گزارش| روایت تسنیم از یک "وقف زندگی‌ساز" / وقتی وقف و بهداشت بر ترنج زندگی گره می‌خورند
گروه استانها ـ بیماستان منتصریه در خیابان امام خمینی ۲۵ مشهد هم برای خودش داستان جالبی دارد. داستانی از جنس وقف در حوزه بهداشت و درمان.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، وقف همواره سرچشمه حسنات بسیاری است و آیات و روایات نیز موید این مسئله هستند؛ در این میان اما بعضی از موقوفات برای خود یک روایت و حکایت خاص دارند؛ حکایتی که عمدتا برای مردم نیز آشنا است و یا اگر آشنا نباشد وقتی قصه آن را برایشان تعریف کنی آنها نیز بسیار با آن روایت همذات پنداری می‌کنند.
بیمارستان منتصریه در خیابان امام خمینی 25 مشهد هم برای خودش داستان جالبی دارد. داستانی از جنس وقف در حوزه بهداشت و درمان.
اصل داستان چیست؟
مرحوم حاج محمد حسن میرزای منتصرالملک در زمان حیات املاک موسوم به جعفر آبادکاشمر، همت آباد، محولات، مستعلی و فتح آباد در جلگه رخ را به همسر خود بانو رابعه خانم احترام السلطنه قهرمان مصالحه کرده و از وی می خواهد که با فروش قسمتی از املاک فوق نسبت به احداث بیمارستانی در مشهد اقدام کند و قسمتی دیگر از املاک مورد مصالحه را برای اداره و تامین هزینه‌های بیمارستان مذکور وقف کند و این گونه است که داستان منتصریه در دهه 1300 شمسی در مشهد کلید می‌خورد و پس از احداث مدیریت و نظارت بیمارستان به آستان قدس رضوی سپرده می‌شود.
قدم زنی در یک محدوده تاریخی
اگر در محدوده خیابان امام خمینی(ره) مشهدمقدس قدم بزنید با آثار تاریخی متعدد و البته بافتی که هنوز رنگ و بوی سنتی می‌دهد روبرو می‌شوید؛ مشهدی‌ها از این خیابان خاطرات فراوانی دارند؛ از نوستالژی‌هایی که رنگ و بوی مبارزات انقلابی می‌دهد تا پاساژ موسوم به جنت و باغ ملی که هر کدام تداعی‌گر خاطراتی خاص هستند.
اما در همین راسته، بیمارستانی قدیمی نیز وجود دارد که عملکرد درخشان آن در زمینه پیوند اعضا نه تنها در ایران بلکه در منطقه و حتی سطح بین‌المللی نیز زبانزد است.
سخن از بیمارستان منتصریه است؛ بیمارستانی قدیمی که در سال 1335 طی کمیسیونی تصمیم بر تخریب کلی و بازسازی ساختمان گرفته می‌شود و همان زمان با صرف قریب به یک میلیون تومان از محل درآمد مزارع جعفرآباد و همت‌آباد مشهد و کمک آستان قدس رضوی ساختمان جدیدی طبق اصول فنی و مهندسی طراحی و در سال 1343 به بهره‌برداری می‌رسد.
بیمارستانی که موقوفه است و البته اینک مدیریت آن در اختیار علوم پزشکی مشهد است اما همچنان موقوفه باقی مانده و جمعیت کثیری از بیماران از عواید و خدمات این موقوفه برخوردار می‌شوند.
نمی‌دانستم موقوفه است
با یکی از شهروندان مشهدی که اوقات ظهر پائیزی و البته کرونایی مشهد را تنها در باغ ملی مشهد می‌گذراند همکلام می‌شوم. وقتی آدرس بیمارستان منتصریه را از وی می‌پرسم خیلی سریع به پشت سرش(خیابان امام خمینی 25) اشاره می‌کند و آن را نشان می‌دهد.
جالب است که حتی عملکرد دقیق بیمارستان را نیز می‌داند و آگاه است که بیمارستان در زمینه پیوند اعضا فعالیت می‌کند اما در مورد موقوفه بودن آن اطلاعی نداشته و به واسطه این گفت‌وگو از آن آگاه می‌شود.
این شهروند مشهدی می‌گوید: خب اگر وقف به این قبیل مسائل انتقال پیدا کند عواید بیشتری نصیب بخش خاصی از جامعه می‌شود که خیر دنیا و آخرت در آن نهفته است.
این شهروند مشهدی حدود 70 سال دارد و خیلی خوب وضعیت قدیم این بیمارستان را بخاطر دارد و می‌گوید: منتصریه جزو قدیمی‌ترین بیمارستان‌های مشهد است که هنوز هم سرپاست و ادامه فعالیت می‌دهد؛ قبل از انقلاب اسلامی نیز فعال بود و البته در تمامی حوزه‌های درمانی خدمات ارائه می‌کرد.
نگاه از درون
با یکی از بیماران بیمارستان منتصریه که در محوطه بیرونی بیمارستان در انتظار است نیز همکلام می‌شوم؛ وی که اصالتا اهل مه ولات است به خوبی خاندان قهرمان یکی از واقفان مهم بیمارستان منتصریه را که مربوط به دیار خودش است می‌شناسد و می‌گوید: قدیم رسم بر این بود که افرادی که اصطلاحا دستشان به دهانشان می‌رسید معمولا ملک و املاک شخصی زیادی برای خودشان نگاه نمی‌داشتند و بخش عمده آن را وقف می‌کردند.
این مراجعه‌کننده به بیمارستان منتصریه مشهد می‌گوید: کاملا نسبت به این مسئله که منتصریه موقوفه است اشراف دارم و به طرز عجیبی این مسئله البته به صورت ناخودآگاه به من قوت قلب می‌دهد که این محل وقفی را برای درمان و پیوند عضو به مادرم انتخاب کرده‌ام.
