نشست عدالت آموزشی| فانی: تبعیض آموزشی از تبعیض طبقاتی نشات می‌گیرد/ حاجی‌بابایی: درآمد برخی مدارس از شرکت نفت بیشتر است

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، نشست تخصصی عدالت آموزشی در نظام جمهوری اسلامی با حضور حمیدرضا حاجی بابایی نماینده مردم همدان درمجلس شورای اسلامی و وزیر آموزش و پرورش در دولت دهم، علی اصغرفانی وزیر سابق آموزش پرورش در دولت یازدهم، حجت‌الاسلام والمسلمین علی ذوعلم عضو هیئت علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و جمعی از نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در محل موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد.

فانی در ابتدای این نشست اظهار داشت: رویکرد من در این بحث کاربردی و عملی است و خیلی به بحث‌های نظری ورود نمی‌کنم. تعریف من از عدالت آموزشی متناسب با استعدادها و نیاز دانش‌آموز است.

وی افزود: فارغ‌التحصیل باید در جامعه نقش‌آفرین باشد و هیچ کودک نوجوانی بدلیل عدم تمکن مالی نباید از آموزش و تحصیل محروم بشود. در عدالت کمی و ضعمان نسبتاً قابل دفاع است اما دربعد کیفی مشکل داریم و تبعیض در کیفیت کولاک می‌کند.

فانی گفت: متاسفانه شاهدیم در برخی مناطق محروم رشته ریاضی و تجربی تدریس نمی‌شود. اصل 3 و اصل 30 قانون اساسی همه دولت‌ها را موظف کرده خدمات تحصیلی رایگان به دانش آموزان ارائه کند.

وزیر سابق آموزش و پرورش گفت: اگر سند تحول بصورت کامل هم اجرایی شود عدالت کمی و کیفی خواهیم داشت که اجرای آن نیز ملزوماتی را دارد.

وی در ادامه گفت: اگرتبعیض در نظام آموزشی وجود دارد شکی نیست اما من با توجه به تجربه نیم قرن سابقه در آموزش و پرورش می‌گویم تبعیض آموزشی از تبعیض طبقاتی نشئات می‌گیرد و فقط کسی که پول دارد مشکل هزینه فرزندش را خود حل می‌کند. اینکه گفته می‌شود مدارس غیرانتفاعی باعث این تبعیض شد درست نیست.

فانی گفت: اقداماتی که دولت بعد از انقلاب انجام داد تاسیس مدارس نمونه دولتی بود که من در سال 1365 ایجاد کردم و هدف توجه و حمایت از دانش آموز مستعد محروم بود. مدارس شبانه و شاهد هم در این راستا ایجاد شد.

وی ادامه داد: دولت‌ها تلاش می‌کردند از طریق اقداماتی در مدارس دولتی انجام می‌دهند فاصله را کم کنند اما موانع وجود دارد، موانعی که موجب عدم تحقق عدالت آموزشی است؛ نخست اینکه آموزش و پرورش در اولویت نبوده است. دوم اینکه بسیاری از مسئولین فکر می‌کنند آموزش و پرورش از مسائل پیش پا افتاده و دم دستی است. در اینجا دو اشکال اساسی اصلی و بینشی وجوددارد که باعث شده هرساله میانگین 20 تا 25 درصد با کسری بودجه مواجه شویم.

فانی گفت: سهم آموزش و پرورش درGDP از میانگین جهانی پایین‌تر است؛ بودجه عمومی هم کمتر از میانگین جهانی است که نتیجه‌اش به عدول از استانداردها منجر می شود.

وی افزود:معلم وضعیت مطلوب معیشتی، هویتی و منزلتی ندارد؛ انگیزه لازم را هم ندارد. همچنین یک سوم مدارس ما ایمن نیست. در سند تحول نیروی انسانی مدیریت پژوهش و ارزشیابی منابع مالی و...ارکان آموزش پرورش هستند.

فانی گفت:حاکمیت باید بودجه آموزش و پرورش را فراهم کند؛ حالا چه دولت اصلاح طلب باشد چه دولت اصول گرا و چه اعتدالگرا. یا دولت یا حاکمیت، یا بودجه ندارد که به آموزش پرورش اختصاص دهد یا دارد و نمی‌خواهد بدهد. دولت می‌گوید بیشتر از این نداریم! درست است که مخاطب بایدها خودمان (وزرای آموزش و پرورش) هستیم اما دست خالی هستیم و دولت به وزارتخانه پول نمی‌دهد. فاصله طبقاتی را مردم ایجاد نمی‌کنند اما وزیر هم ایجاد نمی‌کند.

