چهار چالشی که گریبان مصرف کنندگان گاز مایع را گرفته است/ راهکار وزارت نفت برای حل چالش‌ها
عدم توزیع مناسب، توزیع با قیمت‌های گران و غیرمصوب، استفاده در مصارف غیرمجاز و قاچاق، ۴ چالش اصلی مرتبط با گاز مایع هستند که ده‌ها زیربخش مثل بازار سیاه، کمبود کپسول، خودروهای در معرض انفجار و ... را در پی دارند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در حال حاضر حدود 5 درصد جمعیت کشور که بالغ بر 4 میلیون نفر می‌شوند از نعمت دسترسی به شبکه سراسری گاز بی‌بهره اند و اغلب این جمعیت که بیشتر در روستاها، نقاط دورافتاده و صعب‌العبور زندگی می کنند، نفت سفید و گازمایع (کپسول‌های 11 کیلویی) را به عنوان سوخت اصلی گرمایشی و پخت و پز خود استفاده می کنند.
با وجودی که گاز مایع در مصارف خانگی بیش از یک میلیون و 300 هزار خانواده ای که دسترسی به شبکه گاز ندارند، اهمیت بسزایی دارد، در طی سالهای اخیر، مردم بسیاری در نقاط مختلف کشور از جمله استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان از عدم دسترسی مناسب به گاز مایع، صف‌های طولانی و بازار سیاه آن گلایه کرده‌اند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت شهریورماه امسال در این خصوص گفت: "اگر به هر خانوار ماهانه سه کپسول (هر کپسول 11 کیلو) تخصیص داده شود ماهانه 43 هزار تن می‌شود، ما اکنون روزانه 5 هزار تن کپسول توزیع می‌کنیم، اما کم می‌آید."
وی با بیان اینکه "ما تضمین کرده‌ایم گاز خانوارهایی را که به شبکه گاز دسترسی ندارند تأمین کنیم"، ادامه داد: "نیاز این خانوارها با روزی 1500 تن کپسول تأمین می‌شود، اما روزانه 5 هزار تن میان آنها توزیع می‌کنیم. باید مطمئن شویم حداقل این سه کپسولی را که ماهانه در اختیار خانوارها قرار می‌دهیم به دست مصرف‌کنندگان واقعی برسد، از این رو در حال تأسیس شبکه‌ای برای توزیع ال‌پی‌جی هستیم."
زنگنه با بیان اینکه "این خانوارها افزون بر دریافت ماهانه سه کپسول که مختص پخت‌وپز است ماهانه برای گرمایش نیز سوخت مایع دریافت می‌کنند"، افزود: "اما مسئله این است که ما هرچقدر هم گاز مایع توزیع می‌کنیم همچنان با کمبود روبه‌رو می‌شویم از این رو این بخش نیازمند مدیریت است، نمی‌گویم همه اینها قاچاق است، امکان دارد بخشی از این سوخت در مناطق مرزی برای قاچاق استفاده شود، اما بخشی از آن هم برای مصرف غیرمجاز خودروهاست، به دلیل خطرناک و غیراستاندارد بودن می‌گویم مصرف غیرمجاز است."
در واقع با وجود آنکه به گفته وزیر نفت، بیش از نیاز روزانه مردمی که به شبکه گاز دسترسی ندارند، گاز مایع تولید و توزیع می شود (بیش از سه برابر نیاز)، اما گزارش‌های مردمی حاکی از نارضایتی بخشی از مردم به ویژه روستاییان از نحوه توزیع گاز مایع است.
یکی از چالش های این عرصه، عدم توزیع مناسب است؛ به طوری که پیش از آنکه گازمایع به همه مردم برسد، توزیع کنندگان عنوان می کنند سهمیه کپسول‌های ارسالی تمام شده و این روند، به تشکیل صف‌های طولانی و بازار سیاه می انجامد. به نظر می رسد یکی از دلایل اصلی بروز این مشکل این است که توزیع کنندگان گاز مایع، به جای توزیع مناسب در تمامی پهنه تحت مسئولیت آنها، به توزیع در مناطق مرکزی یک دهستان یا بخش اکتفا می کنند و مردم باید برای تأمین گاز مایع مورد نیاز خود با پیمودن مسافتی قابل توجه، به نقاطی مشخص مراجعه کنند که در این نقاط متمرکز نیز، مصرف‌کنندگان غیرخانگی، مصرف‌کنندگانی که بیش از نیاز طبیعی خود خریداری می کنند و بعضا سواستفاده‌گرانی که گازمایع را برای مصارف غیرمجاز و یا قاچاق خریداری می کنند، در رسیدن کپسول‌ها به دست مصرف کننده واقعی اختلال ایجاد می کنند.
