فضای مجازی؛ فرصتی که می‌تواند به تهدید تبدیل شود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از نطنز، ظهور تکنولوژی‌های نوین ارتباطی در عصر حاضر به همراه تحولاتی که در فضای مجازی بوجود آمده است، بسیاری از کارکردهای خانواده‌ها را دچار اختلال کرده است و از زمانى که اینترنت وارد فضاى زندگى انسان شده تا به امروز، على رغم تمام محاسن و مزایاى آن، یکسرى دغدغه‌ها و نگرانى‌هایى را بر خانواده‌ها تحمیل کرده است.

موضوعی که در تمام جوامع موضوعیت داشته و محدود به جامعه و یا اقلیتی خاص نمی‌شود و به دلیل ویژگی‌های خاص فضای مجازی و نو بودن این پدیده، بسیاری از والدین فرصت، امکان و یا توان کافی برای شناخت دقیق این فضا و کاربردهای آن را به دست نیاورده‌اند.

عدم آشنایی مناسب آن‌ها با این فضا و در مقابل استفاده روزمره نوجوانان و جوانان و حتی کودکان از این فضا باعث شده است که یک فضای محرمانه و خصوصی در داخل خانه برای فرزندان ایجاد شود و آن‌ها بدون دغدغه و بدون احساس وجود ناظر بیرونی به سایت‌های مختلف در این فضا دسترسی یافته و بعضا به دلیل ویژگی‌های سنی و شخصیتی و کنجکاوی‌های خود متاثر از فضاهای ناسالم موجود در اینترنت شدند.

عباس عصمتی، رئیس اداره آموزش و پروش شهر بادرود از توابع شهرستان نطنز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم به آسیب‌ها و چالش‌های فضای مجازی برای کودکان ونوجوانان اشاره کرد و اظهار داشت: هر فناوری با فراهم آوردن یک سری فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌هایی نیز به همراه دارد.

وی گفت: امروزه به خاطر شرایط خاص کرونایی، تدریس غیر حضوری و با استفاده از فضای مجازی بخش زیادی از زندگی دانش‌آموزان و حتی والدین و فصل جدیدی از آموزش را در بر گرفته است که با توسعه و بسترسازی فرهنگی، ابتکار و خلاقیت معلمان، همکاری و همراهی والدین با پیشگیری از وقوع ناهنجاری‌ها می‌توان اغلب تهدیدات را به فرصت تبدیل کرد.

آسیب جسمی دانش‌آموزان یکی از معضلات فضای مجازی

عصمتی به برخی از آسیب‌ها و زیان‌های فضای مجازی برای دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین اسیب‌ها مربوط به مشکلات جسمی و اسکلتی دانش‌آموزان است که بر اثر فشار به گردن و ستون فقرات موجب مشکلات بینایی، خستگی و چشم‌درد می‌شود.

رئیس اداره آموزش و پرورش شهربادرود شهرستان نطنز ضمن اشاره به عوارض فضای مجازی بر روی دانش‌آموزان افزود: پرخاشگری، افسردگی، استرس و اضطراب دانش‌آموزان و حتی والدین و همچنین کم تحرکی دانش‌آموزان و بالطبع اضافه وزن و چاقی آن را به دنبال دارد.

حجت‌الاسلام عباس حیدریان از کارشناسان سواد رسانه‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در خصوص آسیب‌های فضای مجازی برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها اظهار داشت: هنوز بعد از گذشت چندین ماه که برنامه شاد راه‌اندازی و اغلب مشکلات آن رفع شده است برخی از دبیران و معلمان در فضاهای دیگر مشغول تدریس هستند که باید بدانید دیگر فضاهای مجازی علاوه بر اینکه هزینه اینترنت ما را چند برابر می‌کند آسیب جدی به تربیت فرزندان ما وارد می‌کند.

