روایت حسین انتظامی از متن و حاشیه سازمان سینمایی/ آیا جشنواره فجر برگزار می‌شود؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی  در برنامه "نقد سینما" شبکه پنج سیما حاضر شد و درباره شایعه‌های مطرح شده درباره احتمال جدایی خود از سازمان سینمایی صحبت‌ کرد و گفت: در اصل قرار است این اتفاق بیفتد اما به این سرعتی که فکر می‌کنید، نیست. برنامه این است که سال بعد از کشور بروم و صحبت‌هایی شده تا رایزن فرهنگی ایران در وین شوم.

وی درباره اینکه آیا این جدایی به‌معنای تحقق برنامه‌ها و اهدافش در سازمان سینمایی است هم اظهار کرد: در این مدت نسبتاً برنامه‌هایی که درنظر داشتیم انجام شد البته هنوز هم این روند ادامه دارد. این را بهتر از من می‌دانید که دستگاه‌ها به شکل سیستمی کار می‌کنند یعنی خیلی تابع و متأثر از یک فرد نیستند یعنی نهایتاً یک فرد می‌تواند هماهنگی‌های بهتری ایجاد کند. سیاست‌های کلان سازمان سینمایی تابع سیاست‌های کلان وزارت ارشاد است و همه تلاش ما در این سازمان و سایر معاونت‌های تخصصی وزارتخانه این است که آن سیاست‌ها را دنبال کنیم.

رییس سازمان سینمایی در پاسخ به این سؤال مافی که آیا این عزم رفتن باعث نمی‌شود که انگیزه شما کمتر شود؟ توضیح داد: کسانی که با روحیه من آشنایی دارند، می‌دانند که من معمولاً تا آخرین روزی که مسئولیت دارم تلاش می‌کنم با نشاط کار کنم همین الان هم برنامه‌هایی داریم و جشنواره هم در پیش است و... که همه را با جدّیت دنبال می‌کنیم. ضمن اینکه در ابتدا هم عرض کردم که رفتن به وین همان ماجرای حل بودن پنجاه درصد است یعنی هنوز خیلی چیزی نهایی نشده است.

انتظامی درباره تحقق شعار شفافیت در طول مدت کارش هم اظهار کرد: کرونا اساساً شرایط جدیدی در تولید، تصمیم‌گیری و اجرا به وجود آورده، یک راه این است که ما منفعل باشیم، بگوییم بلایی نازل شده و ما کاملا نسبت به آن منفعلیم، وظیفه دیگری که در عرصه تولید و مدیریت فرهنگی وجود دارد این است که برای این زیست کرونایی طراحی‌های اقتضایی کنیم. ما پنج جشنواره داریم؛ اولینش به‌عنوان جشنواره جهانی فیلم فجر قرار بود در اردیبهشت‌ماه برگزار شود که آن موقع هنوز شرایط خیلی مشخص نبود و اعلام شد که با تاخیر برگزار می‌شود اما بعد که شرایط سخت‌تر شد رسماً اعلام شد که برگزاری آن تعطیل و به سال بعد موکول می‌شود.

وی افزود: جشنواره‌های بعدی جشنواره‌های فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان است که اواخر مهرماه  و بعد از آن جشنواره فیلم کوتاه تهران، سپس جشنواره مستند «سینماحقیقت» و بعد فیلم فجر برگزار می‌شود که ابعاد و اهمیت جشنواره فیلم فجر بیشتر از سایرین است. در جلساتی که با پنج دبیر این جشنواره‌ها داشتیم، همیشه حرفمان این بوده است که با همفکری، کمک و مشورت‌جویی با فعالان و صنوف طراحی  متناسب با شرایط امروز و متناسب با اقتضائات سینما داشته باشیم. جشنواره شامل چند بخش است که یکی از آنها به عنوان رقابت اصل جشنواره را تشکیل می‌دهد و جشنواره بر آن استوار است، رکن بعدی نمایش است تا هم آثار جدید دیده شود و هم مردم استقبال کنند، این موضوع شوری در جشنواره ایجاد می کند حتی آن جشنواره‌های تخصصی هم شور لازم را در مخاطب خود ایجاد می‌کند.

