دانشگاه‌ها باید سالانه گزارش مسئولیت اجتماعی ارائه دهند

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم به نقل از مرکز خبر شورایعالی انقلاب فرهنگی، بیست و دومین کنگره سراسری همکاری‌های دولت، دانشگاه و صنعت برای توسعه ملی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران و مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری در شیراز به صورت حضوری و آنلاین برگزار شد.

 سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، بحث رابطه دانشگاه و صنعت را موضوعی محوری عنوان کرد و اظهار داشت: تحولات حوزه صنعت و علم در جهان اهمیت بسیاری دارد چرا که جهان با ظهور فناوری‌های نو و شکل‌گیری فناوری‌های بالا با یک پیچیدگی و تغییر الگوواره‌های علم و صنعت مواجه شد.

وی با بیان اینکه اساساً فناوری‌های نو انتقال از فناوری شیئی به فناوری رقومی را رقم زدند، تأکید کرد: با انتقال از فناروی‌های شیئی به صنعت و فناوری‌های رقومی، اساس روش‌ها و کارکردهای علم و صنعت تغییر می‌کند.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران افزود: شکل‌گیری مورس در اواخر قرون نوزدهم و فراهم شدن ارتباط با فرامحل به صورت هم‌زمان در واقع آغاز جهانی شدن به شکل امروز بود و در واقع جهانی شدن امروز به معنای ارتباط همه جهان با هم در یک لحظه است که زنده شدن این ارتباط بر مبنای لحظات است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: این تحول عظیم تحت تأثیر شکل گیری اولیه صنعت همزمان ارتباطات به وجود آمد و تحول بعدی نیز منجر به  ظهور فناوری‌های دیجیتال شد که تمام عرصه‌ها را تغییر داد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در شرایطی از رابطه صنعت و دانشگاه صحبت می‌کنیم که فناوری‌های نو باعث شده پوسته جدیدی در علم و فناوری دنیا شکل گیرد و خوشبختانه در ایران نیز به طور هم‌زمان علوم شناختی، هوش مصنوعی، فناوری‌های نانو و بایو و... در مراکز علمی مورد توجه قرار گرفته و البته ضرورت دارد رشته‌های جدید دانشگاهی ایجاد شود.

وی با بیان اینکه الگوریتم در سده‌های قبل وجود داشته است و در زبان ریاضی از آن استفاده می‌شد امروزه به عنوان زبان زندگی مطرح است، افزود: در حال حاضر این الگوریتم‌ها هستند که نظام بانکداری را تعریف می‌کنند، صنعت چهارم به عنوان صنعت فیزیکی ـ سایبری محقق می‌کنند و برای میلیاردها دیوایس که تحت تأثیر آی او ای  شکل گرفته‌اند، فرآیند تعریف می‌کنند.

 عاملی با تأکید بر اینکه فناوری‌ها یک تغییرات بنیادی داشته‌اند، تصریح کرد: منشأ این تغییرات، دانش بوده است اما دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور به تناسب این تغییرات بنیادی، تحول پیدا نکرده‌اند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در شرایطی از رابطه صنعت و دانشگاه صحبت می‌کنیم که فناوری‌های نو باعث شده پوسته جدیدی در علم و فناوری دنیا شکل گیرد و خوشبختانه در ایران نیز به طور هم‌زمان علوم شناختی، هوش مصنوعی، فناوری‌های نانو و بایو و... در مراکز علمی مورد توجه قرار گرفته و البته ضرورت دارد رشته‌های جدید دانشگاهی ایجاد شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران بر شناخت وضعیت موجود تأکید کرد و گفت: افزایش پایان‌نامه‌های که از حمایت بازار و صنعت برخوردار بوده اند، افزایش اعتبارات دانشگاهی که از بخش صنعت تأمین می‌شود و افزایش اعتبارات تحقیق و توسعه کشور به عنوان مواردی که رابطه دانشگاه و صنعت را تأمین می‌کند، بسیار حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه میزان اعتبارت اختصاص یافته در کشور برای تحقیق و توسعه در مقایسه با سایر کشورها راضی کننده نیست، افزود: کشور چین در سال 2018 مبلغی نزدیک به  553میلیارد دلار به تحقیق و توسعه اختصاص داده است که 2.19درصد تولید ناخالص ملی چین را شامل می‌شود، همچنین آمریکا 511 میلیارد دلار و 2.7درصد از تولید خالص ملی، ژاپن با 165 میلیارد دلار و 3.147 درصد از تولید ناخالص ملی، آلمان 118میلیارد دلار و 2.09درصد تولید ناخالص ملی و کشور کره جنوبی 91 میلیارد دلار و 4.02درصد تولید ناخالص ملی به تحقیق و توسعه اختصاص داده‌اند و البته لزوماً این بودجه ها از محل منابع دولتی نیست و بخش مهمی از آن توسط بخش خصوصی تأمین می‌شود.

