غنی مسئولیت آزادی طالبان را به دوش لویه‌جرگه انداخت/ آیا مذاکرات بین‌الافغانی موفقیت‌آمیز خواهد بود؟
رئیس جمهور افغانستان در حالی مسئولیت آزادی ۴۰۰ زندانی مورد مجادله طالبان را بدوش لویه‌جرگه انداخت که کارشناسان معتقدند که با توجه به اختلاف مواضع طالبان و قطعنامه این نشست، مذاکرات موفقیت‌آمیز نخواهد بود.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، لویه‌جرگه مشورتی صلح افغانستان امروز (یکشنبه 19 مرداد) در سومین روز کاری‌اش با تصویب یک قطعنامه 25 ماده‌ای ضمن موافقت با آزادی 400 زندانی طالبان، که گفته می‌شد به دلایل حقوقی امکان آزادی آن‌ها وجود ندارد، چشم‌اندازی را برای دولت افغانستان در مذاکرات با این گروه ترسیم کرد.
«اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان که پیش از صدور فرمان لویه‌جرگه برای تعیین سرنوشت 400 زندانی باقیمانده طالبان، 5100 عضو این گروه را آزاد کرده بود پس از صدور این قطعنامه گفت: امروز من حکمی را امضا می‌کنم که در عمر امضا نمی‌توانستم، زیرا آزادی این زندانیان فراتر از صلاحیت من بود؛ حال بر اساس اجماع و تصمیم اخلاقی شما، من حکم آزادی این 400 زندانی را امضا کرده و آن‌ها را آزاد می‌سازم.
پیش از این برخی کارشناسان با تاکید بر اینکه آمریکا خواستار آزادی زندانیان باقیمانده طالبان است و گزینه آزاد نکردن این زندانیان برای دولت افغانستان وجود ندارد، فراخوان غنی برای تشکیل لویه‌جرگه 3 هزار و 200 نفری با بودجه 4.3 میلیون دلاری جهت تصمیم‌گیری در این باره را بیهوده خوانده بودند.
کارشناسان با "فرمایشی" خواندن این نشست می‌گویند که اشرف غنی که پیروزی‌اش در هر دو دور ریاست جمهوری این کشور به دلیل تقلب گسترده بحث‌برانگیز بوده، دچار بحران مشروعیت است و تلاش کرده تا با برگزاری این نشست نظراتش را به عنوان تصمیمات لویه‌جرگه گنجانده و از این طریق برای اقداماتش در روند صلح کسب حمایت نماید.
دلیل برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح چه بود؟
«مایکل کوگلمن» عضو ارشد اندیشکده «ویلسون» می‌گوید که آمریکا خواستار آغاز هرچه زودتر مذاکرات بین‌الافغانی است تا مجبور نباشد با گزینه‌های بد خروج نیروها از افغانستان مواجه شود، جنگی که پس از دو دهه همچنان ادامه دارد و پایانی نیز برای آن دیده نمی‌شود.
مزیت ایجاد لویه‌جرگه برای غنی این است که وی که خود در تقابل با آمریکایی‌ها قادر به اقناع آنان مبنی بر عدم آزادی زندانیان طالبان نگردیده بود از این طریق بار مسئولیت را به دوش مردم افغانستان انداخته و لذا دیگر نمی‌توان او را بطور کامل مقصر تصمیماتی دانست که اتخاذ می‌شود زیرا این تصمیمات منعکس کننده یک اجماع گسترده است.
کارشناسان بر این باورند که دونالد ترامپ برای افزایش شانس پیروزی‌اش در انتخابات ماه نوامبر در نظر دارد تا از هر طریق ممکن و اعطای امتیازات گسترده به طالبان به توافق با این گروه دست پیدا کرده و با تبلیغات رسانه‌ای این توافق را به مثابه یک پیروزی سیاسی در کارنامه سیاسی دولتش ثبت کند.
از سوی دیگر، رئیس جمهور افغانستان که مخالف خروج نیروهای خارجی از افغانستان است تلاش داشت تا با برگزاری لویه جرگه و تاخیر در روند مذاکرات، خروج نیروها را تا زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به امید پیروزی «جو بایدن» به تاخیر بیاندازد. وی که درگیر مشکلات و اختلافات داخلی نیز است تلاش دارد تا با تعویق مذاکرات و خریدن زمان این مشکلات را به حداقل برساند تا دولت با یک موضع واحد و نیز کسب حمایت حداکثری کشورهای خارجی بر سر میز مذاکرات حاضر شود.
آیا مذاکرات بین‌الافغانی موفقیت‌آمیز خواهد بود؟
مذاکرات بین‌الافغانی برای تعیین نظام سیاسی آینده افغانستان قرار است بین دولت افغانستان، احزاب و جریان‌های سیاسی و طالبان برگزار شود و غنی مطمئن است نتیجه این مذاکرات چه برقراری نظام جمهوری باشد و چه برپایی امارت اسلامی طالبان، به معنی پایان کار دولت وی خواهد بود.
غنی در چند ماه اخیر بارها مسئله ادغام طالبان به بدنه نظام کنونی افغانستان را مطرح کرده، حال آنکه طالبان دولت را نامشروع و غیراسلامی خوانده و همواره تصریح کرده که خواستار حاکمیت "نظام اسلامی" در این کشور است.
«ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی طالبان پیش از این تاکید کرده بود که این گروه نمی‌خواهد جزیی از دولت افغانستان باشد و در آن ادغام و یا شریک شود. وی تصریح کرد بود: «پس از ایجاد نظام اسلامی تمام افغان‌ها باید جزو این نظام شوند و ما نیز نقش خود را خواهیم داشت.»
در ماده پنجم قطعنامه منتشر شده توسط لویه‌جرگه مشورتی صلح، که برخی کارشناسان آن را تصمیمات اشرف غنی می‌دانند، مسئله تامین آتش‌بس پایدار در حالی مطرح شده که طالبان برای امتیازگیری حداکثری بحث درباره این موضوع را به مذاکرات بین‌الافغانی موکول کرده است.
ماده دهم قطعنامه همچنین به توقف درگیری‌ها تاکید دارد، در حالیکه طالبان اقدام نظامی را برای افزایش قدرت و تاثیرگذاری در میز مذاکرات بسیار مهم می‌داند.
از سوی دیگر در حالیکه تلاش‌های صلح جریان دارد، اعضای این لویه‌جرگه از دولت و طالبان می‌خواهند تا خشونت‌های مسلحانه را قطع نموده و همه اختلاف‌‌ها را از راه گفت‌وگو حل‌وفصل کنند و تاکید گردیده ملت افغانستان در مورد طرفی که به ادامه خشونت پافشاری کند، تصمیم قاطع خواهد گرفت.
باتوجه به این موضوعات و تاکید قطعنامه بر مواردی چون حفظ قانون اساسی، موضوع جمهوریت، قطع اقدامات مسلحانه و آتش بس پایدار و بدون قید و شرط، حتی درصورت آزادی زندانیان، احتمالاً مذاکرات بین‌الافغانی با تاخیر آغاز شود که همانا خواست غنی نیز هست و گفت‌وگوها در صورت آغاز نیز احتمالاً نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.
انتهای پیام/.