گزارش|خیابان‌های قم مسیر ویژه برای دوچرخه ندارد/ دوچرخه‌سواری کودکانه با دلشوره‌های مادرانه
گروه استانها- سهم دوچرخه در حمل‌ونقل درون‌شهری قم آن‌قدر ناچیز است که حتی در آمارها نیز نمی‌گنجد که نیاز است در کنار مطالبه عمومی همت مسئولان را نیز در این موضوع مهم به‌ویژه در حوزه فرهنگ‌سازی شاهد باشیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، نیاز نیست از کسی آدرس بپرسم، پلاکاردهایی که هرکدام کلمه پرپر شده را در خود جا داده و با شمع و گل از طرف بازماندگان روی سراسر دیوار کوچه نصب‌شده آدرس را نشانم می‌دهد.
روبه روی در که می‌ایستم دلم آشوب می‌شود، صدای سکوت خانه از پشت دیوارها در گوشم زنگ میزند. حرفی برای گفتن ندارم و دوباره به سمت خیابان حرکت می‌کنم.
مرگ، این روزها تمام چهره شهر را چنگ زده و سایه به سایه‌مان حرکت می‌کند انگار اصرار دارد به بودنش عادت کنیم اما نمی‌شود.حتی تصورش کشنده است، دنیایی که با بیدار شدن صبح تاریکی‌اش شروع می‌شود و تا کابوس‌های شبانه‌مان ادامه دارد.
جای خالی که دیگر با هیچ‌چیز پر نخواهد شد و همیشه همیشه حسرت آتش گونه آن تمام وجود کسی که با آن مواجه شده را خاکستر می‌کند. حالا اگر آن شخص مادر باشد و حسرتش، فرزند نوجوانی که لحظه‌لحظه قد کشیدنش را خون‌جگر خورده بماند.
خبر کوتاه بود، نوجوانی 12 ساله که هنگام دوچرخه‌سواری در خیابان حضرت معصومه (س) با کامیون برخورد کرده و جان خود را ازدست‌داده مرگش کوچه‌ای را سیاه‌پوش کرده است.
احوال خانه‌شان را قبل از تصادف تصور می‌کنم، شاید صبح که از خانه بیرون می‌رفته مادرش آن‌قدر سرگرم کارهای خانه بوده که بدون آن‌که نگاهش کند جواب خداحافظی‌اش را داده و در حال خورد کردن پیاز ناهاری بوده که می‌خواسته دورهم جمعشان کند اما هیچ‌وقت فرصت نشد که تشرش بزند: غذایت را تمام کن.
به این فکر می‌کنم که حالا تنها یادگاری‌اش از آن روز دوچرخه‌ای است که از فشار و ضربه کامیون مچاله شده و تا ابد تصویر فرزندی را برایش تداعی می‌کند که موقع خداحافظی بدرقه‌اش نکرده و هیچ‌گاه فرصت تجربه دوباره مدرسه و بازی‌های زنگ تفریح با دوستانش را پیدا نکرده است.
دوچرخه‌ای که امروز دل‌شوره همه مادران آن منطقه شده و شاید تا مدت‌ها گوشه حیاط تک‌تک اهالی آن خیابان خاک بخورد.
چرا ساده‌ترین و دل‌چسب‌ترین تفریح روزهای گرم و چسبناک بچه‌ها در این سنین باید تهدیدی برای جانشان باشد و دل والدینشان را این‌چنین بلرزاند؟
سینا خداداد پدر دو پسربچه 8 و 11 ساله می‌گوید: دوران ما خطرناک‌ترین وسیله برای پسربچه‌ها موتور بود و اجازه نداشتیم تا قبل از 18 سالگی موتورسواری کنیم اما حالا حتی دوچرخه‌سواری هم خطرناک شده و بچه‌هایی که می‌توانند مسیر خانه تا مدرسه را به‌راحتی با دوچرخه بروند مجبور هستند از سرویس مدرسه استفاده کنند.
فاطمه سرلکی نیز نگرانی‌های مادرانه‌اش را این‌گونه توضیح می‌دهد که: باوجوداین همه ماشین و علاقه رانندگان به‌سرعت بالا در کوچه‌های 10 متری و 15 متری مسکونی هم نمی‌توانم اجازه بدم بچه‌ها دوچرخه‌سواری کنند و حتی بچه‌ها دربوستان‌ها هم از دست موتورسوارها در امان نیستند.
