تسنیم بررسی کرد؛ چرا طرح تفکیک زباله از مبدا موفق نشد/ پسماند چالش اصلی استان مازندران

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مازندران، استان ما از حیث برخورداری از مواهب الهی همواره مورد توجه بوده اما آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های انسانی، همواره خطری برای این مواهب به شمار می‌آید. در کنار بهره‌مندی از طبیعت و لذت بردن از زیبایی‌های موجود در آن، معمولا پراکندگی یا انباشت زباله در نقاط مختلف شهری و روستایی، سواحل، جنگل‌ها، کنار رودخانه‌ها، منظره‌ای ناپسند شکل می‌دهد که در کنار این نازیبایی‌های ناشی از زباله، آسیب‌های وارده بر محیط زیست، موضوع مهم دیگری است.

در حال حاضر با توجه به آلودگی‌های زیست‌محیطی در اثر زباله‌های خانگی و صنعتی، می‌توان یکی از مهم‌ترین معضل مازندران را، معضل پسماند در شهرهای مختلف استان نامید. بحرانی که اگرچه مدیران اجرایی درپی اتخاذ تدابیری همچون ساخت کارخانه زباله‌سوز و کمپوست برآمده‌اند اما همچنان برخی از این طرح‌ها به مرحله اجرایی نرسیده و یا اندکی با نقص‌هایی درحال فعالیت‌ بوده که چندان نتوانسته‌اند چاره‌ای برای معضل پسماند مازندران باشند. طرح تفکیک زباله از مبدا، که در شهرهای مختلف استان در حال اجرایی شدن بود نتوانست تداوم قابل قبولی یابد و به عنوان گام نخست در مدیریت پسماند، موثر عمل کند.

غیراستاندارد بودن انتقال زباله در استان

محمود علی رکنی، معاون نظارت و پایش اداره‌کل حفاظت محیط زیست مازندران، معضل پسماند را یکی از چالش‌های فعلی استان برشمرد و گفت: یکی از چالش‌های استان، موضوع پسماند است که مدیریت آن در اولویت قرار دارد. حدود سه هزارتن پسماند در سطح مازندران داریم که البته این مقدار مربوط به شرایط عادی است. در شرایطی که با مسافران مواجه هستیم، این میزان حتی به دو برابرمی‌رسد. 

رکنی با بیان اینکه در مازندران نقطه برای انتقال زباله داریم که شرایط استاندارد را دارا نیستند، تصریح کرد: در مازندران نقطه برای انتقال زباله   داریم. نقاطی که شرایط مناسب، متعارف و استاندارد در بحث بوی پسماند و شیرابه ندارند. از هر تن زباله حدود 200 تا 300 لیتر شیرابه تولید می‌شود. درکنار آن بحث آلودگی هوا نیز مطرح است.در این نقاط 27 گانه عموما دفع بهداشتی نیست و غالبا به صورت دپو، تخلیه و یا انباشت است.بعضا با خاک و آهک می‌پوشانند. درحالت کلی استانداردهای اولیه رعایت نمی‌شود. 

وی افزود: این 27 نقطه در جاهای مختلفی وجود دارند. نظیر نزدیکی دریا در منطقه بابلسر و فریدونکنار، برخی درون جنگل، برخی کنار رودخانه‌ها مانند قائم‌شهر. چالش‌های عمده‌ای درمورد پسماند وجود دارد و باید در جهت مدیریت قرار گیرد. 

رکنی با برشمردن راهکارهای مدیریتی به منظور ساماندهی بحث پسماند در مازندران، بیان کرد: به منظور سامان‌دهی بحث مدیریت متمرکز و مدیریت یکپارچه را در نظر گیرند.تصمیم گرفتند چند شهر را با هم تجمیع و اعمال مدیریت کنند.بدین منظور 9 نقطه در استان انتخاب کردند. بهشهر، قائم‌شهر، بابل، بابلسر، آمل، نور، ساری، نوشهر و تنکابن مجموعه نقاطی بودند که برای مدیریت متمرکز انتخاب شدند که مدیریت یکپارچه درکنارش باید باشد.

معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست مازندران با شرح مدیریت متمرکز و یکپارچه در 9 نقطه تعیین شده، گفت: برای ساری یک سیستم زباله‌سوز تعریف شده که تا حدودی پیشرفت فیزیکی داشته است. برای مدیریت متمرکز و یکپارچه قائم‌شهر، سوادکوه، سوادکوه‌ شمالی، جویبار و سیمرغ، قرار بود در قائم‌شهر زباله‌سوز ایجاد کنند ولی به دلیل اینکه کارخانه کمپوست از قبل قرار بر ساختش بود، پیگیری‌ها بر این است که در قائمشهر این اتفاق بی‌افتد و پسماند‌های این شهرستان‌ها به آنجا منتقل شده و مدیریت شود.

وی افزود:  درمورد بهشهر، نکا و گلوگاه گفته شد که کارخانه کمپوست در بهشهر یا رستم‌کلا ایجاد شود. در بهشهر کارخانه کمپوست درحال کار است اما شرایط مناسبی نیست، سیستم تصفیه شیرابه ندارد و مدیریت خوبی صورت نمی‌گیرد. 

این مسئول ادامه داد: در بابل کار‌خانه کمپوست درحال کار بوده و شرایط بهتری داشته و کود با کیفیت بیشتری تولید می‌کند. در آمل فعلا تعیین تکلیف نشده اما بحث زباله‌سوز مطرح است و درحال پیگیری هستند.در نور نیز بحث کمپوست مطرح شده که فعلا عملیاتی نشده است.

رکنی افزود: در نوشهر زباله‌سوز در نظر گرفته شده که به صورت آزمایشی فعالیت می‌کنند. کارخانه کمپوست تنکابن بخشی از آن هنوز راه نیفتاده و درحال پیگیری برای انجام کار هستند. در بابلسر بحث تبدیل زباله به دانه‌های گرانول برای ساخت کفپوش مطرح بوده که البته هنوز هیچ اتفاقی دراین مورد نیفتاده است.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه در تولید زباله مصرف زده هستیم و با فرهنگ‌سازی می‌توان تولید زباله را کاهش داد، گفت: تولید سرانه زباله در کل کشور بین 850 تا یک کیلوگرم است. بسیاری از کشورهای توسعه یافته به 250 تا 350 گرم رسانده‌اند.یعنی ما مصرف زده‌ایم.تولید زباله محصول زندگی امروز است اما به این معنی نیست که همه چیز را بسته‌بندی کنیم. برای کاهش تولید زباله باید فرهنگ‌سازی کنیم و تفکیک از مبدا را نیز انجام دهیم. 

رکنی با برشمردن فوائد اقتصادی تفکیک زباله، بیان کرد: مازندران حاصلخیزترین نقطه ایران بوده اما میزان مواد آلی خاک پایین است.می‌توان با تفکیک زباله، در بخش کمپوست زباله تر مواد آلی مورد نیاز را تولید و در بخش زباله خشک، با استفاده مجدد، ارزش افزوده ایجاد کنیم.درکنار تفکیک زباله از مبدا صنایع بازیافتی، تولیدی و تکمیلی هم باید ایجاد شود.

وی با بیان اینکه مازندران درمورد تفکیک زباله از مبدا، چندان موفق نبوده است، تصریح کرد: زباله تر تا 70 درصد زباله‌ها را تشکیل می‌دهند. اگر تفکیک زباله از مبدا انجام شود، کیفیت کود آلی خوب می‌شود. اما مازندران درمورد تفکیک زباله از مبدا خیلی موفق نیست‌. فقط 5 درصد از نظر حجمی انجام دادند اما آن چیزی که استاندارد و ایده‌آل ما است، اتفاق نیفتاده ولی پیگیری‌هایی دارند و در این مسیر حرکت می‌کنند اما با آن اهدافی که ما داریم، کلی فاصله دارند . 

