گزارش| نظامیان ترکیه در دهه‌های گذشته به چه کشورهایی اعزام شده‌اند؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، حضور نیروهای مسلح ترکیه در کشورهای مختلف جهان، اتفاق جدیدی نیست. در دوران اقتدار سلجوقیان و همچنین در دوران امپراتوری عثمانی، مردان مسلح این دو قدرت کلاسیک جهان، در مناطق مختلف حضور پیدا کرده‌اند.

اما در سده بیستم و پس از تاسیس نظام جمهوری، کم و کیف حضور نیروهای ترکیه در کشورهای جهان، تغییر کرد.

حالا ترکیه با اعزام نیروهای مسلح خود به چند کشور منطقه و همچنین آفریقا، نشان داده که هنوز هم باور عمیقی به قدرت سخت دارد و نقش نیروی نظامی و تسلیحات در معادلات و موازنات سیاسی را نادیده نمی‌گیرد.

در یک دهه اخیر، حضور نیروهای نظامی ترکیه در کشورهای مختلف تحت عناوین جدید، بیشتر شده و شواهد نشان می‌دهد که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه از این اقدام، اهداف خاصی را دنبال می‌کند.

حضور نظامیان ترکیه در کره

در سال 1950 میلادی و در دوران اقتدار حزب دموکرات به رهبری عدنان مندرس، بیش از 5 هزار نفر از نظامیان ترکیه به کره اعزام شدند و عملاً از کره جنوبی حمایت کردند.

از دید آنکارا، این اقدام، فرصت درخشانی بود برای این که نیروهای مسلح ترکیه قابلیت های خود را نشان دهند و دولت نیز حسن نیت خود را برای عضویت در پیمان نظامی ناتو، اثبات کند.

اگر چه 10 درصد از نیروهای اعزام شده یعنی 500 نظامی ترکیه در جنگ کره جان خود را از دست دادند، اما ظاهراً نتایج آن از دید سران آنکارا، ارزشمند بود و موجب تثبیت ترکیه در ناتو و دوستی ترکیه با کره جنوبی شد.

حضور نیروهای نظامی در جنگ قبرس نیز اقدام مهمی بود و در مجموع، می‌توان کُره و قبرس را دو نمونه مهم و برجسته حضور نظامیان ترکیه در کشورهای دیگر دانست.

با این حال، عضویت ترکیه در ناتو از یک سو و تهدیدات پ.ک.ک از دیگر سو، موجب آن شد که موضوع حضور نیروهای مسلح ترکیه در کشورهای دیگر،  بیشتر و ملموس تر شود.

حضور نظامیان ترکیه در 3 قاره جهان

برخی از تحلیل‌گران ترکیه بر این باورند که عضویت ترکیه در پیمان نظامی ناتو، فقط هزینه و دردسر به دنبال آورده و سود و آورده‌ای برای این کشور اسلامی نداشته و شایسته است هر چه زودتر و با هزینه کمتر از این پیمان، خارج شود.

اما دولتمردان چنین نمی‌اندیشند. پیداست اگربه خاطر عضویت در ناتو نبود، حضور نظامیان ترکیه در3 قاره آسیا، اروپا و آفریقا، به این راحتی میسر نبود و آنکارا ناچار می‌شد در یک حوزه بسیار محدود و مشخص حرکت کند.

از افغانستان و بوسنی تا آلبانی

عضویت در ناتو و تعهدات آن از طرفی و تلاش حزب حاکم ترکیه برای قدرت نمایی در منطقه از دیگر سو، باعث شده که نیروهای مسلح ترکیه در 12 کشور جهان، حضور نظامی داشته باشند. این کشورها عبارتند از:

افغانستان، آذربایجان، سوریه، عراق، قطر و لبنان در قاره آسیا.

جمهوری ترک قبرس شمالی، آلبانی، بوسنی هرزگوین، کوزوو در قاره اروپا.

سومالی و لیبی در قاره آفریقا.

پیداست که حضور ترکیه در قبرس شمالی، نوعی از عمل انجام شده است و تاکنون غیر از آنکارا، نه سازمان ملل و نه کشورهای جهان، دولت قبرس ترک را به رسمیت نشناخته‌اند. با این حال، حضور در قبرس شمالی برای نیروهای مسلح ترکیه یک امر مهم و استراتژیک است.

برخی رسانه‌های ترکیه  از این موضوع خبر داده‌اند که آمار کل نیروهای مسلح ترکیه‌ای حاضر در خاک قبرس شمالی بین 35 تا 40 هزار نفر است. اما در صورتیکه مذاکرات قبرس تحت نظر سازمان ملل به فرجام نهایی برسد، شمار این نیروها باید به زیر 10 هزار نفر کاهش پیدا کند. جمع شمار نظامیان ترکیه در آلبانی، بوسنی هرزگوین و کوزوو نیز به 800 نفر می‌رسد.

ترکیه در افغانستان 2 هزار نفر نیروی مسلح دارد و دوستی مارشال رشید دوستم با تیم اردوغان که پسر ارشد او در دانشکده پلیس ترکیه درجه سرگردی دریافت کرده، از فاکتورهای مهم قدرت ترکیه در افغانستان است. 

