تولّد دوبارۀ جامعه اسلامی با موج کمک مؤمنانه
لبیک گفتن به ندای خداوند متعال و پیامبر (ص) از آن اتفاقاتی است که می‌تواند باعث شروعی دوباره برای هر کسی باشد، همدلی و کمک مؤمنانه از مصادیق بارز آن است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بدون شک روز تولد هر فرد یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات زندگی‌اش به شمار میرود و در هر شرایطی که زندگی کند، این روز را ارزشمند تلقی می‌کند و معمولاً این روز را به خوشی و شادی می‌پردازد؛ اما گاهی در زندگی اتفاقی رخ می‌دهد که برای انسان خیلی جذاب و متفاوت است و آن روز خاص را که اتفاقی جالب برایش رخ داده است حتی از روز تولدش هم مهم‌تر می‌داند؛ اتفاقی که مسیر زندگی را عوض می‌کند و او را به سمت سعادت و خوشبختی سوق می‌دهد.
گاهی اوقات روز تولد فرد فقط روز به دنیا آمدن او نیست بلکه روز رهایی از گناه و آلودگی است. لبیک گفتن به ندای خداوند متعال و پیامبر (ص) یکی از آن اتفاقاتی است که می‌تواند باعث شروعی دوباره برای هر کسی باشد؛ چنان که قرآن کریم می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ؛ [1] ای کسانی که ایمان آوردید! دعوت خدا و پیامبر (ص) را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند که شما را حیات می‌بخشد.»
برای مثال، کسی که به درستی حج را به‌جا آورد، مانند کسی است که تازه متولد شده است؛ چنان‌که از نبی مکرم اسلام حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله نقل شده است که ایشان فرمودند: «لِلْحَاجِّ وَ اَلْمُعْتَمِرِ إِحْدَى ثَلاَثِ خِصَالٍ إِمَّا یُقَالُ لَهُ قَدْ غُفِرَ لَکَ مَا مَضَى وَ مَا بَقِیَ وَ إِمَّا أَنْ یُقَالَ لَهُ قَدْ غُفِرَ لَکَ مَا مَضَى فَاسْتَأْنِفِ اَلْعَمَلَ وَ إِمَّا أَنْ یُقَالَ لَهُ قَدْ حُفِظْتَ فِی أَهْلِکَ وَ وُلْدِکَ وَ هِیَ أَحْسَنُهُنَّ؛ [2] برای کسی که حج می‌گزارد یا عمره به‌جای می‌‌آورد، یکی از این سه حالت وجود دارد: یا آنکه به او می‌‌گویند: تمام گناهان پیشین تو و هر آنچه گناه در تو باقی بوده، خداوند همه را بخشید، یا آنکه به او می‌‌گویند: گناهان پیشین تو بخشیده شد، اینک عمل نیک را آغاز کن. یا به او می‌‌گویند: تو در میان خاندان و اموال خویش حفظ شدی (شأن و شرافت یافتی) و این زیباترین بهره حج است.»