وی خاطرنشان می‌کند: تا جائی که می‌دانم منتصریه قبل از انقلاب نیز بیمارستان خوشنامی در مشهد بوده و اینکه حوزه‌ای تخصصی یعنی پیوند اعضا را برای خود انتخاب کرده سبب شده تا میزان سردرگمی مراجعه‌کنندگان در این زمینه اندک شود.
همجوار با جنت
همجواری با بازار خوشنام جنت مشهد نیز یکی از مزایایی است که بیمارستان منتصریه دارد و البته شاید بهتر بتوان عنوان کرد که این حسن تصادف بیشتر به سود بازار جنت است تا بیمارستان.
با یکی از قدیمی‌های بازار جنت که در این بازار تاریخی مشهد دارای حجره خیاطی است همکلام می‌شوم.
رنگ و بوی حجره‌اش که حدود 20 پله بالاتر از سطح زمین است بیانگر این است که قدیمی بازار است؛ رنگ و روی رفته چرخ خیاطی‌ها نیز خود موید دیگری برای این مسئله است.
وی نیز در این زمینه می‌گوید: وضعیت سابق و فعلی بیمارستان با یکدیگر قابل قیاس نیست؛ هرچند که در گذشته نیز بیمارستان منشا خیر و خدمت بوده اما این روزها فقط در زمینه پیوند اعضا خدمات ارائه می‌کند.
این شهروند مشهدی عنوان می‌کند: به واسطه اینکه سالهاست این مسیر را تردد می‌کنم شاهد هستم که اتباع اروپایی و عربی بسیار زیادی به این بیمارستان رفت و آمد می‌کنند.
وی بسیار خوشحال است که یک نهاد وقفی توانسته خدماتی در سطح بین‌المللی در حوزه بهداشت و درمان ارائه کند و بیان می‌کند: بهرحال اینها برندهای مشهد در حوزه بهداشت و درمان هستند و مشهد را در زمینه گردشگری سلامت شاخص کرده‌اند.
وقف کارساز
یکی از مراجعه‌کنندگان به ساختمان قدیم دادگستری مشهد که در محدوده خیابان مدرس در حوالی بیمارستان منتصریه و خیابان امام خمینی(ره) قرار دارد فرد دیگری است که برای گفت‌وگو در مورد منتصریه انتخاب می‌کنم.
وقتی نام بیمارستان منتصریه را می‌آورم ابتدا بیمارستان امام رضا(ع) به ذهنش متبادر می‌شود و تصور می‌کند شاید نام قدیم بیمارستان امام رضا(ع) است اما زمانی که عنوان می‌کنم این بیمارستان صرفا در حوزه پیوند اعضا فعالیت دارد کاملا منتصریه برایش تداعی می‌شود و حتی آدرس آن را نیز با دست به من نشان می‌دهد.
این شهروند مشهدی می‌گوید: منتصریه نامش در مشهد با پیوند اعضا به خوشنامی گره خورده است.
وی که تازه از موقوفه بودن این نهاد آگاه شده است با لبخندی بر لب می‌گوید: چقدر خوب است که می‌توان وقف را به حوزه‌های کارساز و کارگشایی مثل بهداشت و درمان رهنمون کرد.
این شهروند ادامه می‌دهد: افراد زیادی در مشهد معمولا به دنبال آدرس این بیمارستان هستند. خداوند روح و روان واقفان این بیمارستان را شاد کند زیرا زمینه‌ساز این مسئله شده‌اند که امروز زندگی‌های زیادی مجددا احیا شود.
وقف در وقف
با یکی از پرسنل بیمارستان نیز که نمی‌خواهد نامش عنوان شود همکلام می‌شوم می‌گوید: اینجا به نوعی وقف مضاعف است یعنی وقف در وقف صورت می‌گیرد.
وقتی از وی در مورد سازوکار این مسئله می‌پرسم می‌گوید: ببینید منتصریه به صورت تخصصی در حوزه پیوند اعضا فعالیت می‌کند و اتباع زیادی از کشورهایی اروپایی نیز حتی وقتی از کارکرد بیمارستان در این زمینه آگاه می‌شوند به مشهد سفر کرده و از خدمات درمانی بیمارستان برخوردار می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر بخش زیادی از افرادی که دچار مرگ مغزی می‌شوند و ادامه حیات آنها مقدور نیست به این بیمارستان معرفی می‌شوند و بسیار برایم پیش آمده که وقتی برای خانواده متوفی مرگ مغزی عملکرد بیمارستان و وقفی بودن آن را تشریح کرده‌ایم آنها نیز بیشتر راغب شده‌اند تا اعضای بدن متوفی مرگ مغزی خود را اهدا کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: با همین رویه وقفی، منتصریه تاکنون توانسته بیماران نیازمند بسیار زیادی را بار دیگر به زندگی بازگرداند.
برکت جاری است
با یکی دیگر از مراجعه‌کنندگان به بخش پذیرش بیمارستان که همکلام می‌شوم کاملا به موقوفه بودن این نهاد آگاه است و البته اذعان می‌کند این مسئله را به تازگی و بر اثر تکرر مراجعه به بیمارستان و خواندن سردر آن متوجه شده است.
وی می‌گوید: مطمئن هستم خدمت و فعالیت در حوزه موقوفات در زندگی واقفان این بنای ماندگار اثرگذار بوده است. شاید ثروت زیادی هم نداشته باشند، اما قطعا برکت آن بسیار است.
خبرنگار: مهدی تورانی
انتهای پیام/281/ش
