روز پزشک// توانمندی پزشکان و متخصصین ایرانی چگونه کشورمان را از بیگانگان بی‌‌نیاز کرد؟

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ با گذشت چهار دهه از عمر با برکت انقلاب اسلامی ایران، دستاوردهای چشمگیری در حوزه علمی و پزشکی نصیب کشور عزیزمان شده است.

در سال‌‌های پیش از انقلاب، به دلیل کمبود نیروی انسانی در بسیاری از شهرهای کشور، بسیاری از پزشکان و کارشناسان حوزه علوم پزشکی از کشورهایی مانند بنگلادش، فیلیپین، پاکستان و هندوستان وارد کشور می‌‌شدند و به ارائه خدمت به بیماران ایرانی می‌‌پرداختند اما پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، ایران در حوزه آموزش پزشکی به خودکفایی رسید، به طوری که در سال 1364 تعداد پزشکان خارجی در کشور بیش از 3000 نفر بوده و در سال 1394 به صفر رسیده است.

تعداد دانشگاه‌‌های علوم پزشکی کشور از 9 دانشکده پزشکی در سال 58 به بیش از 60 دانشکده پزشکی در زمان حاضر رسیده است که نشان از خودکفایی ایران در آموزش پزشکی و توانمندی دانشجویان و فارغ‌‌التحصیلان پزشکی کشور در امر درمان، هم‌‌سطح با پزشکان بین‌‌المللی دارد.

به گفته رئیس سازمان نظام پزشکی کشور، در زمان حاضر سالانه 3000 رزیدنت پزشکی فارغ‌‌التحصیل و در نهایت وارد چرخه ارائه خدمت به بیماران می‌‌شوند؛ این در حالی است که بر اساس اطلاعات موجود در فرهنگستان علوم پزشکی کشور، در سال 58 سالانه تنها 420 دستیار تخصصی فارغ‌‌التحصیل می‌‌شدند.

بخش مهمی از این پیشرفت‌‌های علمی، متأثر از روح پوینده و جست‌‌وجوگر پزشکان ایرانی بوده است که با تلاش برای رسیدن به جایگاه‌‌های رفیع علم و خلاقیت و توانایی خود، باعث بی‌‌نیاز شدن ایران از دانشمندان خارجی و تکیه بر دانش بومی شدند.

بر اساس داده‌‌های موجود، در سال‌‌های قبل از انقلاب، رتبه تولید علم ایران در دنیا، 38 بود، این رتبه در زمان پایان جنگ تحمیلی به 64 رسید و بر اساس آمار اعلام‌‌شده از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، در زمان حاضر ایران در بسیاری از شاخص‌های پزشکی در دنیا جزو کشور‌های پیشرفته است به نحوی که در انتشار مقالات علمی پزشکی رتبه 16 دنیا و رتبه اول خاورمیانه را در سال 2018 کسب کرده است.

پیش از انقلاب اسلامی ایران، کشور تنها دارای 13 عنوان مجله علمی و پزشکی بود؛ در حالی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، 412 مجله علمی - پژوهشی در کشور وجود دارد.

تعداد مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی کشور، پیش از انقلاب اسلامی ایران حتی به تعداد انگشتان یک دست نیز نمی‌‌رسید و این امر، وابستگی ایران به منابع خارجی را بیشتر می‌‌کرد. در سال 1397 تعداد مراکز تحقیقاتی دانشگاهی فعال اعلام شده از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت،بیش از 800 مورد بوده است.

جمهوری اسلامی ایران همچنین پنجمین کشور جهان در پژوهشگری و ارائه مقالات در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی است که کسب این رتبه‌‌ها بدون تلاش محققین و متخصصین کشور، امکانپذیر نبود.

خدمت‌‌رسانی بی‌‌وقفه کادر درمان در جریان کرونا

بر اساس اعلام وزیر بهداشت، در ایران به ازای هر هزار نفر جمعیت، 1.6 تخت بیمارستانی وجود دارد، این در حالی‌‌است که در کشورهای اروپایی و آمریکایی، این تعداد تخت به ازای هزار نفر جمعیت، 6 تا هفت برابر است.

 با این وجود به دلیل تلاش بی‌‌وقفه کادر بهداشتی و درمانی ایران در غربالگری بیماران کووید19 و مدیریت خوب پزشکان و کادر بهداشتی و درمانی و خدماتی بیمارستان‌‌ها، برخلاف آنچه که متأسفانه در کشورهای اروپایی و غربی رخ داد، در ایران بیماران پشت درهای بیمارستان معطل نماندند؛ بر اساس اعلام آنتونی فاوچی، کارشناس ارشد آمریکا در بیماری‌‌های واگیردار، نژادپرستی، در موارد زیادی در ابتلای سیاه‌‌پوستان به ویروس کرونا در آمریکا دخیل بوده است. به گزارش ایندیپندنت، CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌‌های ایالات متحده) اذعان کرده است که بر اساس داده‌‌های موجود در این مرکز، موارد ابتلا به بیماری و مرگ در میان اقلیت‌‌های قومی ونژادی به میزان قابل توجهی بیش از سایرین است. همچنین آزمایشگاه پژوهشی «ای پی ام» در گزارشی اعلام کرده که درصد تلفات کووید19 در میان سیاهپوستان آمریکایی 24.3 درصد بیش از سفیدپوستان بوده است.

