اربعین یعنی درک عینیِ «ما رأیتُ إلّا جمیلا»

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، کربلا با نگاه تاریخی، رویدادی سیاسی بود که انتهای آن منجر به شهادت امام حسین علیه‌السلام و اصحابشان و نیز اسارت کاروانیان شد. در نگاه تاریخی، آنچه پررنگ جلوه می‌کند، عداوت دشمنان و مکر آنان و نیز انفعال جبهۀ حق تا رسیدن به نابودی و هلاکت است، اما کربلا در نگاهی جامع‌الاطراف و با نگاهی ژرف به عمق آینده‌ بشریت،‌ آغازی بود که ثمرات تکوینیِ آن، در طول سالیان بعد آشکار شد؛ هرچند اولین اثرات این قیام، در قالب جنبش‌ها و قیام‌های شیعی تا تزلزل دستگاه اموی و پس از آن، گرایش شدید مسلمانان به محبت عترت نمایان شد و تا جریان اربعین‌های اخیر تداوم یافت.

با این منظر، اگر عاشورا برای عوام و دشمنان خون و شمشیر بود، برای دست‌پروردگان مکتب وحی، سرشار از آموزه‌های حیات‌بخش بود، آموزه‌هایی که می‌گوید برای رسیدن به رشد و فضیلت‌های ایمانی و اخلاقی و برای حرکت به‌سوی اهداف الهی باید از تعلقات دنیا رها شد و دل به تربیت‌های الهی داد؛ همان آموزه‌هایی که از اولین عناصر آن، حبّ به پیامبر صلی الله علیه و آله و عترت پاک ایشان و در گام بعد تبعیت و دل‌سپردن به اهداف و راه این خاندان پاک و مطهر است. از این جهت است که برای شیعۀ بزرگواری چون زینب سلام‌الله علیها، این سِیر تربیتی و این مدل از کاروان حسینی پررنگ جلوه می‌کرد؛ در نگاه این بانوی مکتب وحی، کاروان حسینی در روز عاشورا پایان نیافت بلکه مسیر خود را این بار نه از زمین بلکه از آسمان ادامه داد تا به تدریج و به خواست خداوند، بدان و بدی‌ها را نابود کند، امت‌ها را به‌سوی تمدن الهی سوق دهد؛ از این رو زمانی که دشمنان زمین افتادن جسم یاران حسین علیه‌السلام را می‌دیدند، زینب سلام‌الله علیها ، ارتفاع گرفتن و رشد ارواح اصحاب در درجات رشد و فضل تا «اعلا علیین» و نیز آیندۀ مسیر کاروانیان را می‌دید؛ از این منظر او جز زیبایی چیزی ندید.

اما از مهم‌ترین اثرات برنامه‌ حسینی در ماجرای قیامشان، زیارت اربعین است که اکنون با الگوی کاروانیان مسیر به سوی تمدن الهی را ادامه می‌دهد. در این مراسم شورانگیز و در عین حال معرفت‌زا،‌ گزاره‌هایی از سبک زندگی را شاهدیم که ویژگی آن را جز در احادیث مربوط به عصر ظهور امام عصر (عج) نخواندیم؛ زندگی در پرتو نور امام، مواسات و همیاری، ایثار، مودت، تکریم متقابل و در صورت کلی اخلاق‌مداری در اوج آن، تنها جلوه‌هایی از زیارت اربعین حسینی است. در این مراسم مردم همانند کاروانیان با نژاد، ادیان و مذاهب مختلف جان‌بر کف در مسیر زیارت اباعبدالله علیه‌السلام حرکت می‌کنند، همان هدفی که اصحاب الحسین (ع) برای آن با امام خویش همراه شدند. 

در مراسم پیاده‌روی اربعین با تمام مشکلات و سختی‌های که وجود دارد، شاهدیم مردم چگونه مشتاقانه به سوی سرزمین کربلا حرکت می‌کنند و با تقیّد به عالی‌ترین ارزش‌های ایمانی و اخلاقی حماسه‌ای خلق می‌کنند که خوب و بد را به تحسین وا می‌دارد؛ با توجه به این مسئله، زیارت اربعین حسینی را می‌توان از منظر زینب سلام‌الله علیها «ما رأیت إلا جمیلا» دید.

سعید شیری

انتهای‌پیام/