دردسرهای اردبیل از بی‌توجهی به هواشناسی؛ شهرسازی فاقد پیوست جوی است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، به اعتقاد اقلیم شناسان اردبیل از مناطقی است که تغییرات دفعتی جوی آن شناخته شده در بین مردم ساکن این منطقه است. دیدگاهی در بین مردم این شهر رایج است که اردبیلی‌ها همیشه لباس‌های زمستانی و تابستانی را همزمان در دسترس دارند و ممکن است در یک 24 ساعت، 4 فصل را تجربه کنند.
این موضوع نه یک باور عامیانه و پیش پا افتاده، بلکه برآمده از وضعیت جغرافیایی این منطقه بوده و به تائید کارشناسان نیز رسیده است.

اما بی‌توجهی به هواشناسی، در غربت نگاه داشتن آن و امکانات حداقلی که برای این حوزه در نظر گرفته می‌شود، دردسرهای قابل توجهی دارد که شرح آن خواهد رفت تا شاید مورد توجه مهندسان شهرسازی، عمران و معماری این شهر قرار گیرد.

آبگرفتگی معابر و اختلال در تردد هنگام بارش

از جمله معضلات کاملا مشهود که همه ساله در بهار و پاییز گریبان شهروندان را می‌فشارد موضوع آبگرفتگی معابر است.

معابر این شهر در هر بارش باران به حوض‌های آب تبدیل می‌شود. به قدری آبگرفتگی‌ها مشکل آفرین است که خود منجر به تشدید ترافیک شهری شده و حتی خدمت رسانی به مردم از سوی دستگاه‌ها مختل می‌شود.

رئیس کمیسیون بهداشت، سلامت و محیط زیست شهری شورای اسلامی شهر اردبیل معتقد است: اقدامات ما در جمع آوری آب‌های سطحی کارشناسی نیست.

علیرضا پوستی با بیان اینکه در مقطعی جوی‌های آب عمیق را برداشتند و جوی‌های کم عمق اجرا شد، اضافه کرد: این اقدام با شرایط اقلیمی اردبیل تناسب نداشت و ما مجددا شاهد پرشدن خیابان‌ها و معابر از آب برف و باران شدیم.
 
وی افزود: علاوه بر اینکه ساماندهی آب‌های سطحی می‌تواند تاثیر مستقیم در سلامت شهروندان داشته باشد، بعد از ورود به سفره‌های آب‌های زیرزمینی می‌تواند منجر به آلوده شدن سفره‌ها شود.

به گفته عضو شورای اسلامی شهر اردبیل در مقطعی پیشنهاد شد که آب‌های سطحی به رودخانه بالخلی چای هدایت شود تا هم مشکل آبگرفتگی نداشته باشیم و هم بستر رودخانه خشک نشود که متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت.

این در حالی است که هواشناسی استان بعد از چندین سال پیگیری رسانه‌ها و جذب قطره قطره اعتبار به رادار هواشناسی از نوع رادارهای  باند ایکس مجهز شد.

مدیرکل هواشناسی استان اردبیل معتقد است در حال حاضر با پایش جو در  هر 15 دقیقه یکبار، اطلاعات کاملی از بارندگی، به ویژه  طوفان‌های رعد و برق که ایجاد رگبار، سیل و آبگرفتگی می‌کنند در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.

سیاوش محمدی  متذکر شد: بیشترین استفاده رادار برای پایش و رهگیری ابرهای طوفان زا و بارش های رگباری بخصوص در فصول بهار و پاییز است که در بازه زمانی 3 تا 6 ساعته و با دقت 90 درصدی امکان پیش بینی این پدیده را فراهم می‌کند.

وی خواستار توجه به الگوهای هواشناسی و اطلاعات ارائه شده در هنگام ساخت و اجرای پروژه های عمرانی، مبلمان و تأسیسات شهری شد و گفت: این موضوع می‌تواند خسارات و آسیب‌ها و مشکلات تغییرات جوی را به شدت کاهش دهد.

اما سوال اینجاست که تا چه حد این امکانات حتی برای مدیریت شهر بعد از بارش مورد توجه قرار می‌گیرد و آیا وقت آن نرسیده که در پروژه‌های عمران شهری به موضوع پیوست جوی به دلیل نیاز مبرم این شهر توجه شود؟

تهویه معضل جدی ساختمان‌های خدماتی

طی یک دهه اخیر ساختمان‌های عمومی متعددی در سطح شهر احداث شده است که اغلب با مشکل مدیریت انرژی، نور و دما مواجه هستند.

از ساختمان نمایشگاه بین المللی اردبیل تا پاساژهای سطح شهر و برخی ساختمان‌های اداری این مشکلات قابل مشاهده است. سازندگان این ساختمان‌ها تنها با توجه به زمین در دسترس و شاید با حداقل توجه به مقوله مدیریت انرژی و دما نسبت به ساخت و ساز اقدام می‌کنند.

نصیر کمالی مهندس عمران در این خصوص گفت: در ساختمان سازی ما به جای توجه به ساخت و ساز برای رفاه و آرامش بیشتر به موضوع سود اقتصادی تمرکز داریم.

وی افزود: متاسفانه در اغلب ساختمان‌ها به موضوع تغییرات دمای بیرون از ساختمان و تاثیر آن در داخل ساختمان توجهی نمی‌شود. نورگیری‌های مطلوب تعریف نمی‌شود و این موضوع راندمان کاربران را کاهش می‌دهد.

