همدان| اندر حکایت کتابخوانی به وقت کرونا/ نحوه فعالیت کتابخانه‌های عمومی در بحران کرونا چگونه است؟
گروه استانها- کتاب دوست و مونس انسان است، دوستی که این روزهابه دلیل شیوع بیماری کرونا مهجورتر شده و دسترسی افراد کتابخوان به آن کمتر است؛ هرچندمسئولان با تمهیدات در نظرگرفته شده برای افراد کتابخوان در کتابخانه‌ها تلاش کردند فضای کتابخوانی بهتر شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، شیوع بیماری کرونا بسیاری از فعالیت‌های فردی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار داد و با تعطیلی فعالیت‌های جمعی در چند ماه ابتدایی شیوع این بیماری و شروع مجدد و محدود این فعالیت‌ها، فعالیت‌های بسیاری از نهادهای اجتماعی شکل متفاوتی به خود گرفت.
از جمله این نهادهای اجتماعی، کتابخانه‌های عمومی بودند که در چندماه ابتدایی شیوع کرونا تعطیل شدند و پس از آن نیز فعالیت‌های فرهنگی خود را در فضای مجازی ادامه دادند و اکنون برای حفظ سلامتی اعضاء، با ظرفیت کمتری پذیرای افراد هستند.
با این وجود کتابخانه‌ها فعالیت خود را با قوت ادامه می‌دهند تا خللی در روند کتابخوانی و فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه‌ها پیش نیاید و سازوکارهایی نیز برای استفاده بهترو راحت‌تر افراد از امکانات کتابخانه‌ها اندیشیده شده است.
رعایت شیوه‌نامه های بهداشتی در کتابخانه ها برای حفط سلامتی اعضاء
عاطفه زارعی درباره وضعیت کتابخانه‌های استان همدان دردوران شیوع بیماری کرونا اظهار داشت: با شیوع بیماری کرونا از اسفندماه سال گذشته، بنابر اعلام ستاد مقابله با کرونا، کتابخانه‌های عمومی مدتی تعطیل شدند و امکان ارائه خدماتی مانند امانت کتاب، استفاده از سالن‌های مطالعه و برگزاری برنامه های فرهنگی مانند نشست‌های کتابخوانی و برگزاری محافل ادبی و کارگاه‌های آموزشی فراهم نبود.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان همدان افزود: اواخر اردیبهشت امسال، کتابخانه‌ها به دستور ستاد مقابله با کرونا و با رعایت شیوهنامههای بهداشتی بازگشایی شدند و تغییراتی در نحوه ارائه خدمات کتابخانه‌ها داده شد مانند اینکه دیگر مانند گذشته قفسه کتابخانه‌ها برای انتخاب کتاب، باز نیستند و تردد افراد به مخازن کتاب ممنوع است.
زارعی بیان کرد: اعضای کتابخانه‌ها، کتاب‌های مورد نظر خود را در سامانه samanpl.ir جستجو می‌کنند و با ارائه مشخصات کتاب به کتابدار، آن را تحویل می‌گیرند و امکان عضویت در کتابخانه‌های عمومی و تمدید عضویت نیز از طریق همین سامانه وجود دارد. همچنین تدابیری اندیشیده شد تا اعضاء کتابخانه که از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی مانند نورمگز در کتابخانه‌ها استفاده می‌کردند، اکنون این امکان را در منزل داشته باشند.
وی با بیان اینکه برای حفظ سلامتی اعضاء، از ورود افراد بدون ماسک به کتابخانه‌ها جلوگیری می‌شود، عنوان کرد: ظرفیت سالن‌های مطالعه کم شده و از یک میز چهار نفره، تنها یک نفر می‌تواند استفاده کند و فاصله بین میزها را نیز به دو متر افزایش داده‌ایم.