در حالیکه رهبران حقوق مدنی می‌‌گویند سیاهپوستان آمریکا به دلیل عدم دسترسی مناسب به خدمات بهداشتی و درمانی در معرض بیشتر خطر ابتلا و مرگ بر اثر ویروس کرونا هستند، وزارت بهداشت ایران اعلام کرده است که حتی آن دسته از مهاجرین افغان که فاقد مجوز اقامت در ایران هستند نیز به دلیل عدم بضاعت مالی در بیمارستان‌‌ها سرگردان نمانده‌‌اند و تفاوتی بین میزان ارائه خدمت درمانی به مهاجرین افغانستانی و اتباع ایرانی وجود نداشته است. در پیک اول بیماری کرونا، نیروهای مسلح، سازمانهای مردم نهاد، هلال احمر و خیرین و ... با راه اندازی بیش از 30 هزار تخت های نقاهتگاهی پیش بیمارستانی و پسابیمارستانی شرایطی را فراهم کردند که باعث شد ایران در زمینه تختهای بیمارستانی دچار مشکل نشود. 

دستاوردهای ایران در زمینه پزشکی، بدون تلاش کادر بهداشتی و درمان کشور قابل دسترسی نبود. آن‌‌چه باعث شد ایران حتی در اوج تحریم‌‌های ظالمانه و مشکلات اقتصادی بتواند هم‌‌سطح با کشورهای پیشرفته جهان به ارائه خدمت به بیماران بپردازد نتیجه همت و غیرت شبانه روزی جامعه پزشکی، پرستاری، پیراپزشکی و کادر بهداشتی، آزمایشگاهی و خدماتی بیمارستان‌‌ها و مراکز بهداشتی برای غربالگری به موقع، بیماریابی و مداوای بیماران  بوده است. ارتقای ارائه خدمات درمانی ایران، مرهون زحمات جامعه پزشکی است که از همان سال‌‌های ابتدایی انقلاب اسلامی ایران در روزهای جنگ تحمیلی، قدم به عرصه مبارزه با دشمن نهاده بودند و پابه‌‌پای سربازان در جبهه‌‌ها می‌‌جنگیدند و یا در بیمارستان‌‌ها جانی تازه به سربازان وطن می‌‌بخشیدند و امروز در خط مقدم نظام سلامت به جنگ با ویروس کرونا مشغولند.

شنا با دست‌‌های بسته در دریای تحریم‌‌ها

پس از شیوع کرونا در جهان، همه کشورها از جمله ایران، دچار کمبود شدید اقلام حفاظت فردی شدند؛ پرستاران و پزشکان بیمارستان‌‌های آمریکا و اروپا به دلیل کمبود لباس‌های محافظتی، مجبور به استفاده از کیسه زباله برای حفاظت از خود در برابر ویروس کرونا شدند. اتفاقی که با تکیه بر توانمندی و دانش بومی و تلاشهای تولیدکنندگان داخلی، هیچگاه در ایران شاهد آن نبوده‌‌ایم.

انستیتو پاستور ایران از 30 بهمن ماه 98 وارد ماراتن سنگین و نفس‌گیر مبارزه با کرونا شد و با تمام قوای علمی و نیروی انسانی زبده و ماهر خود توانست در فرصت بسیار کوتاهی با طرح‌ریزی بهترین استراتژی تشخیص و شناسایی موارد مشکوک و مبتلا به کرونا در سطح استان‌های مختلف کشورمان، نهایت استفاده از ظرفیت‌های محدود تشخیصی در روزهای نخست شیوع را داشته باشد.

در 15 روز نخست مقابله با کرونا، ایران توانست ظرفیت تشخیصی خود را از 60 مورد در روز به دو تا سه هزار مورد تست روزانه برساند؛ ایران برخلاف برخی از کشورهای اروپایی که دچار اشتباه مدیریتی در انجام تست‌‌های تشخیصی کووید19 شدند، در ابتدا تست را در بیماران بستری انجام داد و سپس به صورت پایلوت آن را در بیماران سرپایی انجام داد. در زمان حاضر ایران قابلیت انجام 30 تا 40 هزار تست روزانه را دارد و بر اساس اعلام انستیتو پاستور ایران، این ظرفیت قابل افزایش به 70 هزار مورد است.

جمهوری اسلامی ایران در جریان پاندمی کووید19 با تکیه بر توان داخلی توانست در کمتر از دوماه از یک واردکننده تجهیزات پزشکی به یک تولیدکننده و سپس به یک صادرکننده این تجهیزات تبدیل شود!

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری از فعالیت 5000 شرکت دانش‌‌بنیان داخلی در ایران خبر داد و وزارت بهداشت نیز خرید 4000 دستگاه ونتیلاتور از شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان داخلی را در دستور کار خود قرار داد. ایران همچنین توانست هزاران کیت سرولوژی را به کشورهای پیشرفته‌‌ جهان صادر کند که دستیابی به این مهم، آن‌‌هم در دوران سخت همزمانی کووید19 و تحریم‌‌ها، دستاوردی بی‌‌نظیر و نمایانگر تلاش شبانه‌‌روزی متخصصین داخلی برای خودکفایی در زمینه پزشکی است.

انتهای پیام/