علی عطار زاده 12 ساله که ساکن خیابان پرتردد نیروگاه است اما سر نترسی دارد و می‌گوید: من که با دوچرخه همه‌جا میرم و در جواب من که از او می‌پرسم حتی در خیابان‌های اصلی هم دوچرخه‌سواری می‌کنی می‌گوید: چند بار با بچه‌ها شرط‌بندی کردیم و از عقب به یک وانت چسبیدیم، خیلی کیف داد، راننده نمی‌تونست ما رو ببینه که پشت سرش هستیم.
صحنه عبور بچه‌هایی با سن کم با دوچرخه از وسط خیابان در بعضی از مناطق و خیابان‌ها بیشتر است، انگار بچه‌های این مناطق سر نترس‌تری دارند و شرط‌بندی برای تک‌چرخ زدن و چسبیدن به ماشین‌های باری یکی از تفریحات تابستانه‌شان است.
متأسفانه در خیابان‌های شهر قم چیزی به‌عنوان ایمنی و فضای ایمن دیده نمی‌شود درحالی‌که بعضی از شهرها مدت‌هاست مسیرهای ویژه تردد دوچرخه داشته و اصفهان به‌عنوان پیشرو در این فرهنگ حتی برای اصلی‌ترین خیابان‌های شهر نیز مسیر ویژه دوچرخه‌سواری طراحی کرده است.
اگرچه این روزها در قم نیز خبرهای خوبی شنیده می‌شود، اتمام مطالعات طرح جامع دوچرخه‌سواری و ساخت پیست حرفه‌ای دوچرخه‌سواری در پردیسان شاید آغازی برای پایان این‌همه ناایمنی در خیابان‌های شهر باشد.
اجرای فاز نخست احداث مسیر ویژه دوچرخه در قم
عباس ذاکریان، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم از اجرایی شدن نخستین مرحله طرح جامع دوچرخه‌سواری در خیابان باجک یک و خیابان شهید صدوقی خبر می‌دهد و می‌گوید: خط‌کشی‌های خیابان اصلاح‌شده و مسیر ویژه دوچرخه به کمک جداکننده مشخص می‌شود، فاز یک این طرح از ابتدای خیابان شهید صدوقی شروع و به میدان مفید ختم شده و در طول خیابان باجک یک نیز اجرا می‌شود.
وی نحوه اجرایی شدن این طرح را به‌صورت فازبندی اعلام کرده و می‌گوید: بر اساس این طرح 350 کیلومتر مسیر ویژه دوچرخه‌سواری طراحی‌شده و ایمنی کسانی که از دوچرخه به‌عنوان یکی از پاک‌ترین وسیله حمل‌ونقلی استفاده می‌کنند، تأمین می‌شود.
ذاکریان از مدیریت دوچرخه‌های امانی بر اساس نرم‌افزار و اجرای قفل‌های نسل چهارم در سطح شهر نیز خبر می‌دهد و می‌گوید به‌زودی 100 دستگاه دوچرخه مجهز به جی‌پی‌اس و قفل نسل چهارم در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
وی معتقد است: استقبال و مطالبه مردم از این طرح و استفاده از دوچرخه می‌تواند در اجرای آن تأثیر بسیاری داشته و طبق برنامه‌ریزی‌ها باید تا 10 سال آینده سهم دوچرخه در سفرهای درون‌شهری به 8 درصد افزایش پیدا کند.
دوچرخه یکی از مغفول‌ترین جایگاه‌ها را در حمل‌ونقل پاک به‌ویژه در شهر قم دارد شهری که زمانی به دوچرخه‌هایش معروف بوده و در همه عکس‌های سیاه‌وسفید آلبوم‌های قدیمی حضور دارد، اما امروز نیازمند فرهنگ‌سازی است تا دوباره این عادت سالم به زندگی مردم بازگردد.
فرهنگ‌سازی که با آغاز پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو هرچند خیلی دیر کلید خورده تا در افزایش سرانه دوچرخه در سفرهای شهری مؤثر باشد، حضور شهردار قم در نخستین روزهای پویش و طی مسیری با دوچرخه و همچنین شرکت اعضای شورای اسلامی شهر و معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم به همراه پرسنل شهرداری حتماً فرهنگ‌سازی در این حوزه را سرعت می‌دهد و توجه مردم را جلب می‌کند.