حیدریان گفت: همه ما قبول داریم برخی تصاویر و یا نوشته‌ها ضربه بزرگی به روح و روان کودکان و نوجوانان ما وارد می‌کنند به نحوی که برخی از نرم افزارهای کابردی تلفن‌های همراه هوشمند که نسخه اصلی نبوده و همه غیر قانونی هم هستند به صورت ناخواسته شما را عضو هرگروه و کانالی می‌کنند و تصاویر تبلیغاتی ‌که برخی مستهجن هم هستند انتشار می‌دهند  و این کار لطمه بزرگی به تربیت فرزندان وارد می‌کند.

وی با انتقاد از پیام‌رسان‌های خارجی با وجود پیام‌رسان‌های داخلی تصریح کرد: با وجود پیام‌رسان شاد، هیچ معلمی حق ندارد از دیگر پیام رسان‌ها استفاده کند ولی نمی‌دانم بر چه اساسی برخی از معلمان بر استفاده از آن و اجبار دانش‌آموزان اصرار می‌ورزند؟‌

این کارشناس رسانه‌ای توصیه‌هایی به والدین دانش‌آموزان در مورد استفاده داتش‌آموزان از فضای مجازی داشت و گفت: اگر از بی‌نظمی و بی‌برنامگی فرزندانتان می‌نالید بدانید استفاده از فضای مجازی با بی‌قانونی و بی‌برنامگی و بدون محدودیت بچه ها را نامنظم‌تر و بی‌برنامه‌تر می‌کند.

لزوم ایجاد محدودیت زمانی در استفاده از فضای مجازی

وی تاکید کرد : برای فرزندانتان محدویت زمانی جهت استفاده از فضای مجازی و همچنین محدودیت محتوایی ایجاد کنید و بر همین اساس دانش آموزان شرایطی را داشته باشند که فقط بتوانند از برنامه شاد مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش استفاده کند.

حیدریان ضمن اشاره به عوارض استفاده از تلفن همراه هوشمند برای فرزندان زیر هفت سال گفت: بازی با گوشی یا تبلت و استفاده از فضای مجازی را به کلی برای کودکان زیر هفت سال ممنوع کنید که آسیب‌های جدی مانند پرخاشگری، بی‌حوصلگی و مشکلات فیزیولوژیکی را به فرزندانتان هدیه می‌دهد.

حیدریان خطاب به معلمان و مربیان نیر گفت: معلمان و مربیان شبانه‌روزی آنلاین بودن برای شما و خانواده‌تان مضر است؛ بهتر است در محدوده زمانی خاصی در خدمت دانش‌آموزان باشید و هم بهانه را برای همیشه آنلاین بودن دانش‌آموزان را از آن‌ها بگیرید و هم می‌آموزند که باید با برنامه و منظم باشند و هم والدین می‌توانند مطلع باشند که از هرزه گردی در فضای مجازی جلوگیری کنند.

وی نوع فعالیت و حضور در فضای مجازی معلمان را بسیار در تربیت دانش آموزان موثردانست و تأکید کرد: الگوپذیری دانش‌آموزان را نباید فراموش کرد و بر همین اساس والدین باید به گونه‌ای در برخورد با فضای مجازی عمل کنند که والدین الگوی مناسبی برای استفاده از فضای مجازی باشد.

وی خاطر نشان کرد: نوع تصویر کاربری معلمان و مربیان در نرم‌افزارهای پیام‌رسان می‌تواند امید بخش باشد و همچنین اگر تصویری از خود  در صفحه می‌گذارید در شأن بزرگی شما و جایگاه بلند شما باشد یعنی هر چه شخصیت معلمی حفظ شود اثرگذاری شما بیشتر است.

حیدریان به یک نکته اساسی اشاره کرد و گفت: رفتارهای معلمان و مربیان در جامعه یا فضای مجازی باید مانند حضورشان در مدرسه باشد چون این افراد همیشه همان معلم گرانقدری هستند که سر کلاس شما را دیده‌اند، حفظ جایگاه معلمی در جوامع هم اثرگذاری شما را چندین برابر می‌کند.

