شتاب تعطیلی و رکود صنعت چاپ؛ بودجه اختصاص یافته پاسخگوی نیازهای چاپخانه‌داران نیست
گروه استانها- صنعت چاپ با اشتغال‌زایی بالا یکی از صنایع مهم و حیاتی در بین پنج صنعت نخست بیشتر کشورهای توسعه یافته جهان است اما در ایران با قدمت کهن هنوز جایگاهش به خوبی شناخته نشده و رکود گریبان‌گیر واحدهای وابسته آن شده است.
به گزارش تسنیم از اصفهان، 11 شهریور سال 1382؛ صنعت چاپ ایران با بیش از دو سده قدمت دارای هویت شد و "روز ملی صنعت چاپ" نام گرفت اما با قدمت طولانی و ید بالای توانمند توانگران عرصه چاپ کشورمان این صنعت با وجود فراز و نشیب‌های ناهموار تاکنون نتوانسته رشد خود را با کشورهای پیشرفته همگام سازد.
امروزه در دنیا ارتباط بین کالا و مشتری را چاپ و بسته‌بندی تعیین می‌کند، شاید کمتر صنعتی را بتوان در دنیا یافت که تأثیرگذاری آن بر صنایع دیگر به مانند صنعت چاپ باشد. نقش صنعت چاپ به‌عنوان صنعت مادر و پیشران تولید در بین تمامی صنایع پذیرفته و شناخته شده است.
کاربرد صنعت چاپ فقط در بخش نشر کتاب، مجله، روزنامه، بولتن و برگه‌های تبلیغاتی نیست بلکه صنعت چاپ در رشد تولید ناخالص ملی جزو پنج صنعت نخست و از اثرگذارترین صنایع است.
با بررسی ساده و با چشمانی غیرمسلح می‌توان حضور صنعت چاپ را در کنار و همراه خود حس کرد. آیا صنعت شیرینی و شکلات بدون حضور با کیفیت صنعت چاپ می‌توانست به قله‌های ترقی و صادرات و تولید دست یابد. آیا صنعت دارویی کشور و صنایع آرایشی و بهداشتی توان رقابت با آن همه محصول خارجی بزک شده با انواع تکنیک‌های چاپی را بدون صنعت چاپ کشورمان داشتند.
آیا صنایع غذایی و آشامیدنی بدون همکاری و توسعه زیرساخت‌ها در صنعت چاپ مجال رقابت با محصولات خارجی را داشتند. فکر نوشیدن نوشابه‌ای با لیبلی بد رنگ و بی‌کیفیت حتی به سر کودکی خردسال نیز نمی‌زند.
در مجموع این صنعت با تمام ویژگی‌های منحصر و چمشگیر در سالیان اخیر با وابستگی به واردات در دوران تحریم و گرانی ارز دچار معضلاتی شده که به گفته کارشناسان و فعالان این بخش مدیریت ضعیف و ناکارآمد، نبود سرمایه در گردش، عدم توانایی در جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی و نبود متولی مشخص، رکود و تعطیلی واحدهای وابسته به آن را افزایش داده است چرا که گفته می‌شود سرگردانی بین دو متولی یعنی وزارت ارشاد و وزارت صنعت، دغدغه‌های تولید و صنعتگران عرصه چاپ را صد چندان کرده است.
به گفته کارشناسان صنعت چاپ در بد زمانی متولی درست و حسابی ندارد، زمان تحریم، زمان رقابت با کشورهای همسایه، زمان بالا رفتن نرخ ارز، زمان سختی تأمین مواد اولیه، زمان شیوع کرونا در کشورمان که اگر مسئولان به فکر نباشند، ورشکستگی این صنعت دور از انتظار نخواهد بود.
البته این تمام مصائب صنعت چاپ نیست چرا که عده‌ای واردات را به دلیل فقدان مواداولیه، فرسودگی 80 درصدی ماشین‌آلات، عدم نقدینگی، نبود سفارش، قانون‌های نادرست، اجرا نشدن معافیت‌های مالیاتی با گذشت 13 سال از تصویب قانون معافیت چاپخانه‌داران از پرداخت مالیات و سیاست‌گذاری‌های اشتباه از مشکلات پیشروی این صنعت عنوان کردند.
افزون بر این اعطا نشدن تسهیلات بانکی ارزی و ریالی، توقف نوسازی صنعت چاپ و کمبود کاغذ را به‌عنوان معضلات اصلی این صنعت در کشور اعلام کردند که با گرانی کاغذ از سالهای گذشته بحران اقتصادی و حواشی آن بسیاری از صنایع و مشاغل کارگاهی وابسته در ایران را به ورطه رکود و تعطیلی کشانده است.
