یادداشت| غنیمت "فرصت" در اندیشه امام باقر(ع)
پیروزی برای کسی خواهد بود که از تک تک لحظاتی که در آن هست استفاده صحیح برده و در جهت افزایش دانسته‌ها و تجارب خود در تمام موقعیت‌هایی که در آن حضور دارد و زمان‌هایی که از عمرش می‌گذرد قدم برداشته باشد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در طول زندگی تمامی انسان‌ها فرصت‌ها و لحظات نابی را می‌توان پیدا کرد که افراد بسته به توانایی‌هایی که دارند می‌توانند از آن فرصت‌ها کمال استفاده را ببرند و از طریق آنها به آنچه می‌خواهند برسند؛ فرصت‌هایی که ممکن است تکرار نشدنی باشد و دیگر پیش نیاید؛ فرصت‌هایی که از دست رفتنشان ضرر عظیمی را می‌تواند متوجّه انسان کند.
بسیارند افرادی که در کهنسالی حسرت سنین جوانی را داشته و یا بیمارانی که با حسرت، وضعیت دوران سلامتی خود را بازگو می‌کنند و یا بسیار شنیده‌ایم کسانی که فرصت‌های خوبی را در امر ازدواج، انتخاب کار و یا رشته تحصیلی‌ای که می‌توانستند در آن موفق باشند از دست داده‌اند و امروز تنها با اندوه از آنها یاد می‌کنند.
اما نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که بسیاری از حسرت‌های ذکر شده دیگر فایده‌ای نداشته و امکان جبران نخواهند داشت، لذا لزوم دقت و محافظت از فرصت‌های پیش‌رو و گرفتن تصمیم درست در زمان مواجهه با آنها از نکات ضروری‌ای است که نباید از آن غافل شد؛ البته باید به این نکته نیز توجه داشت که افراد در زمان مواجهه با بسیاری از فرصت‌ها مجال و وقت زیادی برای انتخاب نخواهند داشت و چه‌بسا در زمانی کوتاه که بعضاً توأم با فشارهای روحی، روانی و محیطی نیز ممکن است باشد، باید واکنش و تصمیم سریعی بگیرند که آن تصمیم تأثیرش می‌تواند تمام زندگی آنها را دستخوش تغییراتی اساسی قرار دهد.
کم نیست موقعیت‌هایی که به انسان پیشنهاد داده می‌شود و او باید در کمترین زمان ممکن، عکس‌العمل و تصمیم مناسبی را نسبت به آن بگیرد و اعلام کند؛ در اینجا چه‌بسا حتی یک بله و یا خیر می‌تواند داشته‌های انسان را بر باد دهد و یا اسباب ترقّی و پیشرفت قابل توجهی را به وجود آورد.
در این موقعیت بی‌شک فردی که از تجارب و اندوخته‌های فکری جامع‌تر و بی‌نقص‌تری برخوردار باشد می‌تواند تصمیمی بهتر را بگیرد و به مطلوبی صحیح و استوارتر دست یابد که لازمه تحقّق این تصمیم صحیح، استفاده درست و بهینه از زمان‌ها و اوقاتی است که تا به آن لحظه پشت سر گذاشته است؛ لذا در احادیث بسیاری دستور به قدرشناسی نسبت به فرصت‌ها داده شده است. در همین راستا، امام باقر علیه‌السلام در حدیثی زیبا می‌فرماید: «إِیَّاکَ وَ التَّفْرِیطَ عِنْدَ إِمْکَانِ الْفُرْصَةِ فَإِنَّهُ مَیْدَانٌ یَجْرِی لِأَهْلِهِ بِالْخُسْرَان[1] مبادا فرصت‌هاى به دست آمده را از دست بدهى که در این میدان، آن که وقت را ضایع کند، زیان مى‌بیند.»
بی‌شک کسی که دانش خود را افزایش داده و از تجارب گذشته خود و دیگران بهره‌مند شده و از زمان‌های زندگی‌اش درست استفاده کرده باشد در لحظات تصمیم‌گیری، تصمیمات بهتری را گرفته و از فرصت‌هایی که داشته است بهترین بهره را خواهد برد و از زیانی که در روایت به آن اشاره شده رهایی خواهد یافت.
پس پیروزی برای کسی خواهد بود که از تک تک لحظاتی که در آن هست استفاده صحیح برده و در جهت افزایش دانسته‌ها و تجارب خود در تمام موقعیت‌هایی که در آن حضور دارد و زمان‌هایی که از عمرش می‌گذرد قدم برداشته باشد، چنان‌که در روایتی امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام چنین تأکید می‌فرماید: «إنَّ عُمرَکَ وقتُکَ الّذی أنتَ فیهِ[2] عمر تو، همین وقت و زمانی است که هم‌اکنون در آن به سر می‌بری (آن را غنیمت بشمار)».
لحظاتی که هرچند خود شاید موقعیت مستقلی نباشند اما استفاده صحیح از آنها به منزله دروازه‌ای خواهد بود که از طریق آن بتوان به منافع زیادی دست یافت و از هرگونه خسران و زیانی نجات پیدا کرد.
* حجت‌الاسلام طاهر قلی‌زاده محمدی استاد حوزه علمیه قم
================
پی‌نوشت:
[1] ـ بحارالأنوار ج 75 ص 165
[2] ـ غررالحکم حدیث 3023
انتهای پیام/