طرح محققان دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان پیشنهاد برتر در بزرگترین پروژه علمی دنیا پذیرفته شد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی اصفهان، مرکز پژوهش‌های هسته ای اروپا (CERN)، طرح محققان دانشگاه صنعتی اصفهان به منظور ساخت دستگاه سنجش میزان درخشندگی ناشی از برخوردذرات با درصد خطای کمتر از1 درصد را به عنوان طرح برگزیده جهت ارتقاء تجهیزات مربوط به آزمایش CMS برای اندازگیری درخشندگی برخورد ذرات در سرعت های بالاتر انتخاب کرد.

سرن (CERN) بزرگترین مجموعه آزمایشگاهی دنیا در زمینه فیزیک ذرات بنیادی و فیزیک هسته ای است که حدود 66 سال قبل یعنی در سال 1954 میلادی توسط سازمان اروپائی تحقیقات هسته‌ای ایجاد و در طی این مدت پژوهش‌های متعددی را به رهبری دانشمندان برتر دنیا (از جمله6 دارنده جایزه نوبل) به سرانجام رسانید.

در این مرکز که مهمترین هدف آن"کشف رازهاى مبداء جهان" تعریف شده است هم اینک بیش از 3 هزار فیزیکدان و مهندس به عنوان کارکنان مقیم در زمینه‌های مختلف نظری و آزمایشگاهی مشغول به کار هستند و بیش از 6 هزار و 500 دانشمند از 500دانشگاه از 80کشور دنیا به صورت بازدیدهای کوتاه مدت حضور می یابند که این امر خود نشان از همکاری بزرگ و بی‌ظیر علمی دانشمندان و پژوهشگران عرصه علمی جهان دارد.

بزرگترین برنامه کنونی سِرن، علاوه بر تحقیقات گوناگون در زمینه فیزیک هسته‌ای و ذرات بنیادی، اجرای پروژه بزرگ LHC یا همان «برخورد دهنده  بزرگ هادرونی»به عنوان بزرگترین پروژه علمی جهان است که یک شتاب دهنده ذرات با انرژى و پیچیدگى بى‌نظیر و بى‌سابقه بوده و نتیجه آن همکارى و مشارکت جهانى براى آشکارسازى بخش جدید پنهانى از حقیقت خواهد بود.

پس از عضویت پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) در سِرن در سال2001 میلادی، کشورمان برای نخستین‌بار با ساخت قسمتی مکانیکی از آزمایش(CMS - Compact Muon Solenoid) در این پروژه بزرگ جهانی همکاری کرد.

با پذیرفته شدن دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1398 به عنوان نخستین دانشگاه ایرانی به عضویت مرکز پژوهش‌های هسته‌ای اروپا(CERN)، اینک در دومین دستاورد بزرگ و ارزشمند علمی بین‌المللی، طرح پیشنهادی مشترک میان محققان دانشکده مهندسی برق وکامپیوتر و دانشکده فیزیک این دانشگاه به منظور ساخت دستگاه اندازه‌گیری درخشندگی ناشی از برخورد ذرات با خطای کمتر از یک درصد به عنوان طرح برگزیده این پروژه علمی جهانی برگزیده شد.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق وکامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اهمیت ویژه این پروژه بزرگ علمی بین المللی گفت: در آزمایشCMS  پروتون‌ها و یون های سنگین در یک مسیر 27 کیلومتری شتاب داده شده و با سرعتی نزدیک به سرعت نور به هم برخورد داده می‌شوند تا در نقطه  تلاقی، ذرات جدیدی ایجاد شود.

 اصغر غلامی افزود: بررسی و اندازه‌گیری دقیق برهم کنش‌های بین پرتوهای پروتون به اندازه گیری دقیق میزان درخشندگی که در اثربرخورد پروتون‌ها با یکدیگر اتفاق می‌افتد بستگی دارد و هر قدر سنجش میزان درخشندگی با خطای کمتر باشد، خطاهای کمتری در نتایج آزمایشات به وجود می‌آید.

وی ادامه داد: این موضوع از جمله چالش‌های مهم در پروژه ارتقاء آزمایش CMS برای اجراء در سال 2027 میلادی است و این مرکز جهانی در تلاش است تا زمینه لازم جهت اندازه‌گیری برخط درخشندگی برخورد پروتون-پروتون با دقت بهتر از یک درصد را فراهم نماید. از جمله چالش@های دیگر این طرح نیاز به سرعت بسیار بالا و قرار گرفتن مدارهای الکترنیکی در محیطی با تشعشع بسیار زیاد است.

دانشیار دانشکده مهندسی برق وکامپیوتر دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که برای این طرح دو گروه علمی شامل یک گروه مشترک از محققان روسیه و ترکیه و یک گروه متشکل از محققان ایرانی از دانشگاه صنعتی اصفهان به بررسی و ارائه طرح پرداختند، تصریح کرد: پس از تلاش و چندین مرحله داوری پیچیده، درنهایت طرح ارائه شده توسط محققان دانشگاه صنعتی اصفهان مورد پذیرش و تأیید داوران بین المللی مرکز سِرن قرار گرفت.

غلامی افزود: با وجود تحقیقات طولانی مدت گروه دو ملیتی روسی-ترکی، محققان دانشگاه صنعتی اصفهان در مدت زمانی کمتر و طی نزدیک به یک و نیم سال انجام آزمایش‌های شبیه‌سازی شده از جنبه‌های مختلف، سنجش میزان امکان‌پذیری، مطالعات آماری و در نهایت ارائه طرح سخت‌افزاری ساخت دستگاه، نظر بسیار مثبت داوران و گروه طراحی تکنیکال مرکز سِرن راجلب کردند.

وی بیان کرد: داوران این مرکز مهم بین‌المللی با ابراز تمجید از سطح جزئیات، پیچیدگی و نبوغ اختصاص داده شده به مدلسازی و شبیه‌سازی کارایی دستگاه پیشنهادی، اذعان داشتندکه نتایج ارائه شده توسط تیم کشورمان از توانایی سنجش دقیق، روشن و با کیفیت مطلوب میزان درخشندگی با خطای کمتر از یک درصد در آزمایش CMS را برخوردار است.

این محقق دانشگاه صنعتی اصفهان افزود: بهره‌گیری از سنسورها و آشکارسازهای سیلیکونی و مدارهای الکترونیکی مناسب دردستگاه اندازه‌گیری پیشنهادی محققان ایرانی و اثبات کارآیی طرح ارائه شده با انجام شبیه‌سازی‌های دقیق، نقطه قوت برتری این طرح در رقابت با دیگر گروه علمی فعال در این پروژه بود.

گفتنی است، دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان برترین دانشگاه کشور در عرصه فعالیت‌های علمی بین‌المللی، مهرماه سال گذشته به عنوان نخستین دانشگاه ایرانی به عضویت مرکز پژوهش‌های هسته‌ای اروپا (CERN) پذیرفته شد.

انتهای پیام/169/ی