گزارش| روزگار سیاه محیط زیست بکر طارم با پساب طلای سبز تولیدی / شهرک صنعتی طارم همچنان بی‌بهره از سیستم "تصفیه مرکزی"
گروه استانها ـ واحد‌های روغنکشی زیتون طارم سالانه حجم عظیمی از پساب آلوده را وارد محیط زیست بکر منطقه کرده و مرگ تدریجی حیات را رقم می‌زنند، اما با این وجود با گذشت سال‌ها هنوز شهرک صنعتی این شهرستان مجهز به سیستم تصفیه مرکزی نشده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، شهرستان طارم به عنوان یکی از قطب‌های تولید زیتون کشور همواره مطرح بوده و رتبه نخست در زمینه تولید این محصول را به خود اختصاص داده است. سالانه قریب به 45 هزار تن محصول از سطح زیر کشت 20 هزار هکتاری باغات این شهرستان برداشت می‌شود که بنا بر آمار موجود کم‌تر از نیمی از محصول وارد چرخه روغنکشی می‌گردد.
با این حال واحد‌های فراوری خانگی و صنعتی زیتون از سال‌های گذشته در شهرستان طارم در حال فعالیت هستند که همین امر یکی از دلایل توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در این شهرستان شده است اما همین واحد‌ها علی‌رغم داشتن جنبه‌های مثبت فراوان در منطقه دارای تاثیرات سو نیز هستند چراکه فعالیت این واحد‌ها همانند زخمی عمیق بر پیکره محیط زیست و طبیعت بکر این شهرستان شده است. واحد‌های صنعتی فراوری و خصوصا روغنکشی زیتون باید دارای سیستم‌های تصفیه باشند تا مانع از گسترش و پراکندگی پساب آلوده به نمک، هیدروکسید و اسید سیتریک در محیط اطراف شوند. اما آنطور که مشهود است این امر مورد توجه قرار نگرفته است چراکه سالانه بیش از 90 میلیون متر مکعب پساب که دارای غلطت آلودگی بسیار بالاتر از حد استاندارد است و برای رفع تلخی زیتون استفاده می‌گردد توسط واحد‌های روغنکشی تولید شده و در محیط رها می‌شود.
پساب آلوده شاید به طور مستقیم وارد آب‌های زیرزمینی نشود اما در نهایت آلودگی آن‌ها را نیز در پی خواهد داشت. از سویی دیگر این پساب آلوده وارد مزارع، آب‌های سطحی و رودخانه‌ها می‌شوند و مرگ حیات را در هر نقطه که ورود یافته است، رقم می‌زنند.
با این‌که از سال‌ها قبل موضوع تصفیه پساب زیتون در واحد‌های فراوری خصوصا در شهرک صنعتی مطرح بود و باید این شهرک صنعتی به تصفیه مرکزی مجهز می‌شد پساب زیتون را تصفیه کند اما آنطور که به نظر می‌رسد این مسئله چندان مورد توجه واحد‌های فراوری، شهرک صنعتی، ارگان‌خای ذیربط و مسئولان استانی قرار نگرفته و به یکی از دغدغه‌های تکراری اهالی این شهرستان تبدیل شده است، با این حال رسیدگی به این امر نیز یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های دوستداران محیط زیست این منطقه نیز محسوب می‌شود.
اما سوال این است با توجه به آغاز فصل برداشت زیتون طارم و شروع مجدد فعالیت واحد‌های روغنکشی در منطقه آیا در سال جاری اقدامی در راستای تصفیه پساب حاصل از واحد‌های مذکور انجام خواهد شد؟ چرا شهرک صنعتی طارم هنوز هم مجهز به سیستم تصفیه مرکزی نیست؟
مهدی عباسی، رئیس شورای ملی زیتون ایران در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: بیشترین میزان تولید زیتون کشور از سطح باغات شهرستان طارم زنجان برداشت می‌شود به طوری که میزان برداشت سالانه این محصول قریب به 45 هزار تن است اما در سال جاری بنا به دلایلی میزان محصول تولیدی دچار افت چند ده درصدی شده و میزان برداشت بر اساس پیش‌بینی‌ها کاهش خواهد یافت.