چالش دوم، نبود نظارت بر قیمت عرضه گاز مایع است به طوری که توزیع کنندگان اصلی و بعضا دسته دوم و یا دسته چندمی که برای سودآوری اقدام به خرید گاز مایع و عرضه آن به مردم می کنند موجب می‌شوند با قیمت‌هایی بیش از قیمت‌های مصوب، گاز مایع به دست مصرف کننده نهایی برسد.
چالش سوم، استفاده از گاز مایع در مصارف غیرمجاز است که مهمترین آن استفاده به عنوان سوخت خودرو بوده، چرا که وصل مستقیم کپسول گاز به سیستم سوخت رسان خودرو به صورت کاملا ناامین موجب شده هر از چندگاهی شاهد انفجار این گونه خودروها و آسیب مالی و جانی به مردم باشیم.
چالش چهارم، قاچاق کپسول‌هایی است که با قیمت‌های مصوب یارانه‌ای و با هزینه ملی برای مردم ایران تولید و عرضه می شود اما برخی سواستفاده گران با قیمت‌هایی بعضا تا 10 برابر در خارج از مرزهای ایران، این کپسول‌ها را به فروش می رسانند.
با توجه به اینکه مسئول بخش تولید و تأمین گاز مایع وزارت نفت و مسئولیت بخش توزیع و عرضه آن و همچنین مسئولیت نظارت بر قیمت عرضه این فرآورده، وزارت صنعت، معدن و تجارت است و 4 چالش اصلی مرتبط با گاز مایع، در بخش توزیع و نظارت بر قیمت بوده، می‌بایست وزارت صمت راهکاری برای مشکلات این عرصه ارائه دهد و یا با افزایش نظارت و پاسخگویی، دست سواستفاده گران را از مایحتاج زندگی مردم کوتاه کند.
با این حال، وزارت نفت که وظیفه اصلی تأمین سوخت مردم را برعهده دارد، راهکاری برای حل این چالش‌های اساسی نظام عرضه و مصرف گاز مایع ارائه کرده که این راهکار ثبت‌نام مصرف کنندگان واقعی در سایت تجارت آسان است. این سامانه که پیش از این برای تخصیص گازوئیل، نفت کوره و نفت سفید مورد استفاده قرار گرفته و امتحان خود را به خوبی پس داده، اخیرا برای ثبت نام متقاضیان گاز مایع نیز در استان‌های مختلف معرفی شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
از اینرو، مصرف کنندگان گاز مایع در نقاطی که به شبکه سراسری گاز دسترسی ندارند می توانند با ثبت نام در این سامانه که با نام سامانه درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) نامگذاری شده، اقدام به دریافت مستمر (ماهانه) گاز مایع مورد تقاضای خود با قیمت مصوب کنند و برنامه ریزی شده با بهره برداری رسمی از این سامانه، توزیع گاز مایع فقط از این طریق صورت گرفته تا راهکاری برای حل 4 چالش مهم این عرصه باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد طرح ثبت‌نام الکترونیک توزیع گازمایع در سراسر کشور آغاز شده و از مزایای آن، اطمینان سرپرست خانوار از دسترسی مستمر به سهمیه ماهانه خود بدون منتظر ماندن در صف‌های طولانی است؛ همچنین در این طرح، دستگاه‌های کارت‌خوانی در اختیار متصدیان توزیع سهمیه‌های ثبت شده الکترونیکی قرار داده شده که فقط این دستگاه‌ها بر مبنای قیمت مصوب 9700 تومانی به ازای هر کپسول 11 کیلویی گاز مایع، قابلیت دریافت وجه دارند و اینگونه، مشکل گران فروشی و عرضه خارج از قیمت مصوب، حل خواهد شد.
انتهای پیام/