گزارش| چرا نمی‌توان عربستان را از اقدامات تروریستی در عراق جدا دانست؟
کارشناسان معتقدند که نمی‌توان تحرکات اخیر عربستان برای جلب نظر دولت دموکرات آمریکا را از انفجارهای خونین بغداد که توسط عوامل انتحاری سعودی انجام شد، یا دیگر حملات تروریست‌ها در مناطق مختلف عراق جدا دانست.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، ناآرامی‌های عراق هم‌زمان با آغاز سال جدید میلادی نشان می‌دهد که این کشور به دنبال تغییر دولت در ایالات متحده و تحولاتی که به دنبال آن در عرصه جهانی و منطقه‌ای رخ داده روزهای پرتنشی را در مرحله آینده پیش روی خود داشت.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
انفجارهای مهیب و پرحاشیه در منطقه «جرف الصخر» واقع در محور شمالی استان بابل در 19 ژانویه، دو انفجار خونین توسط گروه تروریستی داعش در مرکز بغداد در تاریخ 21 ژانویه که 32 کشته و بیش از 100 زخمی به جا گذاشت و حمله تروریستی عناصر داعش به مواضع حشد شعبی در استان صلاح‌الدین که منجر به شهادت 11 نیروی حشد شعبی شد همگی اتفاقاتی هستند که بیانگر ورود عراقی‌ها به مرحله‌ای پرآشوب هم‌زمان با ورود دولت دموکرات‌ها به کاخ سفید است.
ابعاد گوناگون این حوادث و به ویژه دو انفجار خونین بغداد که پنجشنبه گذشته رخ داد، موجب شده تا کارشناسان و تحلیلگران بیش از چند سناریو و تحلیل برای آنها مطرح کنند.
ردپای عربستان در انفجارهای خونین بغداد و روابط تاریخی رایض با داعش
یکی از نکاتی که در انفجارهای بغداد جلب توجه می‌کرد این بود که طبق گزارش دستگاه امنیتی عراق عاملان انتحاری این جنایت هویت سعودی داشتند و ردپای عربستان به وضوح در آن دیده می‌شود.
از سوی دیگر تصور اینکه جنایت تروریست‌های سعودی داعش در مرکز بغداد و حجم تلفاتی که داشت، یک اقدام خودسرانه و بدون برنامه ریزی قبلی و حمایت سازمان‌های بزرگ باشد، دور از نظر است و اسناد نشان می‌دهد عوامل پشت پرده این جنایت طرف‌های مهم‌تری هستند.
البته روابط ریشه‌ای عربستان سعودی با تروریسم و به طور خاص گروه تکفیری داعش موضوعی است که بارها توسط نهادها و رسانه‌های گوناگون فاش شده است. از مقطعی که تروریست‌های داعش به سوریه حمله کرده و در همان مراحل ابتدایی موفق شدند کنترل برخی نقاط در این کشور را به دست بگیرند، کمتر کسی تصور می‌کرد که این گروه تروریستی بتواند به حیات خود ادامه دهد. اما تحولات آنگونه که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران گمان می‌کردند، پیش نرفت و به واسطه کمک‌های مالی خارجی که از طرق مختلف به تروریست‌های داعش تزریق شد و در نهایت جایگاه این گروه تروریستی در سوریه بیش از پیش تثبیت شد.
عربستان سعودی از جمله کشورهایی است که بیشترین کمک‌های مالی را در اختیار تروریست‌های داعش قرار داده است. در همین ارتباط پایگاه «ورلدنت دیلی» ژانویه 2016 با انتشار گزارشی جنجالی از اعطای کمک مالی 300 میلیون دلاری آل سعود به تروریست‌های داعش در سوریه خبر داد.
در همین ارتباط، «رابرت فیسک» روزنامه نگار مشهور انگلیسی نیز در روزنامه «ایندیپندنت» نوشت: عربستان سعودی با کمک‌های میلیارد دلاری خود نقش مهمی در تشکیل گروه تروریستی داعش ایفا کرد. مقامات سعودی هم اکنون نیز دست از اعطای کمک‌های مالی به داعش برنداشته و همچنان از این گروه تروریستی حمایت می‌کنند.
در مارس 2018 «تیم اندرسون» نویسنده و پژوهشگر استرالیایی و نویسنده کتاب «جنگ کثیف سوریه» در یکی از مطالعات خود به نقش عربستان در ایجاد و حمایت از داعش اشاره کرد. بر اساس نتائج این مطالعات، عربستان سعودی در سال 2006 میلادی برای جلوگیری از هرگونه نزدیکی میان عراق و ایران، داعش را تاسیس کرد.
در این پژوهش تاکید شده است: تامین مالی تروریسم از سوی عربستان سعودی امری مستند است و تلکس‌های وزارت خارجه عربستان این امر را تایید می‌کند.