وی افزود: بیش از 50 درصد از زیتون تولیدی شهرستان طارم وارد فاز فراوری به شکل کنسرو شده و کم‌تر از نیمی دیگر برای استحصال روغن زیتون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رئیس شورای ملی زیتون ایران با ابراز تاسف از این‌که واحد‌های روغنکشی زیتون پساب تولیدی را که دارای آلودگی بالایی است در طبیعت رها می‌کنند تاکید کرد: دولت باید تسهیل‌گری‌های لازم در این زمینه را انجام دهد اما علی‌رغم این موضوع هیچ اقدامی انجام نمی‌گیرد و مشکل پساب واحد‌های فراوری سال‌ها است که همچنان با قدرت پا برجا است.
از سویی دیگر علی اسدی، معاون فنی اداره کل محیط زیست استان زنجان در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: واحد‌های روغنکشی زیتون در طول سال، سه ماه فعالیت دارند و در طول مدت مذکور با این‌که تولید پساب دارند اما اقدامی برای تصفیه فاضلاب انجام نمی‌دهند. ذکر این نکته ضروری است که بیشتر واحد‌های روغنکشی زیتون هیج گونه مجوز فعالیت از طرف اداره محیط زیست استان ندارند زیرا نتوانسته‌اند استاندارد‌های لازم را کسب نمایند.
وی افزود: خروجی پساب واحد‌های فراوری زیتون دارای آلودگی‌های شدیدی است به طوری که گاها این آلودگی به بیش‌از 10 برابر حالت استاندارد نیز می‌رسد و همین امر مانع ارائه مجوز بوده است با این وجود تنها دو واحد فراوری روغنکشی تا حال حاضر موفق به دریافت مجوز از سازمان محیط زیست استان شده است.
معاون فنی اداره کل سازمان محیط زیست استان زنجان با اشاره به این‌که محیط زیست پیشنهاد داده تا واحد‌های روغنکشی زیتون با دو فاز روغن و تفاله فعالیت کند و فاز سوم یعنی آب را حذف نماید گفت: با این اقدام آب وارد فاز روغنکشی نشده و پسابی تولید نمی‌گردد، چرا که اگر آب نیز مورد استفاده قرار گیرد باید تصفیه شود اما واحد‌های فراوری فاقد این بخش هستند.
وی با انتقاد از این‌که علی‌رغم پیگیری‌های فراوان هنوز شهرک صنعتی شهرستان طارم فاقد "تصفیه مرکزی" است گفت: طبق ضوابط شهرک صنعتی موظف است پساب را تصفیه کند و پس از استاندارد سازی آن را در محیط رها سازی نماید اما به دلیل بالا بودن هزینه نصب، هنوز این اقدام وارد فاز اجرایی نشده و مورد مطالعه قرار دارد.
به گفته اسدی، پساب آلوده زیتون مستقیما به باغات، رودخانه‌ها و مسیل‌ها هدایت می‌شود که این امر می‌تواند علاوه بر آلودگی محیط زیست، حیات برخی موجودات را نیز با خطر رو به رو سازد.
حال با تمام این اوصاف از گفته مسئولان مربوطه مشخص است که در سال جاری نیز همچون سال‌های گذشته هیچ اقدام مناسبی در راستای تصفیه پساب واحد‌های روغنکشی زیتون شهرستان طارم انجام نخواهد گرفت و این آلودگی همچنان زخمی بر پیکره طبیعت و محیط زیست شهرستان خواهد زد. اما با این حال امید می‌رود مسئولان مربوطه و ارگان‌های درگیر در این موضوع همچون شهرک صنعتی، محیط زیست، جهاد کشاورزی و بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی با همفکری هم اقدامی گره گشا در برابر این معضل داشته باشند و محیط زیست بکر طارم را با تصفیه پساب‌های آلوده همچنان حفظ کنند و مانع مرگ تدریجی حیات در هندوستان ایران شوند.
انتهای پیام/ش