تلنگری برای زنده شدن
جان آدمی نیز مانند جسم او محتاج رسیدگی و تغذیه است، یاد خدا بهترین تغذیه برای زنده شدن دل انسان است امام علی علیه‌السلام فرمود: «فی الذِّکرِ حیاةُ القُلوبِ؛ [3] زندگی قلب‌ها در یاد خداست.» این زنده شدن قلب انسان می‌تواند باعث تغییر سرنوشت آدمی و تولدی دوباره برای او شود. "فضیل بن عیاض" یکی از کسانی بود که به وسیله آیات الهی قرآن راه سعادت را یافت و شروعی دوباره داشت. یک شب که فضیل برای دزدی از دیواری بالا رفته بود، صدای حزین قرآن به گوشش رسید که می‌فرمود: «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ؛ [4] آیا وقت آن نرسیده است که دل‌های مؤمنان در برابر ذکر خدا و آنچه از حقّ نازل کرده است خاشع شود؟» همین آیه قرآن و شنیدن صدای وحی الهی، منجر به بازگشت دوباره و تولدی دیگر برای فضیل شد. و توبه واقعی کرد، و نه فقط مرد با تقوایی شد، بلکه معلم و مربی بسیاری از افراد دیگر شد.[5]
شیرین‌ترین زندگی بعد از تولد دوباره
کسانی که راه خود را پیدا کنند و از مسیر خطا و اشتباه به مسیر درستی و بندگی حضرت حق قدم بگذارند انگار دوباره متولد شده‌اند و فقط رضایت خداوند برایشان مهم خواهد بود و در تمامی مراحل زندگی تقدیر الهی را بر نظر خودشان مقدم می‌کنند. این تسلیم در برابر تقدیر باری تعالی باعث گواراتر شدن زندگی آنان در دنیا و سعادتمندی در آخرت خواهد شد. چنان‌که امام علی علیه‌السلام فرمود: «إنّ أهنَأ الناسِ عَیشا مَن کانَ بما قَسَمَ اللّه لَهُ راضِیا؛ [6] گواراترین زندگی از آنِ کسی است که به آنچه خداوند نصیب او گردانیده است راضی و خشنود باشد.»
تولد جامعه، به وسیله کمک‌رسانی به نیازمندان
تاکنون در مورد تولد فردی گفتیم اما جامعه نیز گاهی نیاز به تولد دوباره دارد. در این نوع از تولد، مردم در حس نوع‌دوستی و همدلی‌شان تجدید نظر کرده و به سوی تحول در کمک‌رسانی و گره‌گشایی از مشکلات یکدیگر حرکت می‌کنند. برکات این نوع از تحول و تولد در مقایسه با برکات تحول فردی غیرقابل مقایسه است و تأثیر آن در جلب لطف و رحمت الهی نیز شگفت‌انگیز است.
ائمه معصومین علیهم‌السلام نیز تنها افرادی را شیعه خود محسوب کرده‌اند که نسبت به دستگیری از یکدیگر و همدلی، مقید و جدی باشند؛ چنان‌که امام باقر علیه‌السلام در پاسخ به فردی که آمار شیعیان را در منطقه‌ای زیاد می‌دانست، فرمودند: «هَلْ یَعْطِفُ الْغَنِیُّ عَلَى الْفَقِیرِ وَ یَتَجَاوَزُ الْمُحْسِنُ عَنِ الْمُسِیءِ وَ یَتَوَاسَوْن؛ [7] آیا بی‌نیاز نسبت به نیازمند عطوفت و مهربانی می‌کند و آیا نیکوکار از خطاکار می‌گذرد و در مسائل مالی به همدیگر کمک می‌کنند؟» گفته شد: خیر. فرمودند: پس اینها شیعه نیستند؛ چون شیعه کسی است که این‌طور عمل کند.»
از این روایت فهمیده می‌شود روابط صمیمانه اجتماعی و دلسوزی‌های برادرانه در جامعه اسلامی به اندازه‌ای است که اخلاقیات فردی را نیز به شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و به عبارت دیگر، تحول و تولد دوباره فردی، بدون رویکرد همدلانه نسبت به دیگر افراد جامعه، محقق نخواهد شد.
* حجت‌الاسلام سیداحسان دهسار استاد حوزه علمیه قم
------------------------
پی‌نوشت:
[1] سوره انفال، آیه 24.
[2] قرب الإسناد، ج 1، ص 108.
[3] غرر الحکم، ح 6445.
[4] سوره حدید، آیه 16.
[5] سفینةالبحار، ج2، ص 169.
[6] غرر الحکم، ح 3397.
[7] ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسى؛ مجموعة ورّام، ناشر: مکتبه فقیه، قم، 1410 ق، ج 2، ص 198.
انتهای پیام/