رکنی با تاکید بر اینکه در بحث مدیریت پسماند باید عزم و اراده جدی وجود داشته باشد، افزود: در بحث مدیریت پسماند باید عزم و اراده داشته باشیم. بحث جمع‌آوری، تفکیک از مبدا، فرهنگ‌سازی، انتقال. همه اینها باید به‌صورت مکانیزه، به روز و نوین باشد.باید از تکنولوژی روز استفاده کرد.هم برای حفظ سلامت مردم و هم حفظ محیط زیست باید گام برداشت. 

وی ادامه داد: حفظ محیط زیست یعنی بهره‌وری معقول از منابع در زمان و مکان مناسب. یعنی در شرایطی که هستیم، از منابع موجود درست استفاده کنیم.اگر استفاده درست، منطقی و علمی باشد، درآن صورت مدیریت ما درست است. 

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران، مدیریت اصولی را محصول استفاده منطقی دانسته و تصریح کرد: هرجا دیدیم تخریب و آلودگی وجود دارد، یعنی مدیریت غیراصولی بوده است. تخریب محصول مدیریت غیراصولی و استفاده غیرمنطقی است.هرجا هم که آلودگی و تخریب دیده شد، قطعا مدیریت یا اعمال مدیریت اصولی نبوده و استفاده منطقی نیست. 

رکنی با بیان اینکه مدیریت پسماند به صورت یک اولویت در سطح استان باید تبدیل شود، افزود: درمورد معضل پسماند، عزم و اراده مدیران اجرایی را می‌طلبد. شهرداران در شهرها و دهیاران در روستاها، حتما عزم جدی داشته باشند. باید به صورت یک اولویت در سطح استان دربیاید که نیازمند برنامه‌های مناسب، تکنولوژی‌های نوین و تامین اعتبارات بوده که لازمه اجرای هر طرحی است.

به گزارش تسنیم، بوی تعفن زباله، آلودگی هوا، سرازیر شدن شیرابه‌ها در سطح زمین و نفوذ در سفره آب‌های زیرزمینی، تجمع گاز‌های مشتعل، آلودگی محیط زیست، فقر خاک، آسیب به حیات جانوری، گیاهی و آبزیان، ازجمله آسیب‌هایی است که انسان با تولید زباله‌های تر و خشک، بر پیکره حیات طبیعی زمین وارد می‌سازد. وجود زباله‌ها در دل جنگل‌های هیرکانی، زباله‌های پراکنده در سواحل بزرگ‌ترین دریاچه جهان، دیدنشان در کنار رودخانه‌هایی که با جریان خود به زمین حیات می‌بخشند، همه اینها تناقضی آشکار از زشتی و زیبایی است که انسان‌ها در اثر عملکردها و فعالیت‌هایشان، بر طبیعت و زیست کره تحمیل کرده‌اند. از سویی زباله همواره رهاورد نامطلوب برخی مسافران به مازندران شده که در کنار سهم تولید زباله از سوی هم‌استانی‌ها، موضوعی به نام معضل پسماند در مازندران شکل داده که هنوز رفع نشده باقی مانده است.

ارائه  راهکارها و آموزش برای کاهش تولید زباله نیز دیده نمی‌شود، در کنار این موضوع، اجرای ناموفق طرح تفکیک زباله از مبدا و تاخیر در ساخت کارخانجات زباله سوز و کمپوست، نشان دهنده ضعف در عملیاتی ساختن شعارهایی است که به زیبایی در کلام و نوشتار، ارائه شده بود. درحال حاضر که حیات خاک، آب و هوای مازندران در معرض تهدید جدی این طلای کثیف قرار گرفته، اتخاذ تدابیر لازم و عملیاتی ساختن طرح‌ها و برنامه‌ها به منظور مقابله با اثرات مخرب پسماند بر محیط زیست را می‌طلبد.

انتهای پیام / 681/ ع