وزارت امور خارجه آمریکا نیز صحت این امر را تایید کرده است و مطابق یکی از همین اسناد، «جان کری» وزیر خارجه وقت آمریکا به مسئله حمایت عربستان از تروریسم بدون هیچ شک و تردیدی واقف بود.
سابقه جنایت‌های تروریستی عربستان در عراق
اما عراق در طول سال‌های بعد از جنگ آمریکا از سال 2003 میلادی به بعد قربانی هزاران عملیات تروریست‌های سعودی شد که با ورود به عراق دست به کشتار مردم این کشور زدند.
این روند با ظهور گروه تروریستی داعش در سال 2014 میلادی شدت گرفت و برخی کارشناسان امنیتی عراق گفتند که دست کم 15 هزار تروریست سعودی انواع جنایت تروریستی را در عراق مرتکب شدند و 5 هزار نفر از آنها خود را در عملیات انتحاری در این کشور منفجر کردند.
به گفته این کارشناسان، عربستان سعودی تروریست‌ها را اعزام و یا دست کم چشم خود را به روی گسیل شدن آنها به عراق بست. سعودی‌ها تاکنون از خانواده‌های قربانیان عراقی حملات تروریست‌های اتباع این کشور عذرخواهی نکرده و هیچگونه غرامتی نیز نپرداخته‌اند.
بعد از دو انفجار تروریستی در بغداد نیز اخیرا «مهدی تقی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق اعلام کرد که تعدادی از تروریست‌های سعودی از طریق گذرگاه «عرعر» بین عربستان و عراق وارد این کشور شده‌اند. این درحالی است که دولت عراق و حکومت سعودی در طول چهارماه اخیر بر رایزنی‌های خود در بخش‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی افزودند.
در این راستا دو ماه نیم پیش گذرگاه مرزی «عرعر» در مرز عراق و عربستان را در میان هشدارهای نیروهای سیاسی و کارشناسان عراقی به دولت بغداد برای تبادل تجاری و اقتصادی بعد از سال‌ها گشودند که اکنون گذرگاه ورود تروریست‌های سعودی به عراق شده است.
عربستان و جلب نظر بایدن
اما برخی کارشناسان درباره اینکه چرا اکنون پس از یک دوره نسبتا طولانی از عدم وقوع حملات تروریستی در عراق، جایی مانند پایتخت این کشور و مهمتر از آن با مداخله مستقیم عربستان بار دیگر کانون جنایت‌های تروریستی معتقدند که این امر به تغییر رویکردهای عربستان در قبال پرونده‌های منطقه هم زمان با تغییر دولت در آمریکا برمی‌گردد.
استراتژی عربستان در منطقه همواره در همراهی کامل با سیاست‌های ایالات متحده-چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه بوده و به روش‌های متعدد در صدد جلب توجه آنها برآمده است. البته دولت جمهوری خواه آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده و مواضع ضد ایرانی آن با روحیه جنگ‌طلبی سعودی‌ها سازگاری بیشتری داشت و سران عربستان به ویژه «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور هزینه‌های مالی و سیاسی گزافی برای ابقای ترامپ در کاخ سفید پرداخت، حتی آنگونه که «مجتهد» افشاگر معروف اسرار آل سعود اخیرا فاش کرده، بن سلمان در تحرکات اخیر دونالد ترامپ در آمریکا و آشوب طرفداران وی در خیابان‌ها و حمله به کنگره، حمایت مالی عظیمی از رئیس جمهور شکست خورده آمریکا کرد تا آخرین امید خود را برای ماندن ترامپ در قدرت از دست نداده باشد.
به نظر می‌رسد که سعودی‌ها پس از یک دوره چهارساله همراهی متفاوت با سیاست‌های دولت آمریکا به ریاست ترامپ که مبتنی بر صرف هزینه‌های گزاف مالی از جانب ریاض برای واشنگتن بود، اکنون با تغییر دولت در ایالات متحده قصد بازگشت به استراتژی سابق خود در همسویی با دموکرات‌های آمریکا در زمینه تقویت تروریسم در منطقه دارند.
البته نمی توان درباره سیاست آینده آمریکا با توجه به چرخش‌های عجیب دولت‌های آن کشور در سیاست خارجی به بهانه منافع ملی و چشم پوشی‌های مکرر واشنگتن بر نقض‌های متعدد حقوق بشر از سوی همپیمانانی مانند عربستان سعودی قضاوت زودهنگام کرد، اما واقعیت این است که جو بایدن و تیم دموکرات او کاملا می‌دانند که سران سعودی چه مانع تراشی‌هایی در همکاری با دولت دونالد ترامپ علیه دموکرات‌ها انجام دادند و چقدر در تضعیف شعارهای دموکرات‌های آمریکا تلاش کردند.
