گزارش| جدال بی پایان آنکارا و واشنگتن درباره اس ۴۰۰ و اف ۳۵

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ در حالی که تنها چند ماه به پایان دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ٬ زمان باقی مانده است٬ وزارت دفاع آمریکا یا پنتاگون به شکلی بی‌سر و صدا و دور از هیاهو٬ آب پاکی را بر دست ترکیه ریخته و با سفارش چند فروند اف 35 به لاگهید مارتین و جایگزینی کشورهای تولیدکننده قطعات٬ موضوع ترکیه را کنار نهاده است.

در روزهای اخیر٬ یک بار دیگر شاهد شکل‌گیری یک موج تحریم‌خواهانه علیه ترکیه در مجلس نمایندگان آمریکا بودیم و چنین به نظر می‌رسد که اردوغان با خرید سامانه اس 400 از روسیه٬ خیلی بیشتر از آن چه تصور می‌کرد٬ سناتورها و اعضای کنگره را عصبانی کرده است.

پایگاه خبر 7 ترکیه که به عنوان یکی از پایگاه‌های خبری وابسته به حزب حاکم این کشور شناخته میشود٬ ضمن اشاره به حذف نام ترکیه از لیست 9 کشور مشارکت کننده در تولید اف 35، این اقدام را همچون ضدیت با ترکیه و رفتار تماماً خصمانه تلقی کرده است.

تصمیمات زیگزاکی آمریکا در مورد ترکیه

به باور برخی از تحلیل‌گران ترکیه٬ یکی از اشتباهات دستگاه دیپلماسی این کشور٬ این است که تصور می‌کند٬ تصمیمات نهایی را باید از زبان رئیس جمهور آمریکا شنید.

این در حالی است که هم در راهروهای کنگره٬ هم در کاخ سفید و هم در لابیهای پنهانی شرکت‌های چندملیتی٬ دلایل بسیاری برای تغییر مسیر منافع و اثرگذاری بر تصمیمات رئیس جمهور و وزارت دفاع وجود دراد.

به عنوان مثال٬ چندی پیش٬ خبرگزاری رسمی آناتولی ترکیه٬ با آب و تاب و مسرت٬ از این موضوع خبر داد که آمریکا تمایل دارد رفته رفته به چالش سیاسی در مورد اف 35 پایان داده و اجازه دهد که 139 قطعه مهم این هواپیما٬ تا پایان سال 2020 میلادی هم در ترکیه تولید شود و پس از آن به شکل تدریجی٬ تصمیمات جدید اتخاذ شود.

اما حالا به شکل ناگهانی٬ شاهد تصمیم جدید پنتاگون برای کنار نهادن کامل ترکیه از روند تولید و تحویل اف 35 هستیم. حالا مشخص شده که پنتاگون 8 فروند جنگندهای را که برای تحویل به ترکیه آماده شده بود خریداری کرده و آنها را با برخی تغییرات و آپشن‌های جدید٬ در اختیار نیروی هوایی و نیروی دریایی آمریکا گذاشته است.

البته ترکیه قرار بود در یک بازه زمانی 3 ساله تعداد یکصد فروند از این هواپیماهای نسل پنجم را از آمریکا بخرد اما حالا حتی همان 8 فروند گام اول نیز که روند اداری تملک آنها به پایان رسیده بود٬ به مشتری دیگری تحویل داده شد‌.

جالب اینجاست که بیش از 23 خلبان ترکیه‌ای با طی دوره‌های ویژه 6 ماهه در آمریکا٬ مراحل نهایی کار با اف 35 را به پایان رسانده بودند و آمریکا همچنان امیدوار بود که خرید اس 400 از روسیه٬ تنها در حد بلوف باقی بماند.

