پشت‌پرده تحرکات مشترک اردن، مصر و تشکیلات خودگردان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روز یکشنبه گذشته بود که محمود عباس (ابومازن) رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به شهر عقبه اردن رفت و با عبدالله دوم شاه این کشور دیدار کرد، طی این دیدار دو طرف تحولات مربوط به مسئله فلسطین و برخی مسائلی را که مورد اهتمام مشترک آنهاست، مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

بر اساس آنچه خبرگزاری وابسته به تشکیلات خودگردان فلسطین موسوم به وفا منتشر کرده است، پادشاه اردن گفته است موضع پادشاهی اردن مبنی بر حمایت از مسئله فلسطین ثابت و همواره کنار ملت فلسطین است و بر ضرورت افزایش تلاشهای بین‌المللی برای تحقق صلح عادلانه و دائمی و پایان نزاع فلسطینی اسرائیلی بر اساس راه‌حل دو دولت تأکید می‌کند.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

محمود عباس در ادامه به قاهره رفت و با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر دیدار کرد که در جریان آن آخرین تحولات مربوط به مسئله فلسطین و روند به‌اصطلاح صلح خاورمیانه بررسی شد.

بر اساس بیانیه دفتر رئیس جمهوری مصر، السیسی به محمود عباس تأکید کرد که مسئله فلسطین در سیاست مصر دارای اولویت است و مصر بر حمایت کامل خود از مواضع و گزینه‌های فلسطینی در خصوص سازش سیاسی تأکید می‌کند.

پایگاه اطلاع‌رسانی رسمی شاه اردن خبری را منتشر کرد با این عنوان که عبدالله دوم پادشاه اردن و عبدالفتاح السیسی در گفتگوی تلفنی با یکدیگر در روز یکشنبه (هفته گذشته)، روابط برادرانه مستحکم میان دو کشور و تحولات منطقه‌ای و در رأس آن، مسئله فلسطین را بررسی کردند، آنها همچنین در این تماس تلفنی بر ادامه هماهنگی و رایزنی میان دو کشور در خصوص مسائل مورد اهتمام مشترک در راستای خدمت به منافع دو کشور و مسائل عربی تأکید کردند.

سلیمان بشارات تحلیلگر سیاسی فلسطینی ابراز عقیده می‌کند که این همسویی میان قاهره، امان و رام‌الله مسئله جدیدی نیست و روابط رسمی میان تشکیلات خودگردان، مصر و اردن، قوی و مستمر است.

بشارات که با پایگاه خبری عربی 21 گفتگو می‌کرد، افزود عناصر تعیین‌کننده این روابط در هماهنگی گامهای سیاسی مربوط به مسئله فلسطین و دیگر مسائل منطقه و روابط بین‌المللی نمایان است. به‌گفته وی، مصر و اردن با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، گذرگاه فلسطین به‌شمار می‌روند.

این تحلیلگر فلسطینی درباره زمان این تحرکات دیپلماتیک می‌گوید این تحرکات در پی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا صورت گرفته است که معنایش این است که مصر، اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین هماهنگی میان یکدیگر را درباره چگونگی تعامل با دولت جدید آمریکا به‌ریاست جو بایدن و چه‌بسا در خصوص چگونگی ارائه ایده‌هایی که با این دولت سازگاری داشته باشد، آغاز کرده‌اند.

بشارات ادامه داد محوری دیگری وجود دارد که تشکیلات خودگردان به‌دنبال آن است و آن محور، تقویت جایگاهش به‌عنوان نماینده مردم و مسئله فلسطین در سایه سخنانی است که در برهه گذشته درباره رهبری جایگزین مطرح می‌شود و به‌طور خاص به محمد دحلان رهبر جداشده از جنبش فتح اشاره می‌کرد (دحلان از مدتها پیش به امارات رفته است و روابط نزدیکی با خاندان حاکم دارد).

وی ابراز عقیده کرد مسئله مهمتری که فراتر از عامل زمان است، به اقدامات و آرایش (سیاسی) جدید در منطقه مرتبط است، و این مسئله ممکن است با دیدگاه فراگیرتری با هماهنگی عربستان سعودی، امارات و آمریکا برای چگونگی توسعه یا تجدید روند صلح منطقه هماهنگ باشد.

تحلیلگران بر این باورند که توافقات عادی‌سازی روابط که کشورهای امارات و بحرین با اسرائیل امضا کردند، مسیر راه‌حل دو دولت را که تشکیلات خودگردان، اردن و مصر از آن حمایت می‌کنند، تضعیف کرده و به منافع حیاتی و راهبردی اردن و مصر ضربه زده است.