ترکیه در جمهوری آذربایجان نیز نزدیک به یکصد نفر نیروی نظامی دارد که البته غالباً در رده افسران آموزش دهنده و واحدهای ادوات و اطلاعات فعالیت می‌کنند. تعداد نیروهای مسلح ترکیه در لبنان نیز بین 100 تا 120 نفر است.

اهمیت حضور نظامی در آفریقا برای ترکیه

در 10 سال گذشته، نفوذ سیاسی و اقتصادی در قاره آفریقا برای دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده و متعاقب آن، حضور نظامی ترکیه در این قاره، بیشتر و ملموس‌تر شده است.

پایگاه نظامی ترکیه در سومالی که در سال 2017 میلادی به دست ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه افتتاح شده، بزرگترین پایگاه نظامی ترکیه در قاره آفریقا است.

ترکیه پس از آمریکا، انگلیس، فرانسه و ژاپن، پنجمین کشوری است که در سومالی و در موگادیشوی پایتخت، پایگاه نظامی و دانشکده تربیت نیروی افسری تاسیس کرده است.

حالا چنین به نظر می‌رسد که کشور لیبی برای ترکیه، به مراتب مهم‌تر از سومالی است. چرا که ارتش تحت امر اردوغان عملاً در لیبی وارد جنگ شده و در حمایت از دولت وفاق ملی و بر علیه نیروهای ژنرال حفتر وارد میدان شده و پیش‌بینی می‌شود که در صورت تحقق اهداف سیاسی و نظامی و اقتصادی اردوغان در لیبی، این کشور آفریقایی، به مهم‌ترین ایستگاه نظامی ترکیه در آفریقا تبدیل شود. 

بیشترین پایگاه نظامی ترکیه در عراق است

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه ‌هنوز هم حسرت آن را می‌خورد که در سال 2003 میلادی و در آستانه تحولات مهم عراق جدید، پارلمان ترکیه به ارتش اجازه نداد که در پرونده نظامی عراق به شکل جدی مداخله کند و به این ترتیب، فرصت مهمی از دست رفت.

اما در چند سال، به بهانه مبارزه با پ.ک.ک، این حسرت تا حد زیادی جبران شده و بیشترین تعداد پایگاه‌های نظامی برون‌مرزی ترکیه در عراق است که بزرگترین آن پایگاه بعشیقه در نزدیکی موصل است.

گفته می‌شود که تعداد پایگاه‌های ثابت ترکیه در عراق و اقلیم کردستان به بیش از 6 مورد رسیده اما تعداد قرارگاه‌های تاکتیکی بدون تاسیسات ساختمانی ثابت، بیش از 25 مورد است. رسانه ها بر این باورند که تعداد نظامیان ترکیه در عراق بین 2500 تا 3 هزار نفر است.

حاشیه مهمی به نام سوریه

حضور نظامیان ترکیه در خاک سوریه، از منظر سران آنکارا، تلاش برای حفظ امنیت ملی ترکیه و از دید دمشق و حقوق بین‌الملل، حضوری اشغال‌گرانه است.

ترکیه شهرهای الباب و عفرین در شمال سوریه و در غرب فرات را در اختیار گرفته و در مناطق گسترده‌‌ای از ادلب نیز حضور دارد. علاوه بر این، در شرق فرات نیز در چندین منطقه حضور دارد.

اگر چه تاکنون، بدرفتاری مستقیم و ظلم و تعدی نظامیان ترکیه به اهالی سوریه گزارش نشده اما معارضین سوری وابسته به ارتش آنکارا، در مناطق گسترده‌ای از شمال و شرق سوریه، مرتکب تخلفات و جنایات فراوانی شده‌اند و با اتکا به حمایت نیروهای مسلح ترکیه، از غصب اموال، تا آدم‌ربایی و ضرب و شتم و تجاوز، هر آن چه خواسته اند، انجام داده‌اند.

ترکیه و خلیج فارس

پایگاه نظامی ترکیه در قطر، ظرفیت آن را دارد که پذیرای 3 هزار نفر نظامی و افسر باشد. اما در حال حاضر کل نیروهای حاضر در این پایگاه بین 350 تا 500 نفر است.

در چند سال اخیر، قطر به عنوان یک کشور ثروتمند عربی خود را به ترکیه نزدیک‌تر کرده و ترکیه در برابر تهدیدات سیاسی و اقتصادی امارات و عربستان، از قطر دفاع می‌کند و حضور در این کشور مهم حاشیه خلیج فارس برای ترکیه اهمیت فراوانی دارد.

در پایان باید گفت، حزب عدالت و توسعه، در پاره‌ای از موارد، از کارت حضور نظامیان، به شکل حزبی و سیاسی استفاده می‌کند. حضور نظامی ترکیه در کشورهای مختلف، در برخی موارد، نتایجی از همکاری ترکیه و ناتو و دیگران را برای منافع این کشور رقم زده اما در موارد دیگر، هزینه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی بر دست دولت ترکیه گذاشته و مشخصاً در مورد دو کشور عراق و سوریه، دولت و مردم این دو کشور، پذیرای حضور نظامیان ترکیه نیستند. 

انتهای پیام/