وزیر سابق آموزش و پرورش ادامه داد: سال 1352 هم بدلیل اینکه درآمد نفت بود همه مدارس را دولتی کردند اما آیا تبعیض از بین رفت!؟ آیا عدالت آموزشی ایجادشد!؟

وی گفت: مجلس شورای اسلامی 1384 مصوب کرده که کنکور حذف شود اما مافیای کنکور مانع می شوند. تاکنکور هست این قضایا هست، مافیای کنکور هست،هزینه های تحمیلی به خانواده ها هست. تعدادی از مافیای کنکور بین نمایندگان نفوذداشته و دارند. اگر کنکور حذف شود بخشی از مشکلات حل شدنی است .عدالت کیفی باید دردستور کاردولت و مجلس قراربگیرد.

فانی گفت: رهبرانقلاب 11 شهریور درخصوص نصاب تربیتی فرمودند که این موضوع باید سرفصل مباحث ما بشود که ببینیم نصاب تربیتی _عدالتی که می گوییم کجاست؟

وی افزود: دولت موظف است سالانه حداقل نیم درصد به سهم آموزش و پرورش بیفزایدتا برسیم به برنامه توسعه ششم و هفتم.از میانگین جهانی نباید پایین تر باشیم.همین را تصویب کنند آموزش و پرورش می تواند قدری قدعلم کند.

حاجی بابایی نیز در این نشست اظهار داشت: در تربیت خطاب خدا به قرآن انسان است ،انسان به معنای تام و کامل است .معنایش این است که همه انسانها حق دارند از همه شرایط برای تربیت شدن استفاده کنند.این عدالت است .خداوند عادل است و انسان را عادل خلق کرده ،عادلانه قرآن فرستاده،پیامبرفرستاده و شرایط را آماده کرده که تربیت بشوند.

وی افزود:انسان عادلانه خلق شد و عادلانه هم باید تربیت شود .حکومت در یک کشور اولین وظیفه اش آموزش و بهداشت است .هیچ تبعیضی نباید در آموزش وجود داشته باشد و مکرر هم در قانون اساسی به لحاظ کمی و کیفی تاکید شده است.قانون اساسی ما برای تربیت انسان براساس قرآن کریم است.

حاجی بابایی ادامه داد: حکومت وظیفه دارد برای همه انسانها شرایط کافی و صددرصدی مهیا کند.طبقات ممکن است وجود داشته باشد اما حکومت آمده که جبران کند برای کسانی که نمی‌توانند شرایط را فراهم کند و ضعف انسان‌ها را جبران کند.

وی گفت: نظام تعلیم و تربیت ما دستخوش سیاست های گوناگون شده است و رهبرمعظم انقلاب مکرر در سخنرانی های خود تاکید کرده اند به داد مدارس دولتی برسید. دانشگاه فرهنگیان و تیزهوشان را می‌خواستند تعطیل کنند اما مقام معظم رهبری جلوی آن را گرفت.

این مقام مسئول گفت: عدالت آموزشی یعنی بهترین معلم را برای همه بچه‌های کشور آماده کرد. در طول 40 سال گذشته به هر دلیلی آموزش و پرورش اولویت دولتها نبوده است وزیرآموزش پرورش هم به سختی از دولت بودجه می گیرد اما وزیرخارجه و سایروزرا راحت بودجه می گیرند.

وی افزود: حدود 300 هزار کمبود معلم داریم که اولین ضربه اش به محرومین وارد می شود.نظام رتبه بندی معلمان سال 92 آماده بود. معلمان باید جایگاه هیئت علمی داشته باشند. همچنین برخی از مشکل اعتقادی دارند یعنی اعتقاد ندارند که قرآن هدایتگراست که این یعنی سند 2030

حاجی بابایی گفت: رهبر انقلاب فرمودند دربرگزاری برنامه ها هرچه ستادکرونا بگوید عمل می کنم اما نمی دانم دانش آموزان را به حکم چه کسی به سرکلاس فرستادیم،ریسک بزرگی بود و ما هرکاری کردیم ستادکرونا قبول نکرد که بچه ها سرکلاس نروند.

وی افزود:با مدارس غیردولتی مخالف نیستم اما مخالف خصوصی کردن با زور و فشار هستم . درآمدبرخی مدارس از شرکت نفت بیشتر است البته برخی از متدینین هم مدارسی راه اندازی کرده اند که از هرجهت استاندارد است.

ذوعلم نیز در این نشست اظهار داشت: طبقه‌بندی‌های سیاسی یکی از مسایل اصلی و مهم ماست. گاهی مسائل اصلی در اثرجناح بندی های سیاسی فراموش می‌شود.

وی افزود: متاسفانه مسایل اساسی تعلیم و تربیت که حل مسائل سیاسی اقتصادی اجتماعی دربلند مدت درگیر آن است مغفول مانده است.