در این میان تعطیلی نزدیک به 30 چاپخانه در اصفهان در سالهای گذشته و رکود 50 درصدی امسال صنایع چاپخانه‌داران استان اصفهان در مقایسه با سال 98 که این رکود تاکنون تعطیلی ده‌ها واحد این صنعت را در استان با وجود اشتغال‌زایی بیش از 4 هزار نفر به‌طور مستقیم و ده‌ها هزار نفر به صورت غیرمستقیم با صنعت چاپ، نشان از شرایط ناخوش این صنعت دارد.
براساس این گزارش با وجود فراز و فرودهای بسیاری در مسیر کهن صنعت چاپ، این روزها با شیوع کرونا ویروس در کشورمان بحران‌های جدی‌تری پیشروی صنایع وابسته چاپ قرار دارد که با نادیده گرفتن آنها از سوی مسئولان احتمالا شاهد ورشکستگی این صنعت مادر و اخراج کارگران برخی کارگاه‌های حوزه چاپ هم باشیم.
لزوم اصلاح زیرساخت‌های صنعت چاپ
رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران اصفهان با بیان اینکه صنعت چاپ مدت‌ها است با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می‌کند گفت: با شیوع ویروس کرونا مشکلات بیشتری بر این صنعت نیمه تعطیل افزوده شد و اکنون بسیاری از چاپخانه داران استان در تنگنا قرار دارند.
محمدعلی انصاری پور پیرامون اینکه پس از شیوع کرونا در جهان، صادرات و واردات برای اکثر محصولات در جهان صورت نگرفته است اظهار داشت: با توجه به عدم پیش‌بینی ادامه شیوع این ویروس در جهان و خالی ماندن انبارها، امکان ادامه کار برای برخی از کارگاه‌ها تا زمان بهبود اوضاع وجود ندارد. البته همه این موارد وارداتی نیستند اما متاسفانه اجناس داخلی کیفیت لازم را نداشته و چاپخانه‌داران ترجیح می‌دهند از مواد خارجی استفاده کنند.
وی با بیان اینکه دیدگاه دولت به صنعت چاپ دیدگاهی صنعتی نیست افزود: اگر دولت توجه بیشتری به صنعت چاپ می‌کرد شاهد تعطیلی این تعداد از کارگاه‌ها در استان نبودیم.
رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران اصفهان ادامه داد: مهمترین موردی که دولت در زمینه چاپ به آن توجهی نمی‌کند بودجه‌ای است که در اختیار این صنعت قرار داده شده که این میزان به هیچ عنوان پاسخگوی نیازهای چاپخانه‌داران نیست.
وی افزود: صنعت چاپ مانند تمامی صنایع دیگر نیازمند حمایت‌ها و زیرساخت‌های اساسی است که متأسفانه در سالهای گذشته مورد بی‌مهری مسئولان قرار گرفته است.
انصاری‌پور اضافه کرد: دولت تسهیلات مالی را برای اصناف آسیب دیده از کرونا در نظر گرفته است که این می‌تواند برای مدت کوتاهی دردهای چاپخانه داران را کاهش دهد اما مشکلات با این کمک‌های مالی برطرف نمی‌شود.
وی گفت: اگر دولت می‌خواهد کاری برای صنعت چاپ و دیگر صنایع آسیب دیده انجام دهد باید زیرساخت‌های آن صنایع را محکم و استوار سازد وگرنه بعد از کرونا هم شاهد تعطیلی‌ها و ورشکستگی‌ها خواهیم بود.
رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران اصفهان ادامه داد: مایه شرمساری است که ما خود تولیدکننده کاغذ و مقوا هستیم اما اکثر این محصولات را از کشورهای دیگر وارد می‌کنیم.
وی اظهار داشت: اگر تمام کارخانه‌های تولیدی کاغذ و مقوای کشور با حداکثر توان و ظرفیت خود کار کنند، باز هم حدود 25 درصد از نیازهای کشور برآورده می‌شود هر چند که این کارخانجات نیز با مشکلات زیادی دست در گریبان هستند.
انصاری‌پور افزود: در سالهای گذشته ما تلاش کردیم که به صنعت چاپ، ارز دولتی اختصاص داده شود اما متاسفانه متولی این کار که وزارت ارشاد است صنعت چاپ را تنها در حد نشر آثار مکتوب می‌شناخت.