اما وقتی که معامله قطعی شده و نخستین محموله اس 400 به آنکارا تحویل داده شد٬ کنگره اطمینان یافت که بلوف در میان نیست. پس از آن هم چند تن از کارشناسان پنتاگون با طرح پیشنهاد عجیب خرید اس 400 از ترکیه٬ به دنبال آن بودند که به نحوی٬ به این تنش فیصله دهند اما روسیه قاطعانه اعلام کرد که با چنین چیزی مخالف است.

پیشنهاد بعدی نیز این بود که ترکیه٬ اس 400 را نصب نکند  و آنها را در زیرزمین نگه دارد. گفته می‌شد که قبلاً یونان نیز مرتکب چنین خطایی شده و مورد نکوهش ناتو قرار گرفت. اما به پیشنهاد آمریکا٬ کاری کرد که اس 300 در زیرزمین‌های وزارت دفاع آتن خاک بخورد و کسی به دولت یونان خرده نگیرد.

ولی ترکیه این پیشنهاد را هم نپذیرفته و اعلام کرد: موشک خریده‌ایم که آن را نصب کنیم و در خدمت نیروی دفاعی کشورمان باشد.

جو٬ دونالد و اف 35

جو بایدن به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سناتورهای آمریکا٬ همواره در سیاست‌های منطقه‌ای و نگرش خود به معادلات خاورمیانه٬ از مخالفین سرسخت ترکیه بوده و هیچگاه حاضر نشده امتیازی به ترکیه بدهد.

زمانی هم که به معاونت ریاست جمهوری آمریکا رسید٬ مواضع خود را تغییر نداد و همواره از منظر آنکارا به عنوان یک سیاستمدار ترکیه‌ستیز شناخته شده است.

به همین خاطر است که اتاق فکرها و رسانه‌های وابسته به حزب عدالت و توسعه همچون سابق٬ گاردهای ضدترامپ نمی‌گیرند و درک این نکته دشوار نیست که همه آنها خدا خدا میکنند ترامپ یک بار دیگر پیروز شود. چرا که باور کلی تیم اردوغان این است که با دونالد ترامپ تاجرمسلک٬ نهایتاً می‌توان چانه‌زنی و معامله کرد.

یکی از مشکلاتی که تیم اردوغان امیدوار است بتواند در دور دوم آن را با واشنگتن حل کند٬ همین موضوع اف 35 است. این در حالی است که به باور بسیاری از تحلیل گران ترکیه‌ای آشنا به روابط آنکارا – واشنگتن٬ معضلات موجود در خط این رابطه٬ با آمد و رفت یک رئیس جمهور جمهوری خواه یا دموکرات٬ از بیخ و بن عوض نمی‌شود. چرا که ساختار قدرت و مکانیسم تصمیم‌گیری در آمریکا به ویژه درخصوص  تسلیحات مهم و استراتژیک٬ ارتباط پیچیده و چندین لایه دارد و پنتاگون٬ کارشناسان میانی وزارت امور خارجه آمریکا٬ لابیهای صهیونیستی و ارمنی و همچنین تاثیر لابی‌های جدید عربی (امارات و عربستان) در آن غیرقبال انکار است.

روسیه یا سوئد؟ مساله این است

در شرایطی که آنکارا تقریباً از تحویل گرفتن اف 35 ناامید شده، برخی کارشناسان دفاعی بر این باورند که تیم‌هایی از دستگاه دیپلماسی و وزارت دفاع ترکیه با دو کشور به منظور خرید هواپیمای جنگنده٬ مذاکره کرده‌اند؛ اولی سوئد و دومی روسیه.

ترکیه می‌خواهد اگر واقعاً دستش از اف 35 کوتاه شود٬ ابتدا تلاش کند تا از شرکت ساب گریپن سوئد٬ دست کم 55 فروند جنگنده تک موتوره و چندمنظوره JAS-39 بخرد. اما اگر در این مسیر٬ با کارشکنی ناتو و برخی دست‌های پنهان آمریکا و اسراییل روبرو شود٬ سراغ روس‌ها خواهد رفت و بی چک و چانه٬ سوخو 57 را به خانه خواهد آورد.

انتهای پیام/