عاملی با بیان اینکه شرکت‌هایی که از فناوری‌های نو استفاده می‌کنند بالاترین سطح تحقیق و توسعه را دارا هستند و به عنوان 10 شرکت اول دنیا مطرح هستند، خاطرنشان کرد: طبق آمار سال 2018 آمازون 22 میلیارد دلار، شرکت آلفابت به عنوان شرکت پدر گوگل 16میلیارد دلار را به تحقیق و توسعه اختصاص داده‌اند که البته در سال 2019 آلفابت و گوگل این عدد را به 24 میلیارد دلار افزایش داده‌اند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: قطعاً تحقیقی که منجر به پیشرفت و توسعه نشود، دوام نخواهد داشت.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در دهه 90 بسیاری از شرکت‌های کشورهای پیشرفته ترجیح می‌دادند که اعتباری را برای تحقیق و توسعه توسط دانشگاه اختصاص ندهند و علت آن عدم کارآیی پژوهش ها در تقویت چرخش تولید بود و ترجیح می دادند که داخل چرخه تولید مسائل خود را حل کنند. به نظر می رسد علیرغم اینکه پیوند خوبی بین شرکت های بزرگ کشور و دانشگاه به وجود آمده است ولی همچنان باور موثری به دانش، نوآوری  و کارآمدی دانشگاه ها کم رنگ است لذا بودجه های تحقیق و توسعه درصد کمی از اعتبارات هزینه و سرمایه ای شرکت ها را شامل می شود. طبق بررسی‌های انجام شده برخی از شرکت‌های مهم کشور به این سمت رفته‌اند که بخشی از اعتباراتشان (4درصد) را به تحقیق و توسعه اختصاص دهند.

وی با تأکید بر اینکه انجام تحقیق به منظور توسعه و پیشرفت است، تصریح کرد: اگر موانعی وجود دارد که تحقیقات منشاء توسعه شود باید آن موانع را برطرف کرد.

عاملی گفت: اگر به حوزه‌های بین رشته‌ای توجه نشود، رابطه دانشگاه و صنعت نیز به صورت مؤثر تأمین نمی‌شود

به گفته دکتر عاملی یکی از اموری که باعث استفاده بهینه از دانشگاه می‌شود وجود رشته‌ها و تخصص‌هایی است که اساساً امکان حرکت بدون تحقیق و توسعه را ندارند به عنوان مثال براساس تحقیقات انجام شده رشته‌های داروسازی، صنایع پتروشیمی، صنایع نفتی و... به تحقیق و توسعه اهمیت می‌دهند.

وی با تأکید بر اینکه نوآوری به عنوان یکی از حوزه‌های مهم ارتباط دانشگاه و صنعت مطرح است، افزود: به عنوان مثال حوزه‌هایی مثل پزشکی از راه دور، نانو، بایو و صنایع هواپیمایی و صنایع دفاعی و ده ها مثال دیگر که مربوط به محصولات پیچیده است بدون تحقیق و توسعه نمی‌توانند به عرصه نوآوری قدم بگذارند چرا که نوآوری بر حیات و سود شرکت‌ها و تأثیرگذاری جهانی مؤثر است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به ماهیت بین رشته‌ای پدیده‌های جدید اشاره کرد و گفت: اگر به حوزه‌های بین رشته‌ای توجه نشود، رابطه دانشگاه و صنعت نیز به صورت مؤثر تأمین نمی‌شود.

 عاملی اظهار داشت: متأسفانه در وزارت علوم سازوکاری برای بین رشته‌ای ها وجود ندارد و به سازوکاری برای دانش‌های ترکیبی نیاز داریم

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تصریح کرد: اساساً مفهوم پیشرفت توسعه پایدار مولفه‌ای است که به سلامت انسان و کاهش تخریب محیط زیست و هوا توجه می‌کند که البته نقدهای جدی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از منظر دینی وجود دارد به عنوان مثال رشد و تعالی انسان به عنوان مؤلفه‎های مهم  در توسعه پایدار وجود ندارد. در عین حال این رویکرد، نگاه همه جانبه تری را به پیشرفت تامین می کند.

عاملی بر اهمیت امور تأثیرگذار، بر ضرورت بین رشته‌ای شدن دانشگاه و صنعت تأکید کرد و گفت: متأسفانه در وزارت علوم سازوکاری برای بین رشته‌ای ها وجود ندارد و به سازوکاری برای دانش‌های ترکیبی نیاز داریم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه روش و دانش‌های جدید به صورت بین رشته‌ای است، افزود: ولی سازوکارهای لازم برای آن فراهم نشده است که ستاد نقشه جامع عملی کشور باید ایجاد سازوکار لازم برای رشته‌های بین رشته‌ای را به صورت جدی انجام دهد.

