گزارش| قفل ۳۰ ساله بر درب بزرگترین پروژه صنعت آب غرب کشور/ سد تالوار در کماست
گروه استانها- با گذشت سی سال از آغاز احداث سد تالوار که به عنوان بزرگترین پروژه صنعت آب در غرب کشور مطرح است اما هنوز این پروژه آماده بهرهبرداری نشده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، سد تالوار بزرگترین پروژه صنعت آب در غرب کشور است که در استان زنجان قرار گرفته است، استان‌های همجوار همچون همدان و کردستان نیز ذی‌نفع از آب این سد هستند، در روزهایی که ساخت این سد رقم خورد، اهداف بی‌شماری همچون تامین آب شرب استان‌های مذکور، افزایش سطح زیر کشت، کشاورزی و در نهایت اشتغال، افزایش درآمد روستائیان با کشاورزی و دامداری، ممانعت از مهاجرت روستاییان به شهر‌ها، جلوگیری از هدر‌رفت و از دسترس خارج شدن آب حاصل از بارندگی‌های منطقه شمال‌غرب، مهار طغیان آب رودخانه‌ها، جلوگیری از وقوع سیلاب و هزاران مورد دیگر مد نظر مسئولان امر در این راستا قرار داشته است.
با اینکه شاید چندین مورد از اهداف در حال حاضر برآورده شده باشد اما بسیاری از موضوعات همچنان بی‌حاصل مانده است زیرا سی سال از آغاز شروع احداث این سد می‌گذرد و زمینهای اطراف که قرار بود با آب این سد سیراب شوند در کمال تشنگی و عطش به سر می‌برند و چشمانشان به استفاده از آب این سد خشک شده است، با اینکه قرار بود تا 24 هزار هکتار از اراضی دیم شهرستان خدابنده زنجان از آب این سد استفاده کند اما در گذر از سه دهه در کنار حجم عظیمی از آب همچنان تشنه مانده است و تشنگی در کنار این آب بسیار آزار دهنده است.
با اینکه در طول این سه دهه استان زنجان مسئولان امر بسیاری همچون مدیران آب منطقه‌ای، استانداران و فرمانداران به خود دیده است اما مدیریت هیچ یک نتوانسته یکی از هزاران مشکل این پروژه عظیم ملی را بکاهد و قفل سی ساله مشکل این سد را باز کند. با گذر از این سه دهه سد تالوار نیز همچون هزاران پروژههای چند دهه‌ای استان زنجان طلسم شده و به کما رفته است و قصد به سرانجام رسیدن هم ندارد و همچنان ذی‌نفعان در انتظار به تکمیل رسیدن این پروژه امیدشان از دست رفته است.
اما سوال این است، چرا باید پروژه‌ای با این عظمت که در سطح ملی و در استان‌های شمال‌غرب کشور مطرح است با گذشت سه دهه هنوز به بهرهبرداری نرسیده باشد؟ آیا مسئولان که چنین پروژه‌ای را برای استان طراحی می‌کردند به فکر افق بهرهبرداری از آن هم بودند؟ چرا باید چنین حجم عظیمی از آب با گذشت سالها هنوز محصور بمانده و اعتبار ملی لازم برای بهرهبرداری از آن اختصاص نیافته است؟ چند دهه دیگر باید همچنان چشم به راه تکمیل این پروژه بود؟ آیا امیدواری به پایان رسیدن این پروژه ثمره‌ای هم خواهد داشت؟!
اسماعیل افشاری، مدیر عامل آب منطقه‌ای استان زنجان در گفت‌و‌گو با تسنیم، با بیان اینکه شروع ساخت مسیر انحراف و تونل سد تالوار از سال 1376 آغاز شده است اظهار داشت: ساخت مجموعه سد از سال 1382 آغاز شده است و پیش‌بینی‌ها بر این است تا در سال 1402 در صورت تخصیص و تامین اعتبار این پروژه به بهرهبرداری کامل برسد.
وی افزود: این سد تا حال حاضر دارای پیشرفت فیزیکی 92.5 درصد در طول این سالیان بوده است و بهرهبرداری کامل نیازمند اعتبار یک هزار و 107 میلیارد ریال است که در حال حاضر 500 میلیارد ریال اعتبار برای ادامه پروژه در سال جاری ابلاغ شده است که هنوز این مبلغ نیز تخصیص نیافته است.