حازم عیاد تحلیلگر سیاسی عرب می‌گوید تحرکات سه‌جانبه اردنی، فلسطینی و مصری با هدف ایجاد هماهنگی مشترک در قبال تعامل با دولت بایدن صورت می‌گیرد که مسیر متفاوتی از مسیر ترامپ را مطرح می‌کند، مسیر ترامپ اخیراً با توافقات عادی‌سازی روابط اسرائیل با امارات و بحرین و چه‌بسا عربستان و سودان در ادامه به اوج خود رسیده است.

عیاد که با پایگاه خبری عربی 21 گفتگو می‌کرد، افزود مسیر اردنی، فلسطینی و مصری به‌طور کلی از مسیر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس یا سودان که روند عادی‌سازی روابط را در پیش گرفته‌اند، متفاوت است و هدف از آن تأکید بر حقوق اساسی فلسطینی مربوط به راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور فلسطینی به‌پایتختی قدس و حل اختلافات موجود درباره شهرک‌سازی صهیونیستی در اراضی فلسطینی و دیگر پرونده‌هایی است که تأثیرات و پیامدهای مستقیمی بر منابع راهبردی و حیاتی اردن، مصر یا فلسطین دارد.

عیاد ادامه داد توافق مصر، اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین درباره یک مسیر واحد مستلزم هماهنگی بالا و مشخص کردن اصول به‌دور از تأثیرات توافقات عادی‌سازی روابط میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اسرائیل است.

وی خاطرنشان کرد دولت جدید آمریکا این تحرک را تشویق کرده است، زیرا باب امکان آغاز مذاکرات جدید بر اساس پایه‌هایی را که توافقات اسلو، وادی عربه و کمپ دیوید بر اساس آن شکل گرفت، باز کرده است که مراجع اساسی برای اردن، مصر و تشکیلات خودگردان به‌شمار می‌رود بر راه‌حل دو دولت تأکید می‌کند که دولت بایدن با آن تعامل می‌کند.

این تحلیلگر اظهار داشت: شاهد تلاشهای اردن، تشکیلات خودگردان فلسطین و مصر برای احیای مسیر مذاکرات (سازش) بر اساس راه‌حل دو دولت هستیم که به‌سبب مسیر عادی‌سازی روابط در معرض تهدید قرار گرفته است، مسیر عادی‌سازی روابط تمام پرونده‌ها و حقوق فلسطینی را زیر پا گذاشته و به‌شکلی خطرناک، منافع حیاتی مصر و اردن را تهدید کرده است.

این تحرکات دیپلماتیک مشترک میان اردن، تشکیلات خودگردان فلسطین و مصر دو هفته پس از آن آغاز شده است که تشکیلات خودگردان ازسرگیری هماهنگی امنیتی با رژیم اشغالگر اسرائیل را اعلام کرد، این هماهنگی از ماه می گذشته در اعتراض به طرح اسرائیل برای الحاق 30 درصد اراضی کرانه باختری و منطقه راهبردی دره اردن قطع شده بود.

شبکه دوازدهم تلویزیون رژیم اسرائیل جمعه گذشته از تماسهایی پرده برداشت که عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر با هدف ازسرگیری مذاکرات میان تشکیلات خودگردان و رژیم اسرائیل انجام داده است.

این رسانه اسرائیلی به منبعی که اطلاعات خود را به آن استناد کرده، اشاره نکرد و جزئیات بیشتری درباره این تماسها و زمان و نتایج آن ارائه نکرد، ولی در عین حال اعلام کرد که محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان از ابتکار مصر حمایت می‌کند که این مسئله به تماسهای السیسی با دو طرف اشاره می‌کند.

رسانه صهیونیست ادامه داد محمود عباس قصد عقب‌نشینی از درخواست خود مبنی بر برگزاری کنفرانس بین‌المللی صلح در اوایل سال آینده میلادی تحت نظارت کمیته چهارجانبه بین‌المللی (آمریکا، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و روسیه) ندارد.

چند روز پیش، سایت i24 رژیم اسرائیل گزارش داده بود که السیسی به‌دنبال میزبانی کشورش برای نشست صلح مشترک میان محمود عباس و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل است، چرا که ازسرگیری مذاکرات می‌تواند به‌نفع مصر باشد و بار دیگر قاهره را به جایگاه خود به‌عنوان محور اصلی در خاورمیانه که کنار کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، تأثیرگذار باشد، بازگرداند.

روز سه‌شنبه گذشته، رئیس تشکیلات خودگردان بار دیگر درخواست خود را از آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل برای برگزاری کنفرانس بین‌المللی صلح در اوایل هفته آینده با همکاری کمیته چهارجانبه بین‌المللی مطرح کرد.

بر اساس این گزارش، روند سازش میان تشکیلات خودگردان و رژیم اسرائیل از آوریل 2014 و در پی مخالفت تل‌آویو با توقف شهرک‌سازی در اراضی اشغالی و نادیده‌گرفتن مرزهای 1967 به‌عنوان پایه‌ای برای مذاکرات درباره تشکیل دولت فلسطین متوقف شد.

انتهای پیام/+