انتظامی خاطرنشان کرد: یک جشنواره بخش بازار و آموزش هم دارد. در شرایط فعلی و با توجه به شرایط کرونا قرار بر این شد که در برهه برگزاری، سناریوهای متفاوت داشته باشیم یعنی جشنواره ترکیبی از برگزاری به صورت مجازی و حضوری باشد و در این بین تا جایی که می‌توانیم بیشتر به مجازی اتکا کنیم. البته مثلاً در بخش نمایش به ویژه جنبه‌های تجاری فیلم‌ها، به دلیل احتمال سرقت، نمی‌شود به نمایش مجازی اتکا کرد چون راه حل فنی مبنایی تاکنون برای آن در دنیا پیدا نشده است. در بقیه بخش ها می‌شود اتکای بیشتری به فضای مجازی داشت درواقع اولین جشنواره ما که کودک و نوجوان است با چنین شرایطی برگزار می‌شود و بازخوردهایی که دریافت می‌کنیم برای بقیه جشنواره‌ها حتماً مؤثر خواهد بود.

رییس سازمان سینمایی درباره اینکه آیا سناریوهای طراحی شده می‌تواند پاسخگوی شرایط زمان برگزاری جشنواره‌ها باشد، مطرح کرد: فکر می‌کنم چنین باشد.‌ هرچه جلوتر می‌رویم شرایط برای ما روشن‌تر می‌شود الان هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید در بهمن شرایط کرونایی چگونه می‌شود. بنابراین ما باید یک ترکیب اقتضایی داشته باشیم که طراحی های بخش های مختلف را روی آنها سوار کنیم.

انتظامی در ادامه با اشاره به دبیری محمدمهدی طباطبایی‌نژاد در جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر،‌ درباره جدایی او از سازمان سینمایی گفت: متاسفانه رفتن آقای طباطبایی‌نژاد از سازمان سینمایی صحت دارد. ایشان از صداوسیما به سازمان سینمایی مامور بود و متاسفانه با ادامه ماموریت ایشان موافقت نشد. ما هم البته به صداوسیما پیغام دادیم و گفتیم وقتی شما نیروی خودتان را می‌خواهید و برایش فراخوان می‌زنید اگر برایش برنامه دارید، مثلا اگر می‌خواهید او را به عنوان مدیر شبکه منصوب کنید، اهلا و سهلا ولی اگر فقط می‌خواهید به آنجا برگردد و کاری نکند این نوعی اسراف است.

وی درباره اینکه شنیده می‌شود اختلاف دیدگاهی بین او و طباطبایی‌نژاد وجود داشته یا نه، اظهار کرد: برای اولین بار است که این را از شما می‌شنوم.

او در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه شنیده می‌شود در بحث فیلم «خانه پدری» و «دیدن این فیلم جرم است» با طباطبایی‌نژاد اختلاف دیدگاه و سلیقه داشته و آن اختلافات باعث رفتن طباطبایی‌نژاد شده است، توضیح داد: شما اهل منطقید. بر فرض صحت هم این حرف‌ها مربوط به چند ماه پیش بوده است در حالی که ما حالا با این پدیده مواجهیم.

انتظامی درباره یکپارچگی تهیه‌کنندگان هم گفت: تشتت موجود در میان تهیه‌کنندگان یکی از آسیب‌های جدی سینما بود چون تهیه‌کننده در موقعیتی قرار دارد که تمام پروژه به او مرتبط است. همیشه گفته می‌شد اگر تهیه‌کنندگان یکپارچه شوند شرایط بهتری برای سینما رخ می‌دهد خوشبختانه با توجهِ خودشان و همفکری‌های سازمان سینمایی با آنها، این اتفاق افتاده و امیدواریم با جدیت دنبال شود. ما قبلا به این عزیزان قول داده بودیم که اگر یکپارچه شوند زمینه تفویض اختیار و واگذاری برخی امور به اتحادیه تهیه‌کنندگان وجود دارد که این امر شروع شده، مثلاً تأیید متقاضیان تهیه‌کنندگی جدید سینما به عهده آنها گذاشته شده است. آن‌ها در شورای پروانه ساخت یک نماینده دارند بنابراین حالا آن اتحادیه می‌تواند آن نماینده را معرفی کند حتی من پیشنهاد کردم و به همکارانم در سازمان نوشتم که در اولین تغییراتی که در شورای پروانه نمایش داریم از نماینده اتحادیه تهیه‌کنندگان استفاده کنیم چون برخی از اعضا به جهت اینکه می‌خواهند فیلم بسازند یا به دلایل دیگر ممکن است تشریف ببرند.

