تلاش آمریکا برای دور زدن روسیه در حل مناقشه قره باغ

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو در تحلیلی نوشته است: "کلارک کوپر" مشاور وزیر امور خارجه آمریکا در امور سیاسی - نظامی، حضور نیروهای مسلح روسیه در منطقه مورد مناقشه ارمنستان و آذربایجان را بی‌ثبات کننده ارزیابی کرد؛ این سخنان حاکی از آن است که واشنگتن تمایل دارد تا نقش فعال‌تری در حل و فصل مناقشه قره‌باغ داشته باشد، ولی امکانات آمریکا در این زمینه محدود است.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

این نخستین‌بار است که وزارت امور خارجه اقدامات روسیه در منطقه قره‌باغ را مورد انتقاد قرار داده است. کوپر در یک کنفرانس مطبوعاتی یادآور شد: «در جایی که حضور نظامی فدراسیون روسیه وجود داشته باشد، خطر بی‌ثباتی و البته یک چالش برای همه کشورهای منطقه و تمامی طرفین درگیر افزایش خواهد یافت»؛ منظور این دیپلمات آمریکایی، منطقه قره‌باغ بود؛ جایی که نیروهای حافظ صلح روسی در آن مستقر هستند.

این در حالی است که وی درباره جایگزینی روسیه صحبتی نکرد. در ماه اکتبر، طی تلاش ناموفق کاخ سفید برای دستیابی به آتش‌بس در منطقه قره‌باغ، آمریکایی‌ها از نظریه استقرار نیروهای حافظ صلح از کشورهای اروپایی که درگیر این مناقشه نیستند، به‌ویژه از سوئد، در این منطقه دفاع کردند. اکنون کوپر خود را به اظهارنظر درباره اینکه ایالات متحده طرفدار ادامه گفت‌وگوها در چارچوب گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپاست، محدود کرد.

ضمناً، "الهام علی‌اف" رئیس‌جمهوری آذربایجان در واقع این قالب حل و فصل را رد کرده است. وی به‌تازگی در دیدار با هیئتی، متشکل از رؤسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا از ایالات متحده و فرانسه و همچنین میخائیل بوچارنیکوف، سفیر روسیه در جمهوری آذربایجان، با سردی با آنها برخورد کرد و گفت: «من گروه مینسک را برای ملاقات دعوت نکردم؛ فعالیت این گروه در حل و فصل مناقشه قره‌باغ "بی اثر" بود.

از نظر وی، وضعیت اکنون به این شکل است که ارمنستان کاپیتولاسیون را امضا کرده و در نتیجه، مناقشه دیگر حل شده و نقش گروه مینسک به‌عنوان واسطه در روند صلح به پایان رسیده است.

سخنان کلارک کوپر را همچنین می‌توان به‌عنوان تأیید این نکته ارزیابی کرد که ایالات متحده، علی‌رغم شکست آشکار، قصد ندارد فعالیت‌های خود را در منطقه قفقاز محدود کند. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، سخنان مشاور وزیر امور خارجه، در واقع مواضع دولت در حال خارج‌شدن از کاخ سفید را بیان می‌‌کند. کوپر در تمام دوران فعالیت دیپلماتیک خود، ارتباط بسیار نزدیکی با حزب جمهوری‌خواه داشته است. وی پیش از این یکی از مقامات برجسته مسئول در عرصه سیاست ایالات متحده در منطقه خاورمیانه بود.

برای روسیه تنها مواضع دو طرف مناقشه - ارمنستان و آذربایجان اهمیت دارد

این روزنامه در ادامه یادآور شد، خط‌مشی دولت جوزف بایدن درخصوص مناقشه قره‌باغ هنوز مشخص نیست. در بحبوحه درگیری‌ها، او خود اظهاراتی درباره این درگیری داشت که بیشتر جنبه انتخاباتی بود. بایدن از ترامپ به‌دلیل قول بی‌پروا برای دستیابی سریع به آتش‌بس در منطقه انتقاد کرد.

بایدن در سخنان خود روسیه و ترکیه را به "دامن زدن به درگیری‌ها" متهم کرد؛ با این حال، هیچ راه‌حلی برای حل اختلافات باکو و ایروان ارائه نداد. تقابل ارمنستان و آذربایجان مشخصاً از مهمترین موضوعات مبارزات انتخاباتی وی نبوده است.

میزان آمادگی ایالات متحده برای ادامه خط‌مشی دولت ترامپ در حل‌وفصل مناقشه قره‌باغ می‌توانست روز پنجشنبه مشخص شود؛ در این روز قرار بود نشستی بین وزیر امور خارجه مایکل پامپئو و آنتونی بلینکن - که بایدن به‌عنوان سرپرست وزارت امور خارجه در دولت خود انتخاب کرده - برگزار شود؛ ولی این جلسه برگزار نشد. پامپئو به‌دلیل تماس با شخصی آلوده به ویروس کرونا مجبور شد در قرنطینه قرار بگیرد.

با وجود این، در این خصوص توضیح دیگری نیز منتفی نیست: ترامپ و تیمش هنوز مشروعیت پیروزی بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری را به رسمیت نمی‌شناسند و تلاش می‌کنند تا آنجا که ممکن است، انتقال امور به دولت جدید در حال ظهور کاخ سفید را به تأخیر بیندازند.

از سوی دیگر، حضور نظامی روسیه در منطقه که به‌عقیده کلارک کوپر"بی‌ثبات کننده" است، به‌زودی افزایش خواهد یافت. دفتر مطبوعاتی وزارت دفاع ارمنستان گزارش داد که مرزبانان روسی به‌زودی در مرزهای ارمنستان و آذربایجان مستقر خواهند شد؛ تا بدین ترتیب، مطابق توافق سه‌جانبه، ارتباطات حمل و نقلی بین منطقه نخچوان آذربایجان و سایر کشورها برقرار شود.

ولادیمیر پوتین در کنفرانس مطبوعاتی بزرگ خود در روز پنج‌شنبه نیز تأیید کرد که تعداد نیروهای حافظ صلح روسی در منطقه قره‌باغ افزایش خواهد یافت، البته رئیس‌جمهوری روسیه یادآور شد که برای این منظور رضایت دو طرف ارمنستانی و آذربایجانی لازم است.

انتهای پیام/