وی با بیان اینکه گاهی پیمانکاران به بهانه صرف هزینه اندک پیشنهاد مهندسان را هم رد می کنند، اضافه کرد: نتیجه ساختمان‌هایی است که بخش‌های مختلف آن با مشکل تهویه و نور مواجه و در زمستان‌ها سرد و در تابستان‌ها گرم است.

کمالی معتقد است طراحی سازه‌ها بیشتر به شکلی است که بتواند بیشترین سود را نصیب سازنده سازد و در این میان بسیاری از مولفه‌ها از جمله مدیریت تهویه هوا و نور مورد غفلت است.

تلاش خبرنگار تسنیم برای جویا شدن نظرات نظام مهندسی ساختمان استان در این خصوص بی‌نتیجه ماند و مشخص نیست این مجموعه با تعداد اعضای گسترده خود چه زمانی قرار است به اصول نوین ساخت و ساز و معماری در شهرسازی اردبیل توجه داشته و مهندسان خود را ملزم به رعایت قواعد آن سازد.

مدیریت انرژی در ساختمان‌های مسکونی اولویت آخر است

اقلیم شناس معتقد است تغییرات آب و هوایی می‌تواند در خلقیات ساکنان موثر باشد.

به گفته مسعود وسیله آب و هوا می‌تواند کل ابعاد زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال در اردبیل روزهایی داریم که تابش خورشید نیست و هوا کدر است، که حتی در روحیات فردی که در خانه مانده و از خانه بیرون نیامده موثر خواهد بود.

اما در مقابل چنین تاثیری که به لحاظ علمی نیز به اثبات رسیده آیا مباحث رعایت انرژی، گردش مناسب هوا و ایجاد فضای راحت برای ساکنان ساختمان‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد؟

 به اعتقاد آیهان رجائی مهندس معمار هر چند در بحث معماری سبز یکی از مهترین شاخصه‌ها مدیریت صحیح انرژی در ساختمان است، عملا توجه چندانی به این مقوله نداریم.

وی تصریح کرد: مدیریت انرژی در ساختمان می‌تواند منجر به مدیریت هزینه‌های کاربران شود اما مشاهده می‌شود که بسیاری از اصول از جمله رعایت نورگیری، استفاده از مصالح بومی و متناسب با اقلیم و سرمایش و گرمایش مناسب زمینی مورد غفلت است.

به اعتقاد رجائی بخشی از معماری سبز که به مقوله تبادل انرژی ارتباط دارد موضوع نور در ساختمان است. نور و هوای کافی که در اصول فنگ شویی نیز به کررات از آن صحبت می‌شود یکی از مواردی است که به کررات در ساختمان‌های تاریخی ایران توجه به آن مشاهده می‌شود.

کارشناس معماری متذکر شد: معماری باستانی ایران با نگاهی به اقلیم منطقه جریان‌های هوا و نور را تنظیم می‌کند. تا جایی که تنفس راحت انسان در داخل ساختمان کارکرد، نشاط و آرامش خاطر وی را تقویت می‌کند.

ضرورت  تکرار اصول معماری پایدار برگرفته از بناهای تاریخی

وی افزود: یکی از دلایل استفاده از ارتفاع بیش از 3 متر در ساختمان‌های قدیمی حرکت راحت هوا در داخل ساختمان است. از طرفی نورگیرهایی که در سقف‌ها تعبیه می‌شود موجب شده تا آدمی بنا را زندان محصوری تصور نکرده و ارتباط خود را با طبیعت و با خارج ساختمان حفظ شده بداند.

رجائی با تاکید به اینکه یکی از نمونه های موفق توجه به جریان هوا در بازارهای سرپوشیده دیده می‌شود، اضافه کرد: در عین حال که آدمی در چنین فضاهایی حرکت و حضور توام با آرامش دارد، در پاساژهای تجاری امروزی چنین آرامشی مشاهده نمی‌شود.

وی گفت:  این دیدگاه به منزله توصیه ساخت تمامی مراکز تجاری به شکل سنتی نیست. مسئله توجه به نور و هوا و تعریف تکنیک‌های جدید است که بتواند مشکل آدمی را در ارتباط گیری مطلوب با یک ساختمان حل و فصل کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد موضوع ساخت اصولی جوی های آب و شیب دهی مناسب به خیابان‌ها که بتواند در طول بارش‌ها کارکرد مطلوب داشته باشد و همچنین موضوع مدیریت انرژی( نور و دما) در ساختمان‌ها به مراتب در بناها و بافت تاریخی اردبیل بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفته است.

بازگشت به گذشته و الهام گیری از این اصول و همچنین تدوین و اعمال ضوابط تحت عنوان پیوست جوی برای ساخت و سازها و پروژه های عمرانی شهر اردبیل نه تنها منجر به مدیریت هزینه ها شده بلکه کیفیت زندگی ساکنان را ارتقا می‌بخشد و برای این منطقه به دلیل تغییرات مکرر جوی ضروری است. این ایده می‌تواند از سوی اردبیل به استان‌هایی با اقلیم‌های مشابه پیشنهاد شود.

گزارش از ونوس بهنود

انتهای پیام/136/ ت