در کمیته ستاد بحران در سال 97 مصوب شده است گفت: بر این اساس مطالعه علل و تعیین راهکار‌های ممکن به آب منطقه‌ای زنجان محول شد و در حال حاضر نیز گزارش آماده شده و دستگاه‌های مسئول نیز باید همکاری لازم در این زمینه را داشته باشد.
عباسی با ابراز نگرانی از این موضوع که احداث زیر زمین و طبقات منفی یک و دو در مناطق جنوب و جنوب غربی شهر می‌تواند پیامد‌های جبران ناپذیری داشته باشد ادامه داد: قسمت عمده حل این مشکل بر عهده شهرداری و سازمان آب و فاضلاب شهری است و اصلی‌ترین راهکار این است که شبکه آب و فاضلاب استان هر چه سریع‌تر تکمیل شود.
اما از گفته‌های مدیر بهره‌برداری و نگه‌داری از تاسیسات آبی آب منطقه‌ای زنجان نیز مشخص است که هنوز بیش از 50 درصد شهر زنجان فاقد شبکه آب و فاضلاب است و همچنان چاه‌های جذبی حرف اول را در هدایت فاضلاب این شهر می‌زند؛ مشخص نیست چرا شهری با این قدمت و با داشتن سازمانی که نام آب و فاضلاب را با خود به یدک می‌کشد در طول این چند دهه نتوانسته حداقل نام خود را در اجرای پروژه‌های فاضلاب به اثبات رسانده و صددرصد این شبکه را در شهر تحت پوشش دهد؟
از سویی دیگر زمانی که به عمق گفته‌های چهار ارگان درگیر در این مسئله که توجه می‌شود؛ هر سازمان، ارگان دیگر را مسئول اصلی برای رسیدگی می‌داند و سعی دارد به نحوی از برطرف کردن مشکلی با چنین ابهت و قدمت شانه خالی کند، اما مردم درگیر در این مشکل چاره‌ای ندارند جز انتظار و امید به آینده‌ای بهتر که حداقل این دغدغه توسط مسئولان شهر حل شود و اندکی از مشکلات پیش‌رویشان کاسته شود.
گزارش از زهرا بیات
انتهای پیام/س