استقبال اعضاء از فعالیت‌های مجازی کتابخانه‌ها
زارعی با اشاره به اینکه "برای معرفی کتاب از فضای مجازی استفاده شد" گفت: هر کتابخانه با راه‌اندازی یک شبکه مجازی و پیوستن اعضای کتابخانه به آن، خدمات و برنامه‌های خود مانند نشست‌های کتابخوانی و خوانش و نقد کتاب را در فضای مجازی ادامه می‌دهند که با استقبال اعضاء هم روبرو شده و این امکان به وجود آمد که افراد بیشتری بتوانند از این برنامه‌ها استفاده کنند.
وی افزود: نشست‌های مجازی، کارگاه‌های داستان‌نویسی، شاهنامه‌خوانی و شعرخوانی و به‌زودی کارگاه‌های شعر کودک و نوجوان، در فضای مجازی برگزار می‌شود و باتوجه به اینکه در این روزها بیشتر به خانه‌نشینی توصیه می‌شود و استفاده کودکان و نوجوانان نیز از فضای مجازی بیشتر شده است، سعی ما بر این است که برنامه‌های مناسبی را متناسب فرهنگ کشور و ذائقه فرهنگی مردم در فضای مجازی داشته باشیم.
وی درباره تأثیر شیوع بیماری کرونا بر فعالیت‌های کتابخانه‌ها اظهار داشت: قبل از شیوع این بیماری، کتابخانه‌ها فضای پویایی داشتند و برای اجرای برنامه‌های جمعی و حضوری، افراد زیادی به کتابخانه‌ها مراجعه می‌کردند که اکنون چنین امکانی فراهم نیست و انجام فعالیت‌ها در فضای مجازی، از شور و هیجان کتابخانه‌ها کاسته است و هرچند برنامه‌هایی مانند دهمین جشنواره کتابخوانی رضوی در بستر فضای مجازی و به صورت الکترونیکی برگزار شد اما شور و هیجان حضور در کتابخانه کمتر اتفاق افتاد.
زارعی دراین‌باره افزود: در بخش کودک و نوجوان کتابخانه‌ها نیز، طبق شیوهنامههای بهداشتی مراجعه کودکان و نوجوانان به کتابخانه‌ها ممنوع است و تنها والدین آنها می‌توانند برای دریافت و بازگرداندن کتاب مراجعه کنند و همین موضوع نیز بر فضای شاد و پرجنب‌وجوش کتابخانه‌ها تأثیر داشته است.
زارعی درباره تجهیز کتابخانه‌های استان همدان در چندماه اخیر گفت: در این مدت، فعالیت‌های عمرانی کتابخانه‌های عمومی انجام می‌شدند و حدود شش پروژه عمرانی در حال انجام است که پیشرفت خوبی داشته‌اند و کتابخانه عمومی شهید مظاهری مریانج با 99 درصد پیشرفت ساخت و همچنین کتابخانه شهدای گمنام رزن، در بخش کتابخانه در حال ارائه خدمات هستند و تنها سالن‌های سینما و آمفی‌تئاتر آنها به بهره‌برداری نرسیده که در آینده نزدیک آماده می‌شوند.
وی افزود: در شهرستان فامنین نیز یک کتابخانه آماده افتتاح و توسعه کتابخانه شهید مطهری این شهرستان نیز تاکنون 95 درصد پیشرفت داشته است. همچنین کتابخانه آیت‌الله بهاری شهرستان بهار نیز بازسازی شده و پیشرفت 90 درصدی داشته است و دو کتابخانه عمومی در روستاهای ملایر و تویسرکان با مشارکت بانک پاسارگاد در حال ساخت هستند که امیدواریم امسال به بهره‌برداری می‌رسند.
زارعی درباره تجهیز کتابخانه‌های استان به کتاب‌های جدید بازار نشر گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هرساله برای هر کتابخانه با توجه به شرایط و رتبه آن، کتاب‌هایی ارسال می‌کند و در کتابخانه‌ها قسمتی به نام کتاب‌های نو رسیده وجود دارد که در معرض دید اعضاء قرار می‌گیرد و هرچند بخش نشریات کتابخانه‌ها براساس شیوهنامههای بهداشتی فعلا تعطیل هستند اما نشریات نیز به صورت مستمر برای کتابخانه‌ها ارسال می‌شوند.
