موسیقی نمایش "علمدار" اُپرا نیست / روایت روز پایانی زندگی حضرت عباس(ع)

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، موسیقی نمایش «علمدار» عنوان رویدادی است در سوگ و رثای حضرت عباس(ع) و برای اجرا در دهه سوم محرم تدارک دیده شده است.

رویداد «علمدار» که شاید بتوان آن را «کنسرت نمایش» نامید، شامل یازده تابلوی نمایشی است که براساس هر تابلو موسیقی آن نوشته شده است. قرار است بخش موسیقی این رویداد با حضور ارکستر سمفونیک تهران اجرا شود.

برای آشنایی بیشتر با این رویداد پای صحبت‌های پوریا خادم آهنگسازِ رویداد «علمدار» نشستیم. در ادامه متن صحبت‌های این آهنگساز جوان را می‌خوانید:

ما در این کنسرت نمایش، یک راوی روی صحنه داریم که متن را برای مخاطب روایت می‌کند. همچنین این اجرا طراحی جلوه‌های بصری و طراحی نورِ متفاوتی دارد.

سال 1394 پوئم سمفونی «علمدرا» را نوشتم که زمانش 18 دقیقه بود. این پوئم سمفونی را با اجرای ارکستر سمفونیک آذربایجان ضبط کردیم و بعدها هم منتشر شد. در همان سال‌ها هم ارکستر سمفونیک تهران این پوئم سمفونی را اجرا کرد.
در موسیقی - نمایشِ «علمدار» برخی از تِم‌های پوئم سمفونیِ «علمدار» استفاده شده است، اما این اثر به کلی با اثر قبلی (پوئم سمفونی علمدار) متفاوت است.

موسیقی - نمایش «علمدار» یک ساعت و نیم زمان دارد و موسیقی آن براساس متن نوشته شده است.

رهبری ارکستر را در این رویداد بردیا کیارس برعهده دارد. تکخوانِ این اثر هم پوریا اخواص است. قرار است نخستین راویِ ما هم داریوش ارجمند باشد. بنابراین است که راوی در هر شب از اجرا تغییر کند.

تهیه کننده کنسرت نمایشِ «علمدار» پرویز پرستویی است و کارگردانی را آقای پارسایی برعهده دارد.

برای همه چیز فکر شده و کلمه به کلمه‌یِ گفتارِ راوی در پارتیتورِ نوشته شده است و همه چیز سرجای خودش قرار دارد.

موسیقی - نمایش «علمدار» روز آخر زندگی حضرت عباس را روایت می‌کند و نوشتن موسیقی این اثر حدود سه ماه طول کشید.

ما برای این رویداد از عنوانِ «موسیقی - نمایش» استفاده می‌کنیم. در موسیقی کلاسیک غرب «اُپرا» وجود دارد که ترکیبی از نمایش و موسیقی است و نقش‌ها با هم دیالوگ دارند. همچنین «اوراتوریو» هم فُرم دیگری در اجراهای موسیقی کلاسیک غرب است که خوانندگان در کنار ارکستر به اجرا می‌پردازند و دیگر خبری از نمایش به آن مفهوم نیست.

ما در این رویداد راوی داریم. کار ما فُرم اُپرا یا تئاتر موزیکال نیست و فُرمی معاصر دارد. گروه حرکتی هم داریم که کار خودش را انجام می‌دهد، اما بازیگر نداریم. آنچه ما در کنسرت نمایش «علمدار» اجرا می‌کنیم، پوئم سمفونی و سمفونی هم نیست. 

پوئم سمفونی یک قطعه است. اما ما در اینجا 11 تابلو داریم که هر تابلو بیانگرِ قسمتی از واقعه است و این تابلوها با پیشبرد نمایش تغییر می‌کند.

موسیقیِ «علمدار» را براساس تِم‌های شرقی نوشته‌ام و در ادامه بسط و گسترش داده‌ام. راوی ها را کارگردان انتخاب می‌کند و نخستین راوی‌مان داریوش ارجمند خواهد بود. راوی‌های بعدی هنوز مشخص نیستند.

رهبری ارکستر در اجرای موسیقیِ این پروژه را بردیا کیارس برعهده دارد. کیارس رزومه مشخصی دارد و نیاز به گفتن ندارد. تجربه کارهای بزرگی در کارنامه دارد. چیزی که از ارکستر می‌شنوم عالی و راضی کننده است. بچه‌های ارکستر هم با تمام توان کار میکنند و در حال حاضر همه چیز خوب پیش می‌رود.

نوازندگان ارکستر خوب هستند و کیارس هم به بهترین شکل قطعه را با نوازندگان تمرین می‌کند.

قیاسِ این اجرا با اجراهای قبلیِ «پوئم سمفونی علمدار» اشتباه است؛ اساسا اثری که در پیش رو داریم، کاملا متفاوت با «پوئم سمفونی علمدار» است که چند سال پیش اجرا شد.  آن اجراها در جای خودش خوب بود و این هم در جای خودش اجرای خوبی خواهد بود. قرار نیست بگوییم که کدام خوب و کدام بد است.

تا جایی که یادم هست خیلی از نوازندگانی که الان در ارکستر هستند، در زمان آقای رهبری هم بودند. نوازندگان جوانی که اکنون در ارکستر هستند، همه درجه یک هستند و با تمام توانشان به دنبال اجرایی خوب هستند.

نکته مهمی که در فضای کنونی ارکستر هست؛ اشتیاق نوازندگان برای تمرین‌ها و بهتر کردنِ صدادهی ارکستر است. شاید مهمترین دلیل این امر، شیوه کارِ بردیا کیارس است که هر جلسه روحیه نوازندگان را برای تمرین بعدی بهتر می‌کند.

به جز موسیقی - نمایش «علمدار» آثار دیگری هم آماده انتشار دارم. در حوزه پیانوی میکروتونال با کوک تغییر یافته ایرانی بوده است. قطعه آریوبرزن منتشر شد و برخی قطعه های دیگر مثل دونوازی با ویلن آلتو.
آلبومی به نام «رعشه» را آماده انتشار دارم که حاصل دونوازیِ پیانو و ساکسیفون است که علیرضا حمزه‌لو ساکسیفونش را نواخته است. آن پروژه هم به سرپرستی بردیا کیارس اجرا و ضبط شده است. این آلبوم شامل چهار قطعه از آهنگساز معروف آرژانتینی «آستور پیاتزولا» است. همچنین در این آلبوم یک قطعه هم با عنوان «رعشه» از ساخته‌های من است.

انتهای پیام/