ذوعلم گفت: رهبر انقلاب به سند روشن، شفاف، قابل اجرا و رشد در عمل تاکید دارند تا بشود آن را در مسیر ثابت قرار داد. ایشان می‌فرمایند سند تحول باید ترمیم بشود. زمان‌بری و شاخص‌گذاری بشود.

وی در ادامه افزود: حاکمیتی بودن آموزش پرورش را در همه کشورها التزام دارند اما اهرمی که در اجرا به کارمی رود مهم است‌. آیا مدارس حاکمیتی ما خواسته اسلام و انقلاب را اعمال می کنند ؟خیر!اعتقادمعلم در کلاس حرف اول و آخر را می زند

ذوعلم گفت: سه مرکز داریم که هرسه به آموزش و پرورش بی اعتناست: نخست مجموعه ریل گذارنظام یعنی مجلس شورای اسلامی. دوم دولت که باید مسئله آموزش و پرورش را فراتراز یک وزارت خانه ببیند مانند بهداشت ودرمان که همه مردم و نهادها درگیرآن هستند  و سوم شورای عالی انقلاب فرهنگی که بار آموزش و پرورش را از خودش سلب کرده است درحالی که باید به کمک آموزش و پرورش بیاید.اگر این سه ضلع با اراده واقعی کنارهم قراربگیرند در بازه زمانی 5 الی 10 ساله می توانند تحولی درآموزش و پرورش ایجادکنند.

وی در ادامه بیان داشت:تعطیلی مدارس به نفع تعلیم و تربیت ما نیست حضور دانش آموز و معلم در کلاس باعث رشدبیشتر و بهتر تحصیلی دانش آموز می شود. ما به آموزش پرورش اشکال می گیریم اما اتوبوس و مترو که همه کنارهم ایستاده اند کسی نمی تواند ایراد بگیرد.تعطیلی مدارس ساده ترین راه است اما آسیب زاست.

ذوعلم گفت:یکی از علت های اصلی مشکلات این است که صاحب نظران کمتر دور یک میز نشسته اند.لذا هر کدام از نگاه و سیاست خاصی برخورد می کنند و ازهم جدابوده و جدا فکر می کنند.روشی که برای تصویب نسخه 2030 دنبال شد همان روش را باید برای عملی کردن سندتحول بکار بگیریم. مهمترین فقدان ضعف نگاه تربیتی معناگرا ،آینده گرا در کلیت حاکمیت است.قوه قضاییه نیز یکی از وظایفش نظارت بر اجرای قوانین است که یکی از آنها سند تحول بوده است که البته اقداماتی را انجام داده اما موثرنبوده است.

این کارشناس مسائل تعلیم و تربیت گفت: باید بصورت جدی به بحث عدالت آموزشی بپردازیم که به تعبیررهبرمعظم انقلاب عدالت در راس همه اهداف انقلاب است.

وی درپایان سخنان خود ابراز داشت: مطالبه گری مبتنی بر مطالعه و پژوهش در جامعه لازم است و مجلس امروز نقطه امیدماست.بازتولیدعدالت آموزشی خودش را در عرصه سیاست هم نشان خواهد داد.

همچنین درپایان این نشست نیز نمایندگان تشکلهای دانشجویی به ارائه نظرات و طرح سئوالات خود پرداختند.

رحیمی از دفتر تحکیم وحدت به قبولی های امسال در کنکور سراسری و تبعیض آموزشی اشاره کرد و سپس گفت: رتبه اول ریاضی در مصاحبه ای گفته است سالیانه 15 الی 20 میلیون شهریه پرداخت می کردم و این نشان می دهد در این سیستم آموزشی با پول می توان امکانات بیشتری در اختیار داشت.

فیروزآبادی از دفتر تحکیم وحدت نیز خطاب به میهمانان جلسه گفت: مخاطب بایدها و نبایدها خود شما هستید. شما می گویید 2030 بد است ولی نمی گویید چه کاری برای مقابله با آن می کنند. همچنین شفافیتی در قبال پیاده سازی سند تحول بنیادین وجود ندارد که یکی از مشکلات ماست.

پیرایی دبیر کل مجموعه مشورت جوامع استان تهران به این نکته اشاره کرد که اینکه آموزش و پرورش اولویت دولت نیست اشتباه است بلکه اولویت حاکمیت نیست. پیرایی خطاب به میهمانان جلسه گفت: شما زمانی وزیر آموزش و پرورش بوده اید و برای این بی عدالتی باید در جلسات هیأت دولت یقه پاره می کردید ولی تعارض منافع اجازه این کار را به شما نداد.

پناهی قائم مقام اتحادیه انجمن اسلامی مستقل نیز به رشد قلرچ گونه مدارس سمپاد اشاره کرد و در آخر اصلاح جایگاه معیشتی و اجتماعی معلمان را متذکر شد.

انتهای پیام/