وی با تأکید بر اینکه حوزه بین رشته‌ای‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد، خاطرنشان کرد: با مطالعه تجربه‌های جهانی درمی‌یابیم بعد از گذشت یک دهه از جنگ جهانی دوم که امریکا و اروپا خودشان را پیدا کردند به دانش یکپارچه توجه ویژه کردند.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: دانش یکپارچه به دلیل ضرورت رویکرد چندرشته‌ای، در واقع از بازاریابی به وجود آمد.

عاملی به شکل‌گیری بازاریابی یکپارچه ارتباطاتی اشاره کرد و گفت: بازاریابی یکپارچه ارتباطاتی به این معنا است که چندین دانش با هم ترکیب شود تا بتوان حل مسئله انجام داد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی توجه به دانش‌های بین رشته‌ای را رکن مهم کارهای بزرگ دانست و افزود: در دانشگاه‌های کشور به همکاری چند دانشگاهی، همکاری دانشکده‌های داخل دانشگاه و همکاری گروه‌ها با یکدیگر به عنوان یک ضرورت برای تقویت پژوهشی چندین متغیره و حل مسائل بزرگ در بازار و جامعه نیاز است.

وی افزود: متاسفانه در حال حاضر اساساً کارهای پژوهشی چند رشته‌ای که محصول همکاری‌های گروه‌ها و دانشکده‌های متعدد است، ضعیف است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بر چند سیاست جهت تقویت رابطه دانشگاه، جامعه و صنعت تاکید کرد و گفت: یکی از سیاست‌هایی که می‌تواند به اختصاص اعتبارات بیشتر به بخش تحقیق کمک کند این است که برای شرکتی که اعتباری به بخش تحقیق و توسعه اختصاص می‌دهد مشوق هایی فراهم شود به عنوان مثال تخصیص اعتبار برای بخش تحقیق و توسعه یک مؤلفه برای رتبه‌بندی صنایع کشور باشد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران پیشنهاد داد: همچنین به شرکت‌هایی که بودجه‌ای به تحقیق و توسعه اختصاص می‌دهند، معافیت‌های مالیاتی تعلق گیرد، در رتبه‌بندی بین‌المللی و ملی دانشگاه‌های کشور نیز میزان اختصاص اعتبار به تحقیق و توسعه به عنوان یک مؤلفه در نظر گرفته شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر مسئولیت اجتماعی دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: دانشگاه‌ها باید سالانه گزارش مسئولیت اجتماعی ارائه دهند. به عنوان مثال یکی از سه محور اساسی برنامه سوم دانشگاه تهران به مسئولیت اجتماعی اختصاص پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه  نسل جدید دانشگاه، دانشگاه های مسئولیت پذیر در قبال جامعه است، تأکید کرد: همه دانشگاه‌های کشور نیازمند برنامه مسئولیت اجتماعی دانشگاه هستند.  

عاملی بر ضرورت شروع جامعه‌گرایی در نظام قبل از دبستان تأکید و اظهار کرد: باید قبل از دبستان جامعه‌گرایی در کودک تقویت شود و در دبستان ارتقاء یابد و در متوسطه تبدیل به یک رابطه واقعی‌تر و مهارتی‌تر با بازار شود در واقع شعار آموزش‌وپرورش مبنی بر اینکه "هر دانش آموز یک مهارت" باید به درستی اجرا شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با بیان اینکه دانشگاه کانال انتقال به مشاغل مرتبط است و این نیازمند یک راهکار ها و راهبردهای موثر است، تصریح کرد: دانشجو مقطع کارشناسی باید بتواند در طول دوران تحصیل ارتباط با بازار داشته باشد و اگر نتواند این ارتباط را برقرار کند نباید فارغ‌التحصیل شود. 

وی به کتاب‌های قبل از دبستان در کشورهای پیشرفته اشاره کرد و گفت: در کتاب‌های این مقطع با طرح یک مسئله ساده به منظور حل جمعی آن، کار گروهی را آموزش می‌دهند و دانش آموز از سن 5 سالگی تمرین کار گروهی و تقسیم کار برای انجام کار جمعی را تجربه می کند.

 عاملی بر ضرورت تقویت مسئولیت اجتماعی تأکید کرد و افزود:  عقل جمعی ارزش بسیار بالایی دارد و خطاپذیری آن نسبت به عقل فردی بسیار کمتر است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان ابراز امیدواری کرد: «کنگره سراسری همکاری‌های دولت، دانشگاه و صنعت برای توسعه ملی» زمینه‌های عملی و نظری اثرگذاری در رابطه دانشگاه، جامه و صنعت فراهم کند.

انتهای پیام/