جزئیات جدید درباره نقش انگلیس در کودتای ۱۳۳۲

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم،  گاردین نوشت، گزارش آبزرور با عنوان «چگونه ام‌ آی‌ 6 و سیا به نیروها ملحق شدند تا کودتای ایران را طراحی کنند» در تاریخ 26 ماه مه 1985 منتشر شد.

گزارش آبزرور این حقیقت را آشکار کرد که یک عضو ام آی 6 به نام «نورمن داربی شایر» عملیاتی مخفیانه و خشن برای بازگرداندن شاه ایران به عنوان حاکم این کشور در سال 1953 پیش برده است. اما تنها چند روز بعد از انتشار این گزارش، تمامی شواهد جدید این عملیات انگلیسی و هویت داربی شایر از منظر عمومی ناپدید شد.

«تقی امیرانی» سازنده فیلم «کودتای 53» که قرار است به زودی پخش شود، به گاردین گفت: «ما هنوز نمی دانیم چه کسی این مدارک را برای آبزرور افشاء کرده و چرا، ما تنها می دانیم تمامی مصاحبه ها با داربی شایر سریعا ناپدید شدند.»

به گزارش گاردین، پشت صحنه کودتای سال 1953 برای مدت‌ها موضوع گمانه‌زنی و تردیدهای بین‌المللی بوده است.  وینستون چرچیل، نخست‌وزیر وقت انگلیس با محمد مصدق اولین حاکم دموکرات ایران مخالف بود چرا که منافع انگلیس در صنعت نفت ایران را تهدید می کرد.

گاردین با اشاره به همکاری لندن با سیا در بازگرداندن رضا شاه پهلوی به سلطنت، تاکید کرد، حالا مشخص شده که ام آی 6 نقش بیشتری در سرنگونی مصدق داشته است.

بر اساس این گزارش، فیلم کودتای 53 آشکارا مشخص می کند که انگلیس شورش را هدایت می کرد و تا آدم ربایی، شکنجه و پرداخت پول به معترضان برای حضور در خیابان های تهران پیش رفته است.

فیلم کودتای 53 قرار است 19 آگوست ( 28 مرداد) و همزمان با شصت و هفتمین سالگرد کودتا پخش شود.

امیرانی  در ساخت این فیلم مستند با «والتر مرچ» همکاری کرده که نویسنده فیلم‌‌هایی مانند «مکالمه»، «اکنون آخرالزمان» و «بیمار انگلیسی» است. امیرانی و مرچ  به دنبال بایگانی‌های تاریخی رفته اند و و با بسیاری از افراد درگیر در این کودتا گفت‌وگو می کنند.

مرچ به گاردین گفت: « وقتی شروع به ساخت فیلم کردیم، هیچ چیزی درباره راز داربی شایر نمی دانستیم.»

این نویسنده افزود، امیرانی در جریان تحقیقات برای ساخت فیلم، به یک تحقیق ناتمام درباره سریال مستندی به نام «پایان امپراطوری» دست یافت که درباره گرانادا در اواسط دهه 1980 میلادی بود و در آنجا بود که به راز داربی شایر پی برد.

در بخشی از این مستند که مربوط به ایران است با داربی‌شایر مصاحبه شده که صریحا می گوید: «حکم من بسیار ساده بود. به آن‌جا بروید، به سفیر اطلاع ندهید و از سرویس اطلاعاتی برای هرگونه هزینه‌ای که ممکن است نیاز داشته باشید، استفاده کنید تا مصدق را با ابزارهای قانونی و یا شبه‌قانونی سرنگون کنید.»

داربی شایر در ادامه توضیح می‌دهد که او «مبلغ هنگفتی پول معادل بیش از یک نیم میلیون پوند» در این ماموریت هزینه کرده است. 

این افسر انگلیسی همچنین توضیح می دهد: «من شخصا دستور می‌دادم و شورش خیابانی را هدایت می‌کردم.»

بر اساس گزارش گاردین، این بخش از مصاحبه با داربی شایر هرگز منتشر نشد.

گاردین همچنین نوشت، شاید تکان دهنده ترین سند فیلم کودتای 53 درباره نقش انگلیس در ربایش و سرانجام قتل «تصادفی» محمد افشارطوس رئیس شهربانی تهران باشد، حادثه ای که شورش را کلید زد و منجر به دستگیری و زندانی مصدق شد.

انتهای پیام/