گزارش| تنش‌های ترکیه با اعضای ناتو به کجا خواهد رسید؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در حالی که گفتگو در مورد ابعاد مختلف جنگ بین جمهوری آذربایجان و قره باغ به تیتر نخست همه روزنامه های ترکیه تبدیل شده، دبیرکل ناتو به آنکارا سفر کرد تا نشان دهد که مساله تنش بین تنها عضو مسلمان این پیمان نظامی و کشورهای اروپایی در شرق دریای مدیترانه، همچنان مهم ترین سرفصل کنونی روابط ناتو – ترکیه است.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

به همین منظور، ینس استولتنبرگ دبیرکل پیمان نظامی ناتو، دیشب با وزیر امور خارجه و پس از آن نیز با رئیس جمهور ترکیه دیدار و گفتگو کرد.

آکار، چهره مهم تیم اردوغان

ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه، فردی است که در حوزه سیاست خارجی فعلی ترکیه، نقش مهمی دارد. پیش از این، وزیر دفاع، در ساختار سیاسی ترکیه، عملاً فردی در حد هماهنگ کننده امور مالی و لجستیکی بود و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، نقش مهم تری داشت.

اما حالا روند تصمیم گیری برعکس شده و این شخص وزیر دفاع است که اهمیت بیشتری یافته است. او نه تنها نقش رئیس ستاد کل را کمرنگ کرده، بلکه در حوزه سیاست منطقه ای و بین المللی نیز، همچون رئیس سرویس اطلاعاتی میت، همواره در کنار اردوغان است و در تصمیمات مهم، نقش دارد.

در هر حال، آکار همان کسی است که وقتی کودتاگران، با سلاح او را تهدید کردند، حاضر نشد حرف آنها را بپذیرد و فتح الله گولن و فرماندهان وابسته به او را خائن دانست و حالا به عنوان یکی از معتمدترین کادرهای تیک اردوغان شناخته می شود.

دیروز، دبیرکل ناتو، پیش از آن که نزد اردوغان برود، در ساختمان وزارت دفاع، با آکار دیدار کرد. آنها در مورد روند اجلاس هیئت‌های نظامی ترکیه و یونان در زمینه مدیترانه شرقی در مقر این سازمان در بروکسل، موضوعات منطقه ای و بین‌المللی گفتگو کردند.

آکار ضمن تاکید بر اهمیت توافق ترکیه و یونان در مورد اصول کلی این مسئله، از ادامه حمایت آنکارا از تلاش‌های مرتبط با حل این موضوع بدون ارایه پیش‌شرط خبر داد.

اگر چه در مورد محتوای گفتگوهای این دو مقام دفاعی، جزئیاتی منتشر نشده اما روزنامه جمهوریت از این موضوع خبر داده که پیش از آغاز دیدار دبیر کل ناتو و وزیر دفاع ترکیه، یکی از کشتی های حفاری ترکیه که به نام سلطان یاووز عثمانی نامگذاری شده از آب های قبرس به ترکیه بازگشته است.

این روزنامه مخالف، اقدام مزبور را همچون نشان دادن حسن نیت تیم اردوغان به استولتنبرگ، قلمداد کرده است.

تحسین و گلایه توامان

دبیرکل ناتو در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با وزیر امور خارجه ترکیه مولود چاووش اوغلو به چند نکته مهم اشاره کرد:

1.ترکیه برای ناتو مهم است. به امنیت ترکیه اهمیت می دهیم. نگرانی های پیرامونی ترکیه را درک می کنیم.

2.سیستم موشکی اس 400 با سیستم ناتو منطبق نیست و این احتمال وجود دارد که ترکیه از سوی آمریکا، تحت تحریم قرار بگیرد.

3.کشته شدن غیرنظامیان و حمله به منابع انرژی در قفقاز ما را نگران کرده و این وضعیت باید هر چه زودتر خاتمه پیدا کند.

4.ما خواهان ثبات  در  شرق مدیترانه هستیم و از سران یونان و ترکیه برای ایجاد خط تماس تلفنی مداوم، تشکر می کنم.

اظهارات استولتنبرگ نشان دهنده این است که اگر چه این پیمان نظامی همچون اتحادیه اروپا، باوری به تهدید ترکیه به اعمال تحریم ندارد، اما در عین حال، هم در مورد روابط آنکارا – مسکو و هم در مورد نگرش آنکارا به دو عضو اروپایی ناتو، نگران است.