رییس سازمان سینمایی در بخش دیگر از این برنامه درباره ایده‌های مطرح‌شده درباره لزوم حذف شورای پروانه ساخت و نمایش توضیح داد: من برخواسته از مطبوعاتم. مطبوعات در میان محصولات فرهنگی کشور به جهت اتکا به قانون صریح، نظارت پسینی دارد. تجربیاتی که ما داریم و اقتضائات امروز این است که هر چقدر ما بر جنبه های پسینی و کنترل‌های درونی اتکا کنیم، توفیق ما بیشتر است یعنی بعضی شیوه‌های ما شاید زمانی جواب می‌داد و شرایط قرنطینه‌ای بود اما آن شیوه ها الان شاید جواب ندهد بنابراین ما هرچقدر به شیوه‌های پسینی اتکا کنیم بهتر است تجربه من هم این را تایید می‌کند. خیلی از مدیران فرهنگی در حال حاضر چنین دیدگاهی دارند.

وی درباره اینکه آیا تهیه‌کنندگان و هنرمندان ما این توان را دارند که ما این اختیار را به آنها تفویض کنیم و دچار خودسانسوری نشوند؟ پاسخ داد: وقتی یک مدیر یا فعال فرهنگی خودش یک نظر دارد، می‌تواند از جنبه نظری درباره مسأله صحبت کند اما وقتی در جایگاه مدیریت قرار می‌گیرد حق ندارد بگوید چون من اینگونه فکر می‌کنم پس شورای پروانه ساخت را تعطیل کنیم چون او موظف به اجرای مقررات است. به یاد دارید که برخی آقایان می‌گفتند من این قانون را نمی‌پسندم چون به ضرر مردم است پس اجرایش نمی‌کنم. این آغاز یک دیکتاتوری است پس باید کاملا در چارچوب قوانین کار کند، خودش را ملزم به اجرای قوانین بداند و آن را با جدیت هم اجرا کند اگر خیلی هم هنرمند است زمینه تغییر قانون را فراهم کند یعنی مقدمات لازم را فراهم کند، مذاکرات لازم را کند و... آن را تبدیل به قانون جدید و جایگزین قبلی کند. به عنوان دیدگاه نظری معتقدم نظارت ها باید پسینی باشد اما به عنوان مدیر اجرایی موظفم قانون را به خوبی اجرا کنم و حق ندارم بگویم که شورای پروانه ساخت باید تعطیل شود.

انتظامی درباره اینکه آیا سازمان سینمایی نمی‌تواند مستقلاً در این مورد ورود کند؟ گفت: نه نمی‌تواند و تا زمانی که تکلیف قانونی‌اش مشخص شود باید با جدیت و با نشاط آن را دنبال کند نه اینکه بگوید چون اعتقادی به آن ندارم پس کاری کنم که این موضوع خود را ناکارآمد نشان بدهد.

رییس سازمان سینمایی در پاسخ به این سؤال که در این ماه‌های پایانی فعالیت آیا عزمش را دارد که این اتفاق بیفتد؟ تصریح کرد: نه به این زودی اصلا محقق نمی‌شود چون یک مسیر طولانی دارد. البته من خوش‌بینم که این بلوغ و پختگی در میان تهیه‌کنندگان در سینما و در ناشران در کتاب به وجود بیاید اما حتماً خاطرتان هست که چند سال پیش وقتی صحبت بر سر این بود که نظارت بر کتاب بر عهده خود ناشران گذاشته شود، برخی از آنها اعلام کردند که این آمادگی را نداریم و ارشاد این کار را کند.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا یکی از دلایل این موضوع این نیست که سالیان دراز مسئولیت را مدام متوجه نهاد دولتی کرده‌ایم و  تصدی را از بخش خصوصی گرفته‌ایم؟ تشریح کرد: بخشی از این موضوع همین است و باعث شده‌است آن‌ها روی مسئولیت شناسی کار نکنند. البته بخشی هم مربوط به این است که ما چارچوب را روشن نمی‌کنیم برای مثال خواهشی که من از همکارانم در این مدتی که در سازمان سینمایی و پیش از آن در جاهای دیگر بودم داشتم، این بود که ما چارچوب‌های خودمان را شفاف اعلام کنیم و پیش‌بینی‌پذیری داشته باشیم چون در این صورت فرد قبل از مراجعه به دستگاه‌ها با توجه به چارچوب‌ها و مقررات می‌تواند خودش را ارزیابی کند و بداند که اگر این محصول فرهنگی را ارایه بدهد چه پاسخی دریافت می‌کند یعنی می‌تواند 90 درصد به درستی پیش‌بینی کند که این موضوع از تبعیض و خیلی از آسیب‌های کار فرهنگی جلوگیری می‌کند.