حامد خسروی، مدیر بخش مطالعات حمل‌ونقل شهرداری قم سهم استفاده از دوچرخ در قم را 13 درصد می‌داند درحالی‌که از این 13 درصد تنها یک درصد آن به دوچرخه اختصاص داده‌شده و باید بگوییم نسبت به سایر وسایل حمل‌ونقلی صفر حساب می‌شود و تنها جنبه تفریحی ناایمن را برای خانواده‌ها دارد.
رضا باقری که باوجود 45 سال سن و مدرک فوق‌لیسانس عمران دوچرخه را جایگزین خودروی خارجی خودکرده معتقد است: اگر امروز در بسیاری از شهرهای توسعه‌یافته در جهان اصلی‌ترین وسیله تردد مردم در سفرهای کوتاه شهری دوچرخه است را باید در فراهم بودن زیرساخت‌های مناسب در کنار فرهنگ‌سازی ببینیم.
گلایه شهروندان از نبود مسیرهای ویژه دوچرخه
وی از نبود مسیرهای مشخص و عدم توجه رانندگان به دوچرخه‌سواران گلایه می‌کند و می‌گوید: دوچرخه‌سواری حتی به‌عنوان یک تفریح و یا ورزش نیز در ایران و به‌خصوص در شهر قم جایگاه خود را پیدا نکرده و باید نسبت به تغییر این دیدگاه از کودکی کار فرهنگی انجام شود. او کشور هلند را مثال میزند.
کشور هلند با 17 میلیون جمعیت و 23 میلیون جمعیت دوچرخه‌ها شاید الگوی خوبی برای نهضت دوچرخه‌سواری در قم باشد. عکس‌های 30سال پیش آمستردام پایتخت هلند شبیه امروز شهرهای ایران است، خیابان‌های عریض و ترافیکی که نتیجه آن در سال 1971 میلادی 3300 تلفات بوده که نام 400 کودک در بین آن‌ها ثبت‌شده است.
نکته جالب در قوانین این کشور حکمرانی دوچرخه‌سواران در شهرهاست، اجرای 35 هزار و 400 کیلومتر شبکه پیچیده از مسیرهای دوچرخه و خطوط ویژه و مستثنا بودن از قوانین ترافیکی در همه شهرها از یک‌شنبه‌های بدون خودرو و با بیش از 10 سال مطالبه مستمر مردم برای داشتن شهری ایمن برای کودکانشان شروع‌شده است.
تغییری که در شهر قم نیز کلید خورده و معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم مسیر طراحی‌شده در طرح جامع دوچرخه‌سواری در سطح شهر قم را بیش از 350 کیلومتر عنوان می‌کند.
ذاکریان یکی دیگر از برنامه‌های تشویقی برای استفاده عموم مردم از دوچرخه را ارائه وام‌های قرضه الحسنه برای خرید دوچرخه و استقرار پایگاه‌های دوچرخه‌های امانی نیز می‌داند.
دوباره از محل تصادف پسربچه 12 ساله با کامیون در خیابان حضرت معصومه(س) عبور می‌کنم، در چند جای دیگر این شهر نوجوان و یا حتی فردی بزرگ‌سال به علت ناایمنی و تصادف با خودرو جان خود را ازدست‌داده است؟ خبری که این روزها از همه کشور به گوش می‌رسد.
زندگی مثل همه روزهای قبل و روزهای هنوز نیامده در خیابان جریان دارد، رانندگان بی‌توجه به اطراف با سرعت رانندگی می‌کنند بدون اینکه بدانند چند روز قبل کودکی اینجا جان داده ، خیابانی که تازه احداث‌شده و می‌توانست از ابتدا و در همان خط‌کشی اولیه مسیر ویژه دوچرخه‌سواری‌اش هم مشخص شود.
باید منتظر اجرای مسیر دوچرخه‌سواری بمانیم و امیدوار باشیم که زودتر از پیش‌بینی‌ها این طرح اجرایی شده و دیگر جان هیچ دوچرخه‌سواری به علت ناایمنی خیابان گرفته نشود و هیچ مادری یادگاری فرزندش دوچرخه مچاله شده‌اش نخواهد بود.
گزارش: راحله روشن
انتهای پیام/456/ ع