افشاری با اشاره به اینکه هدف اولیه از احداث سد تالوار تامین آب کشاورزی برای استان زنجان به میزان بیش از 24 هزار هکتار بوده است عنوان کرد: به دلیل تغییر شرایط آب و هوایی و کاهش بارش‌ها، توسعه کشاورزی از سدهای حوزه قزل‌اوزن حذف شده است.
این مسئول خاطرنشان کرد: سد تالوار یکی از بزرگترین سدهای مطرح شده در کشور خصوصاً در منطقه شمال غرب کشور است که دارای توجیه اقتصادی فنی بالایی از جهت تأمین آب 10 هزار هکتار از اراضی به شکل ثقلی است.
مدیر عامل آب منطقه‌ای استان زنجان با تاکید بر اینکه مهمترین موانع که سبب عدم بهرهبرداری از سد در طول این سه دهه شده است نبود اعتبار بوده است گفت: کاهش شدید آورد آب رودخانه‌ها تا سال 97 نیز یکی از علل دیگر عدم بهرهبرداری از آب سد بوده است.
وی با اشاره به اینکه بیشترین حجم استفاده از آب سد تالوار به میزان 16 میلیون متر مکعب برای آب شرب هدف‌‌گذاری شده است تصریح کرد: استفاده شش میلیون متر مکعب آب برای کشاورزی و 11.3 میلیون متر مکعب برای امور زیست محیطی طرح‌ریزی شده بود، این در حالی است که در طول سال‌های گذشته استفاده از آب برای 24 هزار هکتار نیز جز برنامه‌ریزی‌ها بود اما کاهش بارش‌ها و کمبود آورد آب توسط رودخانه موجب حذف توسعه کشاورزی از آب سد شد.
افشاری با اعلام اینکه تمام زمینهای مورد استفاده در اطراف سد تالوار مورد کارشناسی قرار دارند و اکثر آن‌ها خریداری شده است افزود: طبق قانون زمین‌هایی که در طول سال‌های اخیر به زیر آب می‌روند، قیمت‌گذاری می‌شوند و بر اساس به روز‌رسانی انجام شده مبلغ مذکور به مالکان پرداخت می‌گردد و اگر خسارتی به اراضی وارد شود قابل پرداخت بوده است، با این حال تاکنون این اقدام انجام نشده است.
حال با تمام آن‌چه که گفته شد، تحمل سی ساله کشاورزان منطقه که قرار بود زمینهای زراعیشان از آب سد تالوار سیراب شوند به سر آمده و استان‌های دیگر نیز همچنان چشم به راه استفاده از آب این سد برای انجام امور شرب مانده‌اند، اما انگار این انتظار چند دهه‌ای کافی نبوده و اختصاص قطره‌چکانی اعتبار به این طرح عظیم ملی سبب شده است تا سالها این سد به حال خود رها شود و معلوم نیست تا چند سال دیگر هم با همین سرنوشت ادامه مسیر خواهد داد، اما امید است مسئولان امر استان که همواره عنوان می‌کنند در جذب اعتبارات ملی به استان زنجان موفق عمل کرده‌اند اندکی به پروژههای ملی بزرگ همچون سد تالوار نیز بیندیشند و با اراده‌ای راسخ در جهت جذب اعتبار برای تکمیل این پروژه مطرح شده در شمال غرب کشور باشند.
در پایان نیز باید گفت، استاندار زنجان بهتر است به جای بازدید سرزده از مکان‌های شیک و لوکس که هیچ مشکلی ندارند و در کمال آرامش به سر می‌برند، اندک فرصتی نیز برای بازدید سرزده از پروژههای نیمه کاره رها شده و مناطق محروم استان داشته باشند و فکری به حال جذب اعتبار به استان به جای برگرداندن آن به صندوق ملی داشته باشد تا بلکه شاید این استان هم توانست از زیر آوار پروژههای نیمه‌کاره بیرون بیاید و شاهد پیشرفت باشد.
انتهای پیام/ش