رییس سازمان سینمایی درباره موفقیت در شعار «شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری» اظهار کرد: درباره میزان موفقیت باید دیگران اظهار نظر کنند چون آنها ارزیابی دقیقی دارند. طبیعی است که هر کسی ممکن است بگوید من خیلی موفق بوده‌ام. ولی می‌توانم بگویم همکارانم در سازمان سینمایی در این مسأله اهتمام داشته اند یکی از کلان برنامه‌های وزیر هم همین بوده که همه بخش ها باید به این سمت بروند. شفافیت چند وجه دارد؛ اعلام آمار درآمدها و هزینه‌ها، فروش فیلم‌ها در سمفا، هزینه های تولیدی، هزینه‌های جشنواره‌ها و... همه یک بخش از شفافیت هستند. اگرچه انتشار هزینه‌ها ارزشمند است اما این موضوع باید مقدمه اتفاقی دیگر و در اصلاح رویه‌ها مؤثر باشد.

وی افزود: مثلاً فرض کنید یکی از انتقادات وارده به ما این است که نسبت هزینه‌ها به پشتیبانی مؤسسه های تولیدی و... کم است و این باید خود را در رویه‌ها نشان دهد. یا اگر این انتقاد می‌شود که چرا با پایان مطبوعات کاغذی همچنان مجله منتشر می‌کنید، باید آن رویه را اصلاح کنیم. حدود یک سال است که کتاب‌ها و مجلات فارابی، مرکز گسترش و انجمن سینمای جوانان دیگر به شکل هارد کپی نیست هرچند آنها وظیفه توسعه دانش سینمایی را دارند بنابراین هزینه می‌کنند، مقاله‌ای سفارش می‌دهند، مباحث جدید را ترجمه می‌کنند و این را به شکل متن در اختیار همه می‌گذارند حتی من از آنها خواهش کردم که به جای اینکه به مطبوعات و رسانه‌ها بگویند شما حق ندارید آنها را منتشر کنید از این رسانه‌ها بابت انتشارش هم تشکر کنند چون هدف ما توسعه دانش سینمایی است. یا هرچند خدمات سمفا به دلیل کرونا چندان جلوه‌گر نشد ولی شما با رجوع به این سامانه به راحتی می‌توانید ببینید که یک فیلم و سینمای خاصی تا این لحظه چقدر بلیت فروخته و.... تا برنامه ریزان و منتقدان بتوانند از اطلاعات آن استفاده کنند و از آن ایده دربیاورند چون مقدمه هر برنامه‌ریزی‌ای اطلاعات دقیق است.

انتظامی درباره ارائه مجوز ساخت به یکی از فعالان مجازی بیان کرد: من بعد از اینکه آن مجوز سر و صدا ایجاد کرد، بررسی کردم. به هر حال مجوز از طریق شورای پروانه ساخت ارایه شده است. این شورا شخصیت‌های ارزشمندی دارد و ما عملاً کار دبیرخانه‌ای آن‌ها را می‌کنیم. در شورای پروانه ساخت روال این است که بر‌اساس شاخص‌هایی مجوز ارائه می‌شود. این شاخص‌ها هم اعلام شده است برای مثال گفته‌اند هرکسی سابقه دستیاری کارگردانی، همکاری در گروه‌های مختلف تولید، تالیفات، تحصیلات مرتبط و... را داشته باشد درخواستش مورد بررسی قرار می‌گیرد و بر اساس آن شرایط مجوز می‌گیرد. وقتی من به همکارانم گفتم که این مسیر را بازبینی کنید تا ببینید به درستی طی شده یا نه متوجه شدیم که به درستی پیش رفته است.

رییس سازمان سینمایی درباره موفقیت اکران آنلاین مطرح کرد: اکران آنلاین ظرفیت خیلی خوبی است که شرایط باعث شد بیشتر دیده شود. بالاخره مسیری است که سینما باید به آن سمت برود و دیدیم که هر فیلمی به اکران اینترنتی رفت موفقیت‌هایی هم داشت.

وی درباره اینکه فیلم‌های اکران شده در وی‌او‌دی‌ها احتمالاً با نمایش در سینما اقبالی به دست نمی‌آورند و صاحبان فیلم‌های درجه یک دوست ندارند اکران اینترنتی داشته باشند، گفت: آنها یک مقدار نگران هستند چون این فضا چندان تجربه نشده است البته برخی فیلم‌های با اقبالِ بیشتر، هم در این فضا اکران شد.