حجت‌الاسلام حسن دهشیری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: با توجه به شرایط سنی دانش‌آموزان باید مراقب آنان بود تا در فضای مجازی دچار آسیب‌های آن نشوند زیرا دیدن و تماشای صحنه‌های زشت و شهوت برانگیز، آشنایی با دوستان فاسد و مفسد و تبهکاران حرفه‌ای، افتادن در دام خطرناک اعتیاد و سوداگران مرگ و تن دادن به کارهای خلاف عفت با جهت‌گیری از منحرفان از آسیب‌های جدی است که دامنگیر جوانان و نوجوانان می‌شود.

لزوم بکارگیری ابزارهای کنترلی در استفاده دانش‌آموزان از فضای مجازی

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: بریده شدن از درس و فعالیت‌های علمی به بهانه‌های واهی مانند اینکه فارغ التحصیل‌های ما همه بیکارند و باید در فکر پول در آوردن بود و پیوستن به باندها و گروه‌های مافیایی به بهانه‌ رفتن به خارج از کشور از دیگر مخاطرات و آسیب‌های فضای مجاری است که اگر همراه با بینش و آگاهی نباشد مخاطرات جدی به دنبال دارد.

رضا چاووش‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به استفاده از آموزش مجازی در سال جاری و افزایش زمان استفاده دانش‌آموزان از اینترنت اظهار داشت: آشنا کردن کودکان و نوجوانان با تهدیدات و آسیب‌های فضای مجازی از سوی والدین یک ضرورت است و والدین برای کاهش تهدیدات و آسیب‌های فضای مجازی می‌توانند با استفاده از ابزارهای کنترل والدین نظارت دقیق‌تری بر فعالیت و رفتار مجازی دانش‌آموزان داشته باشند.

رئیس اداره آموزش و پرورش شهرستان نطنز ضمن اشاره به مخاطرات و تهدیدهای فضای مجازی با حضور کنترل نشده دانش‌آموزان گفت: حضور کنترل نشده و استفاده زیاد از فضای مجازی علاوه بر آسیب‌های جسمانی، صدمات روحی و روانی را  برای دانش اموزان در پی دارد.

چاووش پور افزود: آسیب هایی همچون  پرخاشگری؛ اضطراب و افسردگی  قطعا در فرایند یادگیری دانش اموزان اختلال ایجاد می کند و والدین می بایست فرزندان خویش  را از حضور بیش از حد در فضای مجازی دور کنند و رفتار شان را نیز مدیریت نمایند.

محمد معادیفر، کارشناس ارشد ارتباطات نیز در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: تلفن همراه وسیله‌ای ارتباطی و مفید است که در سایه غفلت والدین به  یک وسیله خطرناک تبدیل می‌شود و با وجود اهمیت تلفن همراه در زندگی امروزه استفاده بیش ازحد از تلفن همراه می تواند استرس زا باشد.

تغییر در فرهنگ زندگی یکی از معضلات استفاده از فضای مجازی

وی با بیان اینکه برخی از مردم به گونه‌ای بی رویه ازآن استفاده می‌کنند، افزود: این امر زندگی شخصی آن‌ها را دچار مشکل می‌کند؛ استفاده دانش‌آموزان از گوشی‌های تلفن همراه در مدارس موجب بروز تغییراتی در فرهنگ‌های زندگیشان می‌شود و بر همین اساس والدین باید در این زمینه بسیار دقت کنند.

معادیفر ضمن اشاره به آسیب‌های فضای مجازی افزود: یکی از آسیب‌های استفاده از فضای مجازی اعتیاد به اینترنت است که دانش‌آموزان ساعت‌ها سرگرم فضای مجازی هستند بخصوص با توجه به وضعیت کرونا که حداکثر ساعات درون فضای مجازی پرسه می‌زنند.

وی با بیان اینکه جوانان و نوجوانان در معرض بیماری‌های جسمی مانند مشکلات بینایی، پرخاشگری و اختلال در خواب، تغذیه و دیگر عوارض جسمی می شوند، افزود: یک معضل مهم دیگر این است که فرهنگ کتابخوانی روز به روز در حال فراموش شدن است.

 گزارش از رحمت‌الله کاملی

انتهای پیام/804/ش