وی در پاسخ به سوالی درباره تمهیدات کتابخانه‌ها برای ترغیب مردم به کتابخوانی در شرایط کنونی عنوان کرد: مدت زمان امانت کتاب که قبلا دو هفته بود اکنون یک ماه شده تا اعضاء کمتر مجبور باشند به کتابخانه‌ها مراجعه کنند، همچنین کتاب بعد از بازگرداندن، در محیطی قرنطینه می‌شود و پس از طی مدتی در قفسه‌ها قرار می‌گیرد. در مدت تعطیلی کتابخانه‌ها، عضویت اعضاء به‌صورت خودکار تمدید شد و7945 برنامه فرهنگی در طول سه ماه تعطیلی کتابخانه‌های عمومی استان، در فضای مجازی انجام شد.
وی افزود: سعی می‌کنیم ارتباط وتبادل نظر با مردم را در فضای مجازی حفظ کنیم و از آنها می‌خواهیم کتاب‌هایی را که می‌خوانند، معرفی کنند تا منتشر کنیم، علاوه بر مسابفات سراسری و استانی، هر کتابخانه مسابقات مستقل برگزار می‌کند و همچنین جشنواره کتابخوانی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، نشست‌ها و محافل ادبی مانند محفل ادبی هگمتانه از طرف اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان همدان به مناسبت‌هایی مانند سالروز عملیات مرصاد و عید غدیر و مناسبت‌های دیگر برگزار شد.
زارعی گفت: همچنین در دهه محرم، نشست شعرخوانی عاشورایی در قالب ده محفل ده شب به ابتکار نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و با حضور شاعران آیینی برگزار شد که هر شب اختصاص به یک استان داشت.
تسهیل شرایط برای مراجعه افراد به کتابخانه‌ها
یک کتابدار درباره میزان مراجعه افراد به کتابخانه‌ها بیان کرد: کتابخانه‌ها پذیرای اعضاء هستند اما ظرفیت سالن‌های مطالعه به دلیل رعایت مسائل بهداشتی کمتر شده است و اعضاء نیز در شرایط شیوع بیماری کرونا، تمایل چندانی برای حضور در اماکن عمومی ندارند و با وجود رعایت شیوهنامههای بهداشتی و فاصله اجتماعی در کتابخانه‌ها، مراجعات برای امانت کتاب نیز، کمتر شده است.
وی درباره آسیب بیماری کرونا به کتابخانه‌ها و کتابخوانی گفت: به نظرم همین که افراد علاقمند به کتاب و مطالعه در این شرایط و برای حفظ سلامتی خود، کمتر به کتابخانه‌ها و برای امانت و مطالعه کتاب مراجعه می‌کنند، آسیبی است که از این بیماری متوجه افراد کتابخوان شده است.
وی افزود: سعی می‌کنیم شرایط را برای حضور و مراجعه افراد به کتابخانه‌ها تسهیل کنیم تا ارتباط اعضاء با کتابخانه قطع نشود و به این منظور تعداد روزهای امانت کتاب و تعداد کتاب‌هایی که اعضاء می توانند به امانت ببرند، دو برابر شده است و همه جریمه‌ها در این ایام بخشیده شدند تا شرایط بهتری برای افراد کتابخوان فراهم شود.
وی همچنین گفت: البته وضعیت مطالعه در جامعه چندان مناسب نیست و فضای مجازی در کاهش میزان مطالعه افراد مؤثر بوده است و از طرف دیگر همین فضای مجازی و آسیب‌های آن سبب شده که افراد به کتاب و مطالعه بازگردند.
انتهای پیام/741/س