رئیس سازمان سینمایی درباره اینکه آیا فیلم‌های تولید شده در سال جاری پاسخگوی برگزاری جشنواره فیلم است، اظهار کرد: آماری که چند روز پیش از همکاران گرفته‌ام نشان می‌دهد که زمینه برای برگزاری جشنواره وجود دارد البته برای اینکه جواب قاطع بدهیم باید حدود یک ماه دیگر صبر کنیم چون همکاران ما این ایده را دارند که باید به تولید سرعت داده شود که البته ایده درستی است. ما حالا این نگرانی را داریم که کارهای پست پروداکشن به بهمن و اسفند بیفتد که باید به کارها سرعت داد. منطقی این است که جشنواره در همان بهمن‌ماه برگزار شود یک ایده دیگر این بود که زمان برگزاری را جا به جا کنیم اما جشنواره فیلم فجر به یکی از نمادهای اصلی جشن‌های انقلاب تبدیل شده و این دست من و شما نیست که تاریخش را جا به جا کنیم. می‌شود مقداری زمان سایر جشنواره‌ها را جا به جا کرد اما انصافاً برای جشنواره فیلم فجر نمی‌شود. یکی از کارکردهای هر جشنواره‌ای استعدادیابی و دیده شدن است. کما اینکه در یکی دو سال گذشته جوانان چه در عرصه کارگردانی چه تهیه‌کنندگی و... بیشتر دیده شدند.

انتظامی درباره ابراهیم داروغه‌زاده دبیر سابق جشنواره فیلم فجر هم گفت: آقای داروغه‌زاده می‌خواهد فیلم بسازد. اوایل امسال با من در این زمینه صحبت کرد و خواست که دیگر در جشنواره نباشد من خواهش کردم که فیلم را زودتر بسازد، نهایت اینکه فیلم به بخش مسابقه نمی‌رفت ولی خودشان تمایل به حوزه فیلمسازی داشتند و کار پیش تولید را چند روز دیگر آغاز می‌کند.

رییس سازمان سینمایی در بخش دیگر از صحبت‌هایش گفت: احتمالاً در تابستان 1400 به اتریش می‌روم. البته همه‌چیز 50 درصدی است. من خوش بین به فعالیت سینماها هستم البته کرونا پدیده‌ای بود که به صورت غافلگیرانه خودش را به همه جوامع تحمیل کرد و کل زیست اجتماعی را تحت تأثیر قرار داد بنابراین در ابتدا یک بهت زدگی ناشی از این غافلگیری در همه حوزه‌ها داشتیم، هر حوزه‌ای که توانست خود را زودتر با شرایط جدید تطبیق دهد هوش بالایی داشت از این جهت سینما اتفاقاً نشان داد که هوش بالایی دارد چون خیلی سریع توانست خود را با این شرایط تطبیق دهد بنابراین من خوش‌بینم حتی اگر خدای نکرده کرونا تداوم داشته باشد، سینما، تولید، سینماگران و مدیران مرتبط می‌توانند خود را با شرایط تطبیق دهند. حتما این موضوع در جریان تولید تاثیر می‌گذارد اما سازمان سینمایی به فیلم‌هایی که به جریان اکران آنلاین بپیوندند، مشوق‌هایی ارائه داد. به همین جهت می‌توان امید داشت.

انتظامی درباره کوچک‌سازی بخش‌های سازمان سینمایی گفت: خود اینها هنوز به نتیجه نرسیده چون اگر به نتیجه برسد اتفاقات مهمی از آنها حاصل می‌شود. ما همیشه در مقام نظر می‌گوییم که باید کوچک‌سازی و چابک‌سازی صورت بگیرد و این چنین راندمان ما افزایش پیدا می‌کند اما در عمل رخ نمی‌دهد. خوشبختانه با همکاری مدیران سازمان سینمایی این اتفاق در بعضی بخش‌ها آغاز و برخی جاها ادغام شده است. در توجه به استان‌ها هم باید بگویم یکی از شعارهای محوری آقای وزیر این است که «ایران، تهران نیست». لذا باید به این موارد بیشتر توجه شود این را هم باید بگویم که هرچقدر ما از سلایق مختلف استقبال کنیم و روندهای آینده سینما را پیش‌بینی کنیم بهتر و وظیفه دستگاه‌های دولتی است که هزینه و پیش‌بینی کند و این موضوعات را در اختیار فعالان بگذارد تا آنها بتوانند زندگی و تولید خود را به آن سمت معطوف کنند.

رییس سازمان سینمایی درباره شفافیت در حوزه اکران آنلاین هم عنوان کرد: امیدوارم این اتفاق در آنجا هم رخ دهد. البته شورای صنفی اکران آنلاین در حال شکل گیری است تا همان کارویژه‌های شورای صنفی نمایش را داشته باشد، یعنی بتواند ترافیک اکران را کنترل و به تخلفات رسیدگی کند منتها با حضور تهیه‌کنندگان ضمن اینکه در آنجا به جای سینماداران، نمایندگان پلتفرم‌ها حضور دارند.

انتهای پیام/