محورهای گفتگو با اردوغان 

در دیدار دیشب در آنکارا، موضوعات مهمی همچون تنش در شرق مدیترانه، سوریه، لیبی، قره باغ و موضوع مهاجرین، مورد بررسی قرار گرفت. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در دیدار با ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو، لحنی گلایه آمیز به کار برده و تاکید کرد: هم‌پیمانان ناتو باید با آنکارا همبستگی عملی داشته باشند.

اردوغان این بار نیز، از حمایت آمریکا و دیگر گروه های کُرد سوری انتقاد کرده و گفت: حمایت و همکاری برخی همپیمانان ناتو از گروه‌های تروریستی ضد ترکیه مانند پ.ک.ک و گولن، فضای همبستگی سازمان را مسموم می‌کند.

اردوغان همچنین در مورد وضعیت کنونی قفقاز گفت: بر اساس تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین مطابق سازمان امنیت و همکاری اروپا، لازم است که ارمنستان به شکل فوری و بدون پیش‌شرط از سرزمین‌های اشغال شده آذربایجان عقب نشینی کند.

اردوغان همچنین در مورد اختلافات فعلی در شرق مدیترانه گفت: آنکارا از تلاش‌های ناتو در زمینه کاهش خطر بروز هر گونه پیشامد و حادثه بین عناصر نظامی ترکیه و یونان حمایت می‌کند.

اختلافات عمده بین ترکیه و ناتو

7 دهه از حضور ترکیه در گروه نظامی ناتو گذشته است. حالا در ترکیه، تحلیل گرانی هستند که به شکل جدی، خواهان خروج ترکیه از این پیمان نظامی هستند و معتقدند که عضویت در ناتو، هیچگاه برای ترکیه سود و آورده ای نداشته است.

اما کارشناسان دیگری نیز به شکل جدی بر این موضوع اصرار می کنند که تداوم حضور در ناتو برای ترکیه، نمادی از حضور در تیم آمریکا و اروپا و همنوایی با غرب است و اگر ترکیه از ناتو خارج شود، این گروه نظامی، مانع از بسیاری از تحرکات نظامی ترکیه در خاورمیانه و جهان خواهد شد.

در هر صورت، در حال حاضر ترکیه با 4 عضو ناتو، دچار اختلاف شده است و مشکلاتی در حوزه روابط ناتویی ترکیه وجود دارند که می توان آنها را چنین دسته بدی کرد:

1.اختلافات ترکیه و یونان در سه حوزه مهم، یعنی اختلاف در مورد جزایر در اژه، اختلاف در مورد قبرس و همچنین تنش بر سر تحرکات دریایی و بحث انرژی در شرق مدیترانه، از چنان اهمیتی برخوردار است که نه تنها بر موقعیت ترکیه در ناتو، بلکه بر روابط ترکیه با اتحادیه اروپا نیز تاثیر گذاشته است.

2.مخالفت ترکیه با عضویت قبرس در ناتو، یک مساله بسیار مهم است که می تواند در آینده ای نزدیک تبدیل به موضوعی برای چانه زنی شود.

3.تنش و اختلاف بین ترکیه و فرانسه تمامی ندارد و به جرات می توان گفت، عمده ترین مخالف ناتویی ترکیه در پرونده شرق مدیترانه، فرانسه است. فرانسه، نه تنها با قدرت گرفتن ترکیه در مدیترانه مخالف است، بلکه بقیه را نیز تحریک می کند و در چندین حوزه دیگر نیز، اقدام به تحریک اردوغان و سران ترکیه کرده است.

4.چالش اخیر بین کانادا و ترکیه، یک موضوع مهم است. شواهد نشان می دهد که مساله ترکیه و کانادا، فراتر از توقف صادرات دفاعی به ترکیه به خاطر فعالیت لابی ارامنه ضدترکیه است.

5.خریدسامانه موشکی اس 400 از روسیه، از سوی اعضای ناتو به عنوان یک کارت فشار مهم مورد استفاده قرار گرفته و این مساله، بر روابط آتی ترکیه – ناتو، تاثیرگذار خواهد بود.

انتهای پیام/