وی با اشاره به عدم تعطیلی برخی کارگاه‌ها در دوران اوج کرونا گفت: برخی از کارگاه‌های چاپ به منظور تولید لوازم بسته بندی برای محصولات شوینده و بهداشتی، دستکش، ماسک و دیگر لوازمی که این روزها بیشتر مورد نیاز خانوارها است، با رعایت موارد بهداشتی به کار خود ادامه می‌دادند اما برای گرفتن مجوز فعالیت با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شدند چرا که مسئولان این امر از لزوم به کارگیری چاپخانه‌ها برای بسته‌بندی مواد بهداشتی بی‌خبر بودند که این هم باز به عدم درک درست از اهمیت صنعت چاپ در جامعه برمی‌گردد.
رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران اصفهان ادامه داد: با این حال امیدواریم پس از پاکسازی کامل کشور از ویروس کرونا، دولت با عزمی جزم به فکر بازسازی زیرساخت‌های صنعت چاپ کشور باشد.
سوءمدیریت گریبان‌گیر صنعت چاپ
وی پیرامون اینکه عدم مدیریت صحیح در نظارت و توزیع کاغذ سبب بروز مشکلات متعدد و حتی شکست بسیاری از چاپخانه‌ها شده است گفت: مشکلات کاغذ به سیستم توزیع آن برمی‌گردد.
انصاری‌پور با بیان اینکه شاخص فرهنگی جوامع، کتاب و مطبوعات است اظهار داشت: نوع توزیع و نگرش در توزیع کاغذ که صرفاً مطبوعات و کتاب به عنوان مصرف‌کننده کاغذ تلقی شوند بزرگترین اشتباه است و متأسفانه در خوشبینانه‌ترین حالت، حداکثر 20 درصد تولیدات صنعت چاپ به این دو بخش اختصاص پیدا می‌کند و بقیه به موادغذایی، دارویی و صنعت تخصیص داده می‌شود.
وی با بیان اینکه توزیع سالم در همه بخش‌ها و نیز حمایت از تولیدات داخل امری واجب است افزود: با توجه به اینکه ارز قابل توجهی به واردات کاغذ تخصیص داده شده است و کارخانه‌های تولید کاغذ در داخل نیز جواب‌گوی همه نیازهای جامعه مانند کاغذ گلاسه نیستند باید توزیع کاغذ به طور صحیح بین همه بخش‌ها انجام شود اما باید توجه داشت که حمایت از تولید داخل هم امری واجب است.
رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران اصفهان درباره تأثیر بحران کاغذ بر تعطیلی چاپخانه‌ها و کارخانه‌ها بیان کرد: بسیاری از چاپخانه‌داران در استان اصفهان به دلیل نبود و یا گرانی کاغذ حاصل از سوءمدیریت‌ها بیکار شده‌اند و این تنها مشکل چاپخانه‌ها نیست بلکه کارخانه‌های تولیدکننده صنایع غذایی و دارویی نیز به دلیل نبود کاغذ مناسب برای بسته‌بندی متوقف شده‌اند.
وی با اشاره به دیگر عوامل توقف فعالیت برخی چاپخانه‌ها گفت: ما در جنگ اقتصادی هستیم اما تیر خوردن از عوامل داخلی زیان‌بارتر است و سوءمدیریت ما را دچار اشکال می‌کند، این مشکل تنها در کاغذ نیست و با توجه به اینکه تمام نهاده‌های صنعت چاپ وارداتی هستند سوءمدیریت و برنامه‌ریزی سبب بروز مشکلات در صنعت چاپ به عنوان دومین صنعت در جهان می‌شود.
انصاری‌پور ادامه داد: پرداخت مالیات توسط چاپخانه‌ها براساس قانون مجاز نیست اما این مشکل کلیشه‌ای در صنعت چاپ هنوز هم با وجود پیگیری‌های فراوان وجود دارد.
وی در ارتباط با تأثیر نامطلوب بحران کاغذ بر خرید کتاب توسط مردم اظهار داشت: وقتی قیمت کالایی بیش از حد بالا برود از سبد زندگی مردم حذف می‌شود و متأسفانه این روزها کتاب از این قبیل کالاها است و فقط در صورت اجبار است که کتاب‌های درسی و دانشگاهی توسط مردم خریداری می‌شود.
به گزارش تسنیم بازسازی زیرساخت‌های صنعت چاپ کلیدواژه‌ای است که در صحبت‌های فعالان عرصه چاپ شنیده می‌شود که تحقق این اهداف نیازمند تغییر نگاه ویژه دولت به عظیم‌ترین صنعت اشتغال‌زا است که با حمایت و هموارسازی مسیر نه تنها حوزه چاپ و چاپخانه‌داران از ترکش‌های شیوع بیماری کرونا پس از پایان این بحران جهانی در امان خواهند ماند بلکه جاده‌های ناهموار سالهای گذشته با نگاه رونق و جهش در تولید پایدار خواهد شد.
انتهای پیام/171/ح