در همین راستا برخی تحلیلگران بر این باورند که انفجارهای تروریستی بغداد با رنگ و بوی سعودی نیز در همین راستا صورت گرفته است. عراق به عنوان یک منطقه راهبردی و قلب منافع آمریکا در خاورمیانه از اهمیت ویژه‌ای برای واشنگتن برخوردار است و آمریکایی‌ها به هیچ قیمتی حاضر به از دست دادن آن نیستند. حتی بایدن هنوز سیاست خود را در قبال این کشور مشخص نکرده و البته نباید فراموش کنیم که او طراح پروژه قدیمی تجزیه عراق در سال 2007 بود.
در ماه‌های اخیر هم زمان با افزایش فشار ملت و گروههای سیاسی عراق برای اجرای مصوبه پارلمان این کشور در اخراج آمریکایی‌ها مناطق مختلف عراق شاهد تشدید تحرکات تروریست‌ها است؛ این امر کاملا منطبق با موضع و خواسته آمریکایی‌هایی است که به بهانه مبارزه با تروریسم خاک عراق را اشغال کرده و قصد ترک آن را ندارند.
از سوی دیگر سیاست دموکرات‌های آمریکا در دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور پیشین آمریکا که جو بایدن سمت معاونت وی را بر عهده داشت مبتنی بر فعال سازی تروریسم در خاورمیانه برای پیشبرد اهداف واشنگتن بوده است؛ همانطور که رسانه‌های غربی و شخص «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه دولت اوباما بارها اعتراف کرده‌اند که داعش ساخته و پرداخته دموکرات‌های آمریکاست.
بر این اساس کارشناسان احتمال می‌دهند که عربستان سعودی از طریق انفجارهای 19 ژانویه در بغداد قصد داشت در اولین روز کاری جو بایدن این پیام را به وی برساند که در هر زمان حاضر به همراهی با سیاست‌های آمریکاست و می‌تواند عراق را طبق منافع واشنگتن به هم بریزد. همانطور که عربستان و دولت دموکرات‌های آمریکا در دوره گذشته نیز در فعال سازی تروریسم در خاورمیانه که با بحران بزرگ سوریه آغاز شد همکاری نزدیکی داشتند. از این منظر، عربستان که در دوره جمهوری خواهان آمریکا با دلارهای نفتی خود آنها را راضی نگه می‌داشت، این بار قصد دارد از کارت سنتی تروریسم برای خدمت به دموکرات‌های ایالات متحده استفاده کرده و با ناآرام کردن منطقه توجه دولت بایدن را جلب کند.
ارتباط حمله بغداد و ادعای حمله موشکی انصارالله به ریاض
از سوی دیگر سعودی‌ها دیروز از حمله موشکی به ریاض سخن گفتند و مدعی شدند که این حملات از یمن منشا گرفته است. در این زمینه روزنامه 26 سپتامبر یمن به نقل از یک منبع آگاه که به نام وی اشاره نکرده است، نوشت که مقامات سعودی برای این حمله ساختگی به انفجار بمب‌های صوتی متوسل شدند تا برخی از سفارتخانه‌ها احساس کنند که واقعاً به ریاض حمله شده است. وقتی عربستان اعلام می‌کند که پروازهای فرودگاه ریاض پایتخت عربستان را به دنبال رهگیری موشک ادعایی شلیک شده از یمن متوقف کرده است ترجمه اش به گویش سعودی خطاب به بایدن این است که عربستان حتی اگر حملات خود را به یمن متوقف کند، این یمنی‌ها هستند که به خاک آن حمله می‌کنند بنابراین چنین نتیجه می‌گیرد که «حملات عربستان به یمن دفاع از خود است»!
بر همین اساس ناظران معتقدند سعودی‌ها از اینکه بایدن تصمیم به لغو مصوبه دولت «دونالد ترامپ» در مورد قرار دادن نام «جنبش انصارالله» در لیست «گروههای تروریستی خارجی» بگیرد، نگران هستند و به همین دلیل سعی دارند با چنین حملات ساختگی- اگر چه یک گروه ناشناس مسئولیت آن را به عهده گرفته- به جهانیان بگویند که مواضع غیرنظامی عربستان مورد حملات نیروهای یمنی و انصارالله قرار دارند.
کارشناسان این اقدام سعودی‌ها را بی ربط به انفجارهای خونین بغداد ندانسته و هردو آنها را در قالب پیامی برای بایدن قلمداد می‌کنند. بر این اساس مرحله آینده برای منطقه به ویژه پرونده‌هایی که از حساسیت ویژه برای دولت جدید آمریکا برخوردار است، در سایه اقدامات پیش بینی نشده عربستان می‌تواند مرحله‌ای پرماجرا و پرتنش با پیامدهای نامعلوم باشد.
انتهای پیام/